PROTOKÓŁ

z kontroli problemowej Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach - przeprowadzonej w dniu 13-14 lipca 2004 roku. REGON 001313712

Dom Pomocy Społecznej w Czerewkach jest prowadzony przez powiat białostocki. Adres siedziby: Czerewki 1, l6-061 Juchnowiec Kościelny. Dom przeznaczony jest dla osób przewlekle somatycznie chorych. Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach jest Pan Józef Domaszuk.

Kontrolę przeprowadziły - Mieczysława Nartowicz - inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, Ewa Feszler - starszy inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku na podstawie upoważnienia Nr 221 z dnia 12 lipca br., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Andrzeja Kozłowskiego - dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Przedmiot kontroli:

1/ przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach,

2/ stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców

w okresie od 01.01.2003 r. do 30.06.2004 r.

Wykaz podstawowych aktów prawnych:

1.      Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 z późn. zm.).

2.      Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 82 poz. 929).

Ustalenia kontroli

I.                   Przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach.

Prawa i obowiązki mieszkańców Domu zawarte są w Regulaminie Organizacyjnym stanowiącym załącznik nr 1 do uchwały Nr 277/2001 Zarządu Powiatu Białostockiego z dnia 14 lutego 2001 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Organizacyjnego Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach. Nowo przybyłego mieszkańca z Domem, współmieszkańcami oraz prawami i obowiązkami zapoznaje pracownik socjalny. Mieszkaniec potwierdza zapoznanie się z Regulaminem, w tym z prawami i obowiązkami na piśmie. Powyższe oświadczenie znajduje się w aktach mieszkańca. Ponadto prawa i obowiązki wywieszone są na tablicy ogłoszeń.

Zgodnie z § 7 w/w Regulaminu mieszkaniec ma prawo między innymi do:

1)      organizowania czasu wolnego według własnego uznania,

2)      należytego i godnego traktowania przez pracowników Domu i innych mieszkańców,

3)      uzyskania pełnej informacji o usługach świadczonych przez Dom i zasadach z nich korzystania,

4)      uzyskania właściwej pomocy w zaspakajaniu swoich potrzeb,

5)      posiadania własnych, a jednocześnie spełniających wymogi sanitarne sprzętów i przedmiotów osobistych,

6)      posiadania i korzystania z własnego ubrania i bielizny osobistej,

7)      oddawania rzeczy i przedmiotów wartościowych do depozytu Domu na zasadach określonych obowiązującym zarządzeniem depozytowym,

8)      zgłaszania propozycji i potrzeb w urządzaniu zajmowanego mieszkania,

9)      utrzymywania kontaktów z rodziną i bliskimi osobami,

10)  wybierania i kandydowania do Samorządu Mieszkańców,

11)  przebywania poza Domem w okresach dłuższych niż doba po uprzednim powiadomieniu kierownika działu terapeutyczno-opiekuńczego, pielęgniarki lub Dyrektora Domu,

12)  przygotowywania sobie dodatkowych posiłków w ogólnie dostępnych kuchenkach,

13)  dokonywania zakupów przez pracownika Domu w przypadku trudności w dysponowaniu własnymi środkami pieniężnymi,

14)  uzyskania aktualnej informacji o opłatach za pobyt w Domu i okresu przebywania poza Domem, zawartych w ustawie o pomocy społecznej oraz w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy,

15)  zgłaszania skarg i wniosków do Samorządu Mieszkańców, kierownika działu terapeutyczno-opiekuńczego i Dyrektora Domu,

Obowiązkiem mieszkańca jest:

1)      dbałość o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny, troska o mienie Domu a w szczególności będące w bezpośredniej jego dyspozycji,

2)      uzyskanie zgody Dyrektora Domu na wszelkie zmiany w mieszkaniu związane z demontowaniem urządzeń i sprzętu,

3)      niezwłoczne powiadomienie personelu Domu o awarii, uszkodzeniu sprzętu lub urządzeń Domu,

4)      właściwe korzystanie z kuchenek, dbanie o ich stan i porządek oraz nie wynoszenie sprzętu,

5)      terminowe zwracanie książek, kaset audio-wideo i płyt wypożyczonych z medioteki,

6)      przestrzegania ustalonych godzin spożywania posiłków: śniadania - 7³⁰ - 9³⁰, obiad -  12³⁰ - 14³⁰, kolacja - 18⁰⁰ -20⁰⁰,

7)      ponoszenie opłat za pobyt w Domu,

8)      kulturalne i życzliwe zachowanie się w stosunku do innych mieszkańców i pracowników Domu,

9)      przestrzeganie przyjętych zasad współżycia pomiędzy mieszkańcami i pracownikami oraz stosowanie się do zaleceń Dyrektora Domu, kierownika działu terapeutyczno-opiekuńczego,

10)  zachowania trzeźwości i kultury picia alkoholu,

11)  zgłaszania pielęgniarce dyżurnej zamiaru przebywania poza Domem,

12)  w przypadku nieobecności - pisemnego zgłoszenia trzy dni przed terminem Dyrektorowi lub kierownikowi działu terapeutyczno-opiekuńczego,

13)  powiadomienie Dyrektora Domu lub kierownika działu terapeutyczno-opiekuńczego o sytuacjach uniemożliwiających powrót do Domu w terminie wcześniej ustalonym. W takich sytuacjach mieszkaniec ma obowiązek podać nowy termin powrotu,

14)  zgłoszenie pielęgniarce dyżurnej faktu przyjmowania odwiedzin krewnych i znajomych,

15)  współdziałanie z pracownikiem pierwszego kontaktu w zaspakajaniu swoich potrzeb,

16)  przestrzegania ciszy w godzinach 22⁰⁰ - 6⁰⁰.

Przestrzeganie praw mieszkańców

Ad.1)

Dom zapewnia mieszkańcom udział w różnych formach terapii. W zorganizowanych zajęciach terapeutycznych uczestniczy około 40 osób. Mieszkańcy mają do wyboru udział w zajęciach: plastycznych, krawieckich, kulinarnych, muzycznych, biblioterapii. Wielu mieszkańców chętnie uczestniczy w zajęciach stolikowych - gry planszowe oraz w zabawach organizowanych na świeżym powietrzu. Zajęcia prowadzi instruktor terapii zajęciowej. Dla osób leżących prowadzona jest terapia przyłóżkowa w formie rozmów indywidualnych oraz zajęć manualnych. Z zajęć prowadzona jest dokumentacja w formie miesięcznych planów pracy i konspektów. Określone są w nich cele, formy i metody pracy, brak natomiast efektów podejmowanych oddziaływań w stosunku do mieszkańca, który uczestniczy w prowadzonej terapii.

W zajęciach prowadzonych przez rehabilitanta uczestniczy około 22 - 23 osoby. Są to ćwiczenia indywidualne oraz ogólnousprawniające na sali gimnastycznej, zabiegi fizykalne tj. m.in.: diaterimia na ręce, naświetlanie lampą solux, galwanizacja.

Dom zapewnia swoim mieszkańcom udział w różnych imprezach okolicznościowych i kulturalnych. Szczególnie uroczyście obchodzone są w Domu Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Częstymi gośćmi w Domu są przedszkolaki i uczniowie, którzy przygotowują część artystyczną z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki i innych uroczystości oraz wolontariusze - uczniowie II klasy Gimnazjum z Bielska Podlaskiego. W Domu działa zespół JAWORZANIE w skład którego wchodzi siedmioro mieszkańców.

Dom współpracuje z instytucjami i urzędami (KRUS, ZUS,) ośrodkami pomocy społecznej, Sądem Rejonowym. Ponadto mieszkańcy Domu wyjeżdżają na imprezy i spotkania organizowane przez inne domy pomocy społecznej. Pracownik kulturalno-oświatowy prowadzi zeszyt - spis imprez kulturalnych, kiedy i jakie odbyły się na terenie Domu lub w jakich mieszkańcy uczestniczyli poza nim.

Dom zapewnia mieszkańcom dostęp do codziennej prasy oraz przepisów prawnych. Na potrzeby mieszkańców prenumerowane są następujące gazety: Kurier Poranny, Przyjaciółka, Przegląd Prawosławny oraz Przegląd Katolicki. Zgodnie z informacją znajdującą się na tablicy ogłoszeń, przepisy prawne dostępne są w bibliotece na II piętrze.

Ad. 2) 3), 4)

Pracownicy Domu nie naruszają życia prywatnego mieszkańców. Przed wejściem do pokoi pukają. W codziennym komunikowaniu się używają zwrotów grzecznościowych Pan/Pani. Korespondencję do mieszkańców listonosz przynosi bezpośrednio do adresata. Na prośbę mieszkańca pracownik socjalny lub pracownik pierwszego kontaktu pomaga mu ją odczytać a w przypadku pism urzędowych bardzo często wyjaśnić jej treść. W razie potrzeby, pracownicy ci pomagają odpowiedzieć lub odpisać na pismo/list oraz załatwić sprawy związane z uregulowaniem ich sytuacji majątkowej, spraw rentowych, zakupem leków.

Na posesji Domu nie ma umieszczonej skrzynki pocztowej oraz aparatu telofoniczego. W razie potrzeby wysłania listu, pieniądze na znaczek wraz z listem mieszkaniec zostawia w sekretariacie skąd listonosz je odbiera. Zgodnie z wyjaśnieniami dyrektora czynione są starania w celu zamontowania aparatu telefonicznego. Obecnie mieszkańcy dzwonią nieodpłatnie z telefonów znajdujących się w dyżurkach pielęgniarek lub u pracownika socjalnego. W przypadku rozmowy telefonicznej do mieszkańca, są oni proszeni do aparatu.

Wiek mieszkańców plasuje się w przedziale od 41 do 97 lat. Stan zdrowia mieszkańców jest bardzo zróżnicowany: 66,6% to osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 29,3% z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności i 4,1% to osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności. Wśród mieszkańców 33 osoby są obłożnie chore i wymagają całkowitej opieki. Na wózkach inwalidzkich i przy pomocy sprzętu ortopedycznego porusza się 38 osób. Najwięcej osób ma problemy zdrowotne związane z układem krążenia oraz układem oddechowym. Duża grupa mieszkańców tj. 95%, przyjmuje leki psychotropowe.

Opiekę medyczną mieszkańcom Domu zapewnia dwóch lekarzy rodzinnych: jeden z Ośrodka Zdrowia w Bogdankach, drugi z Ośrodka Zdrowia z Juchnowca. Lekarz psychiatra i lekarz urolog, świadczą swoje usługi mieszkańcom na podstawie umowy zlecenia. Lekarz psychiatra w Domu jest co dwa tygodnie. Ponadto około 70 mieszkańców jest pod stałą opieką poradni specjalistycznych, m.in.: internistycznej, psychiatrycznej, urologicznej, onkologicznej w Białymstoku. Do poradni mieszkańcy dowożeni są samochodem. Dom ponosi częściową odpłatność za leki, do wysokości limitu ceny, pozostałą kwotę pokrywają sami mieszkańcy lub ich opiekunowie prawni.

Dom zapewnia całodobową opiekę. Usługi opiekuńcze na rzecz mieszkańców świadczą pielęgniarki i pokojowe, które pracują w systemie dwuzmianowym tj. w godzinach od 8⁰⁰ do 20⁰⁰ oraz od 20⁰⁰ do 8⁰⁰ oraz pokojowe w godzinach 8⁰⁰ do 16⁰⁰.

Opiekę duszpasterską zapewniają w Domu dwaj księża, jeden wyznania rzymskokatolickiego, drugi- prawosławnego (zatrudnieni na ½ etat każdy). Ksiądz katolicki w Domu jest w każdy czwartek - odwiedza mieszkańców i świadczy im usługi duszpasterskie, w niedzielę odprawia mszę św. Nabożeństwa w obrządku prawosławnym odprawiane są w soboty. W odprawianych w Domu mszach św. i nabożeństwach uczestniczą mieszkańcy wsi Czerewki. Ponadto obaj księża mają stały kontakt telefoniczny z Dyrektorem i kierownikiem zespołu terapeutyczno-opiekuńczego.

Dom zapewnia pochówek zmarłym mieszkankom zgodnie ich wyznaniem. W 2003 roku w Domu zmarło 12 mieszkańców, pochówkiem tych osób zajmowała się rodzina. W 2004r. do dnia kontroli zmarło 18 mieszkańców, pochówkiem 2 mieszkańców zajmował się Dom, pozostałych - rodzina. Zgodnie z wolą jednego zmarłego mieszkańca został on pochowany na cmentarzu w Różanymstoku, drugi  - na cmentarzu parafialnym w Tryczówce. Mieszkańcy wyznania prawosławnego chowani są na cmentarzu w Kożanach. Mieszkańcy opiekują się grobami byłych mieszkańców oraz uczestniczą w nabożeństwach żałobnych.

Ad. 5), 6), 8) 12)

Każdy z mieszkańców posiada własną odzież, bieliznę osobistą i obuwie. Przy przyjęciu do Domu odzież mieszkańca jest znakowana. W przypadku braków odzieży Dom uzupełnia stosowną odzież dostosowaną do rozmiaru i pory roku lub mieszkańcy kupują ją z własnych środków. Odzież prana jest w pralni, gdzie zanoszą ją sami mieszkańcy lub pokojowa. Dom zapewnia mieszkańcom przybory do higieny osobistej, środki czystości oraz sami mieszkańcy wg własnego uznania zakupują je z własnych środków finansowych.

Dom zapewnia mieszkańcom 3 posiłki dziennie, wydawane w dwugodzinnym przedziale czasowym tj. śniadanie 7.30 - 9.30, obiad 12.30 - 14.30, kolacja 18.00 - 20.00 (informacja wywieszona jest na tablicy ogłoszeń) oraz całodobowy dostęp do podstawowych produktów żywnościowych i napoi. Dom nie zapewnia mieszkańcom wyboru zestawu posiłków. Osiągnięcie tego standardu przesunięto w programie naprawczym na rok 2006. Średnio połowa mieszkańców spożywa posiłki w pokojach z tego 17 osób wymaga karmienia. Na zlecenie lekarza przygotowywane są diety. W dniu kontroli stosowane były następujące diety: cukrzycowa, wątrobowa, żołądkowa, 4 razy mix.

Ad. 7)

Wszyscy mieszkańcy mają własne środki finansowe. Są to renty i emerytury oraz świadczenia z pomocy społecznej. Dom zapewnia mieszkańcom bezpieczne przechowywanie środków finansowych. Każdy nowo przyjęty mieszkaniec informowany jest o możliwości przekazania do depozytu DPS przedmiotów wartościowych, jednocześnie przyjmując do wiadomości, że Dom nie ponosi odpowiedzialności za przedmioty wartościowe i pieniądze nie zdeponowane do depozytu, a będące w posiadaniu mieszkańca. Powyższe oświadczenie przyjęte na piśmie znajduje się w aktach mieszkańca.

Średnio na koncie depozytowym ma zdeponowane pieniądze 27-28 mieszkańców. Dwie osoby trzymają swoje oszczędności na książeczkach oszczędnościowych. Każdego dnia mieszkaniec może wpłacić lub wypłacić określoną kwotę z depozytu. W przypadku dużej kwoty, chęć jej wypłacenia osoba zgłasza do pracownika socjalnego dzień wcześniej. Osobą odpowiedzialną za depozyty w Domu jest pracownik socjalny.

Ad.9)

Dom umożliwia i podtrzymuje kontakty mieszkańców z rodzinami. Około 40% mieszkańców ma częsty kontakt z poszczególnymi członkami rodziny, natomiast czterech mieszkańców nie życzy sobie podtrzymania kontaktu z rodziną. Pozostali mieszkańcy mają kontakt okazjonalny - telefoniczny lub przy okazji świąt rocznych. Z okazji świąt Dom zaprasza rodziny mieszkańców, ale niewiele osób korzysta z zaproszenia. Natomiast do domów rodzinnych na święta wyjeżdża średnio około 5-10 osób. Rodziny odwiedzające mieszkańców mają możliwość przenocowania w Domu. Spotkania z osobami odwiedzającymi odbywają się w pokoju mieszkalnym lub pokoju gościnnym. Raz do roku (w br. w sierpniu) organizowane są tzw. SPOTKANIA POKOLEŃ, na które zapraszane są rodziny i osoby bliskie. W Domu założony jest "Zeszyt kontaktów z rodzinami". Jak wynika z zapisów zawartych w w/w zeszycie pracownicy Domu podejmują działania w celu podtrzymania kontaktów z poszczególnymi rodzinami. Odnotowują w nim informacje, kto odwiedzał i dzwonił do mieszkańca oraz jakie poczyniono ustalenia. Zapisy dokonywane są systematycznie od czerwca br.

Ad. 10)

Pierwsze wybory do samorządu mieszkańców odbyły się w Domu w 1998 roku. Ostatnie wybory uzupełniające, w związku ze śmiercią jednego z członków, odbyły się w dniu 26.09.2002 roku. Obecnie w skład samorządu wchodzą trzy osoby tj. przewodniczący, wiceprzewodniczący oraz członek. Spotkania samorządu odbywają się w miarę potrzeb oraz ilości spraw i tematów zgłoszonych do przewodniczącego przez mieszkańców. Ze spotkań spisywane są protokoły.

Ad. 11) 14)

Mieszkańcy Domu mogą swobodnie poruszać się po całej posesji Domu. Brama wjazdowa i furtka otwierana jest przez dozorcę o godzinie 6⁰⁰ rano i zamykana wieczorem o godzinie 22⁰⁰. Mieszkańcy wychodząc poza teren Domu nie zgłaszają swojego wyjścia, natomiast jeśli wyjeżdżają do Białegostoku wówczas swój wyjazd zgłaszają dyżurnej pielęgniarce. Przed wyjazdem do domu rodzinnego na okres kilkudniowy mieszkaniec pisze informację do dyrektora o chęci wyjazdu. Pracownik socjalny kontaktuje się z tą rodziną i ustala możliwość pobytu mieszkańca w domu rodzinnym. Osoby ubezwłasnowolnione, zależnie od stanu zdrowia, poruszają się swobodnie po posesji Domu. Do sklepu i poza teren Domu wychodzą z opiekunem. Mieszkańcy utrzymują dobre kontakty z mieszkańcami wsi, są przez nich często odwiedzani oraz czasami pomagają im przy wykonywaniu prac przydomowych.

Mieszkańcy Domu meldowani są na stałe lub jeżeli życzy tego mieszkaniec na okres czasowy. Obecnie 3 osoby nowoprzyjęte zameldowane są na okres czasowy. Po upływie tego okresu również zostaną zameldowani na stałe. Wszyscy mieszkańcy maja dowody osobiste oprócz jednego mieszkańcy dla którego dowód jest w trakcie wyrabiania.

Mieszkańcy z czynnym prawem wyborczym mają zapewniony udział w wyborach powszechnych. W Domu podczas wyborów powszechnych organizowany jest zamknięty okręg wyborczy.

Ad. 15)

Mieszkańcy mają zapewnione prawo do zgłaszania swoich skarg i wniosków. Zgodnie z informacją wywieszoną na tablicy ogłoszeń Dyrektor Domu w w/w sprawach przyjmuje w poniedziałki w godzinach 13⁰⁰ - 15⁰⁰ oraz w czwartki w godzinach 8⁰⁰ -11⁰⁰. Ponadto w Domu założony jest od 2001 roku zeszyt skarg i wniosków, wywieszony na tablicy ogłoszeń. Każdego dnia kierownik działu terapeutyczno-opiekuńczego sprawdza czy nie ma w nim zgłoszonych uwag. Do dnia kontroli nie odnotowano żadnych skarg i wniosków.

II.                Stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców.

Dyrektor Domu Zarządzeniem Nr 9/2004 z dnia 01.07.2004r. powołał zespół terapeutyczno-opiekuńczy w składzie: kierownik działu terapeutyczno-opiekuńczego, kierownik zespołu pielęgniarek, technik fizjoterapii, pracownik socjalny, instruktor terapii zajęciowej, instruktorzy ds. kulturalno-oświatowych, opiekun, pracownik pierwszego kontaktu.

Pracownik I kontaktu po tygodniu pobytu mieszkańca w Domu opisuje w indywidualnym planie wspierania mieszkańca "Zasoby mieszkańca tj. informacje o stanie fizycznym, psychicznym, sytuacji rodzinnej, materialnej, umiejętnościach porozumiewania się, zainteresowaniach, aktywności, umiejętności sygnalizowania i zaspokajania potrzeb, szansach i zagrożeniach mieszkańca. Następnie po miesiącu przebywania mieszkańca w Domu zbiera się zespół i opracowuje cele pracy w poszczególnych sferach życia mieszkańca. Na posiedzeniu zespołu terapeutyczno-opiekuńczego omawiana jest sytuacja średnio 5-15 mieszkańców. Z posiedzeń zespołu sporządzane są sprawozdania zawierające informacje, kto uczestniczył w posiedzeniu, nazwiska mieszkańców, których omawiane były indywidualne plany.

Indywidualne plany wspierania mieszkańca opracowane są dla wszystkich mieszkańców - Załącznik Nr 1. Mieszkańcy zapoznawani są z opracowanymi planami, co potwierdzają swoim podpisem na ostatniej stronie planu. Jak wynika z wyjaśnień kierownika zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, mieszkańcy interesują się założonymi w stosunku do nich oddziaływaniami i proszą o ich przedstawienie.

W oparciu o przeanalizowane plany należy stwierdzić, że dla wszystkich mieszkańców opracowane zostały ogólne cele długoterminowe i krótkoterminowe. Następnie w każdej ze sfer uszczegółowiono te cele oraz określono metody i formy pracy z mieszkańcem oraz rolę osób wspomagających mieszkańca. Okresowa ocena realizacji planu i jego modyfikacja dokonywana jest co pół roku lub zależnie od potrzeb. Ponadto raz w roku zespół dokonuje ogólnej oceny realizacji planu. Nie we wszystkich planach cele długoterminowe i krótkoterminowe są modyfikowane adekwatnie do ogólnej oceny planu oraz nie zawarto informacji, czy próbowano nawiązać kontakt z członkami rodziny lub jakie w tym zakresie poczyniono ustalenia.

Dokonano wpisu do książki kontroli DPS pod pozycją 3/2004.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach. W przypadku, gdy dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach nie zgadza się z ustaleniami pokontrolnymi zawartymi w protokole, może złożyć do Wojewody Podlaskiego w terminie 7 dni od dnia jego podpisania pisemne wyjaśnienia, co od zawartych w protokole ustaleń.

Podpisy kontrolujących

1/ Ewa Feszler

2/ Mieczysława Nartowicz

27.07.2004 Józef Domaszuk

Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Czerewkach

(data i podpis dyrektora Domu)