P r o t o k ó ł

kontroli Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Łomży Regon - 451190801

przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:

1.      Krystynę Pasiuk - starszego inspektora

2.      Małgorzatę Osipowicz - starszego inspektora

Kontrolę przeprowadzono w dniu 7 października 2004r. na podstawie upoważnienia Nr 271 z dnia 6.10.2004r., które w imieniu Wojewody wydał Z-ca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pani Krystyna Golubiewska.

Kontrolą za okres od 01.01.2003r. do miesiąca poprzedzającego dzień kontroli, objęto przestrzeganie w placówce praw dziecka oraz realizację zaleceń pokontrolnych wynikających z:

-         ustawy z dnia 12 maca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 01.09.2000r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 80, poz. 900),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.08.2000r. w sprawie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu wychowania i opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz nadzoru nad jakością działań ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 74, poz. 862).

Wyjaśnień w toku kontroli udzielali:

1.   Krzysztof Lasek - dyrektor

2.   Wychowankowie

Ustalenia kontroli

Podczas kontroli analizie i ocenie poddano przestrzeganie w placówce praw dziecka, a w szczególności:

-         prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe),

-         prawo do nauki,

-         prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli, informacji na swój temat,

-         prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem,

-         prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji,

-         prawo do opieki zdrowotnej,

-         prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej,

-         prawo do zrzeszania się,

-         prawo do kontaktów z rodzicami,

-         prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej,

-         zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa.

Prawo do nauki

Dzieci przebywające w placówce realizują obowiązek szkolny. Uczęszczają do następujących typów szkół:

-         przedszkola - 1 dziecko,

-         szkoły podstawowej - 14 dzieci,

-         gimnazjum - 20 dzieci,

-         liceum - 5 dzieci,

-         technikum - 5 dzieci,

-         szkoły zawodowej - 4 dzieci.

Na początku roku szkolnego dzieci wyposażane są w podręczniki oraz przybory szkolne. Wychowankowie dojeżdżają do szkół korzystając z przejazdów lokalnych.

Pomocy dzieciom w nauce, a w szczególności przy odrabianiu prac domowych, udzielają wychowawcy, wolontariusze, nauczyciele. W przypadku występujących kłopotów z poszczególnych przedmiotów dzieci korzystają z zajęć wyrównawczych w szkole. Prowadzona jest również praca indywidualna. W celu uzupełnienia swoich wiadomości szkolnych oraz rozszerzenia wiedzy ogólnej wychowankowie mają możliwość korzystania z internetu oraz biblioteczki wyposażonej w pomoce naukowe.

Placówka utrzymuje systematyczny kontakt z nauczycielami, pedagogami ze szkół, do których uczęszczają dzieci.

Prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe)

      Wychowankowie placówki mają zapewnioną opiekę całodobową. W placówce stworzone są warunki do prawidłowego funkcjonowania dzieci (łazienki z prysznicami, toalety). Dzieci zajmują pokoje, które są wyposażone w niezbędne meble. W pokojach, dzieci posiadają szafki do przechowywania rzeczy osobistych. Wychowankowie mają dowolność w dekorowaniu swoich pokoi. Pokoje, korytarze i łazienki są sprzątane przez wychowanków.

Placówka zapewnia wychowankom 5 posiłków dziennie: śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja. Podopieczni mają wpływ na układanie jadłospisu. W dni wolne - wekendy dzieci samodzielnie przygotowują posiłki pod nadzorem wychowawców.W każdej chwili, jeśli dziecko jest głodne, może skorzystać z prowiantu znajdującego się w lodówce. Podopieczni mają możliwość spożywania posiłków we własnych pokojach. Wychowankowie nie zgłaszali zastrzeżeń do wyżywienia.

Dzieci każdego miesiąca otrzymują drobną kwotę do własnego dysponowania tzw. kieszonkowe. Na podstawie list wypłat kieszonkowego stwierdzono, że kieszonkowe było wypłacane regularnie. Wypłacane kwoty były zróżnicowane i kształtowały się w granicach  8 - 50 zł. Jak wynika z uzyskanych wyjaśnień zróżnicowanie kieszonkowego zależne było od zachowania dziecka, jego wieku oraz podejścia wychowanka do obowiązków szkolnych. W przypadku gdy zachodzi podejrzenie o wydawanie kieszonkowego np. na papierosy, wówczas dziecko ma dostarczyć paragon z dokonanych zakupów.

            Każde dziecko wyposażone jest w garderobę stosowną do pory roku i wieku. Wychowankowie mają możliwość wyboru garderoby uczestnicząc przy jej zakupie.

Podopieczni otrzymują dostateczną ilość środków do higieny osobistej typu: pasta do zębów, papier toaletowy, kosmetyki, szampony. Dzieci same piorą bieliznę i inne rzeczy osobiste. Ręczniki oraz pościel wymieniane są raz w tygodniu lub w zależności od potrzeb.

Prawo do opieki zdrowotnej

Dzieci przebywające w placówce objęte są opieką medyczną lekarza rodzinnego w przychodni rejonowej. W placówce zatrudniona jest pielęgniarka, która sprawuje doraźną opiekę nad dziećmi. Dzieci, jeśli zachodzi taka potrzeba konsultowane są w poradniach specjalistycznych.

Prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej

Organizacja czasu wolnego oraz życie kulturalne i rekreacja fizyczna są dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci.

W czasie tegorocznych wakacji wychowankowie mieli możliwość spędzenia czasu wolnego poza placówką. Wakacyjny wypoczynek przedstawiał się następująco:

-         dwutygodniowe kolonie w Ustce,

-         turnus leczniczy w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w Bacikach Średnich,

-         obóz "Robinson Cruzoe" na górze chełm koło Goleszowa,

-         obóz terapeutyczno-rekolekcyjny w ośrodku "Cordis" w Augustowie.

Wychowankowie placówki mają swobodę i możliwość wyboru zajęć rozwijających ich zainteresowania i uzdolnienia. Dzieci biorą udział w zajęciach w placówce i poza nią. W środowisku lokalnym organizowane są zajęcia sportowe (turnieje piłki nożnej, tenisa stołowego), wycieczki rowerowe, wyjścia na basen. Dzieci biorą udział w przedstawieniach teatralnych i seansach  filmowych. W placówce działa grupa teatralna oraz koło plastyczne.

Prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej

Wszystkie dzieci przebywające w placówce są wyznania rzymsko-katolickiego oraz narodowości polskiej. Wychowankom umożliwia się zaspokajanie potrzeb religijnych. Utrzymywany jest stały kontakt z lokalną parafią. Mają możliwość uczestniczenia w nabożeństwach niedzielnych oraz świątecznych. Uczestnictwo w liturgii odbywa się całkowicie na zasadzie dowolności. Dzieci przygotowywane są do Sakramentu Bierzmowania.  Bardzo uroczyście obchodzone są święta: Boże Narodzenie i Wielkanoc.

Placówka utrzymuje współpracę z Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży.

Prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji

Indywidualne sprawy dziecka rozstrzygane są wyłącznie w jego obecności. W placówce przestrzegana jest ochrona indywidualnych akt oraz innej dokumentacji, dotyczącej wychowanków.

Wychowankowie mają prawo do kontaktów z rodziną, przyjaciółmi, kolegami i koleżankami, zgodnie z ich potrzebami. Dzieci spotykają się z kolegami w placówce, jak również i poza nią. Podopieczni wyjeżdżają do domów rodzinnych, odwiedzają przyjaciół i kolegów w innych domach. Utrzymują kontakty telefoniczne i korespondencyjne. Nikt nie ma prawa otwierać korespondencji adresowanej do dziecka, jak również czytać cudzej korespondencji. Każde dziecko posiada swoje miejsce gdzie przechowuje osobiste rzeczy. Nie stwierdzono, aby osobiste rzeczy wychowanków były kontrolowane. Wychowawcy wchodząc do pokoi  uprzednio pukając.

Podczas rozmowy dzieci stwierdziły, że zawsze mogą z osobą dorosłą porozmawiać o swoich sprawach osobistych, intymnych.

Prawo do kontaktów z rodzicami

Zgodnie z § 37 ust. 1 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych placówka umożliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz innymi osobami bliskimi. W przypadku, gdy rodzice nie wyrażają chęci do kontaktowania się z dziećmi, podejmowane są kroki ze strony opiekunów do utrzymania i zacieśniania tych kontaktów. Podobne działania czynione są w przypadku osób spokrewnionych. W placówce organizowany jest Dzień Rodziny, na który zapraszani są rodzice dzieci.

Ponadto wychowankowie mają stały dostęp do telefonu, z którego mogą korzystać.

Prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli, informacji na swój temat

            Wychowankowie mają swobodę w wyrażaniu myśli, sądów i opinii na różne tematy, podczas rozmów prowadzonych indywidualnie oraz spotkań wszystkich dzieci. Każdy problem jest rozwiązywany, wspólnie lub indywidualnie, w zależności od sytuacji.W przypadku, gdy wychowanek nie zgadza się z opinią opiekuna może wyrazić swoje zadanie bez obaw o konsekwencje.

Z informacji uzyskanych od dzieci stwierdza się, że wychowankowie orientują się w swojej sytuacji prawnej i znają swojego opiekuna prawnego.

Prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem

            Z chwilą przybycia dzieci do placówki, zapoznawani są oni z panującymi tam zasadami. Stosowane kary i nagrody są uzgodnione ze wszystkimi wychowankami. Stosowane kary są zindywidualizowane. Nie są zbyt surowe, a kryteria ich stosowania są zrozumiałe.

Dzieci wykonują pewne prace na rzecz domu: sprzątają pokoje, korytarz, łazienki,  piorą, przygotowuja posiłki.

Z wypowiedzi dzieci wynika, że nie zdarzyła się sytuacja, aby wychowanek był poniżony.

Zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa

Podczas prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że każde dziecko posiada własne, osobiste miejsce do spania oraz do przechowywania rzeczy osobistych. Proces wychowawczy ma charakter zindywidualizowany. W sytuacjach trudnych wychowanek może liczyć na pomoc opiekunów.

Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że w placówce przestrzegane są prawa dziecka.

Podczas kontroli sprawdzono również realizację zaleceń wydanych w wyniku kontroli przeprowadzonych w kwietniu i czerwcu br.

W wystąpieniu pokontrolnym z przeprowadzonej kontroli w dniu 30 kwietnia 2004r. zawarto następujące zalecenie:

1.      Modyfikować indywidualne plany pracy z dzieckiem, uwzględniając: pracę w celu zmniejszenia deficytów szkolnych wychowanków oraz działania przygotowujące dziecko do samodzielności w życiu.

Stwierdzono, że zalecenie pokontrolne zostało zrealizowane.

            Indywidualne plany pracy z dzieckiem są opracowane na podstawie aktualnej dokumentacji z uwzględnieniem wskazówek psychologa oraz pedagoga oraz własnych obserwacji i przemyśleń wychowawcy. Pod planem podpisał się wychowanek. W przewidzianych działaniach przewidziano następujące sfery:

-         rodzina naturalna (lub zastępcza),

-         emocjonalna (rozwój psychiczny),

-         edukacyjna,

-         społeczna,

-         prozdrowotna (szczególne potrzeby).

W poszczególnych sferach wytyczono kierunki pracy z dzieckiem, metody i formy zadań oraz przewidziano rubrykę, w której zapisywane są efekty podejmowanych działań.

W sferze edukacyjnej zostały rozbudowane kierunki pracy w celu zmniejszenia deficytów szkolnych. Zostały one wyznaczone z uwzględnieniem wskazówek pedagoga. Przykładowo:

-         współpraca z wychowawcą i pedagogiem w szkole,

-         wyrabianie odpowiedniego podejścia do obowiązków szkolnych; stała kontrola frekwencji i osiągnięć szkolnych, odrabianie na bieżąco prac domowych oraz sprawdzanie zeszytów i nabytej wiedzy, stosowanie dodatkowych ćwiczeń i zadań uzupełniających i wyrównawczych z j. polskiego i matematyki,

-          ćwiczenie pamięci i sprawności grafomotorycznej.

W efektach podejmowanych zadań zanotowano: "...zapoznanie Ewy z wolontariuszem Grzegorzem, nauka j. angielskiego".

W planach uwzględniono ponadto rozwijanie zainteresowań i uzdolnień wychowanków np. "... angażowanie do udziału w turniejach, konkursach, zawodach, wyjściach i wyjazdach, wskazywanie na różne sposoby spędzania czasu wolnego i realizacji zainteresowań".

            W indywidualnych planach pracy z dzieckiem uwzględniono działania  przygotowujące wychowanków do samodzielności w życiu. Przewidziano min. zajęcia praktyczne z zakresu prowadzenia gospodarstwa domowego. W planach określono następujące kierunki działań:

-         nabywanie odpowiednich do wieku umiejętności życiowych (kontrolowanie poprawnego wykonywania czynności samoobsługowych),

-         opanowanie umiejętności obsługi sprzętu AGD,

-         uczenie oszczędności w gospodarowaniu energią, gazem, wodą,

-         uczenie gospodarowania kieszonkowym.

W przypadku starszych wychowanków, w większym stopniu niż dotychczas, zostały zaplanowane działania przygotowujące dziecko do samodzielności w życiu. W placówce został opracowany autorski program przygotowujący młodzież z grupy usamodzielnienia do odpowiedzialnego i wartościowego życia poza placówką. Celem programu było min.:

-         nabycie umiejętności załatwiania własnych spraw w różnych urzędach,

-         nauka asertywności, podniesienia samooceny,

-         uświadomienie młodym ludziom ich praw i obowiazków w dorosłym życiu,

-         edukacja seksualna przygotowująca młodzież do odpowiedzialnych i świadomych decyzji,

-         wskazanie wychowankom "pułapek" nieodpowiedzialnego życia,

-         nabycie praktycznych umiejętności z zakresu prowadzenia gospodarstwa domowego,

-         integracja społeczna ułatwiająca samodzielne życie poza placówką.

Zajęcia obejmowały min. zajęcia socjoterapeutyczne, pogadanki i spotkania z różnymi osobami o charakterze informacyjno-konsultacyjnym, zajecia praktyczne.

W czerwcu br.program został zrealizowany.

Jak wynika z wyjaśnień dyrektora, na przełomie października 2004 - czerwca 2005 program nadal będzie kontynuowany.

W wystąpieniu pokontrolnym z przeprowadzonej kontroli w dniach 22-23 czerwca 2004r. zawarto następujące zalecenie:

1.      Dokonać oceny pracy pracowników pedagogicznych dotychczas nieocenianych.

Stwierdzono, że zalecenie pokontrolne jest w trakcie realizacji.

            Dyrektor placóki opracował Harmonogram i tematykę nadzoru pedagogicznego 2004/2005. Z analizy harmonogramu wynika, że uwzględniono w nim hospitacje min. u pracowników pedagogicznych dotychczas nieocenianych. Wymieniono rodzaj zajęć przewidzianych do obserwacji określając miesiące, w jakich będą się one odbywały. Po zakończonych hospitacjach dyrektor dokona oceny pracy tych pracowników.

            Z protokołu Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka z dnia 30.08.2004r. wynika, że Pani Teresa Soliwoda z-ca dyrektora placówki, zapoznała zebranych pracowników z harmonogramem i tematyką nadzoru pedagogicznego. Poinformowała ponadto, że na wniosek nadzoru pedagogicznego zostaną dokonane oceny pracy następujących osób: Marioli Milewskiej, Joanny Skrodzkiej, Hermenegildy Bzury. Harmonogram nadzoru pedagogicznego został przyjęty przez pracowników bez uwag.

            Kontrola Zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Łomży została dokonana w oparciu o analizę dokumentów dotyczących placówki oraz wyjaśnień pracowników i wychowanków.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Dyrektor Placówki.

W przypadku, gdy Dyrektor nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole, może złożyć do Wojewody Podlaskiego w terminie 7 dni od dnia jego podpisania pisemne wyjaśnienia.

Dyrektor Zespołu Placówek

Opiekuńczo-Wychowawczych

 w Łomży                                                                               Podpisy kontrolujących

mgr Krzysztof Lasek                                                               1.K. Pasiuk

            2.Małgorzata Osipowicz