PROTOKÓŁ

z kontroli  problemowej Domu Pomocy Społecznej p.w. Św. Franciszka z Asyżu w Tykocinie, ul. Klasztorna 1 - przeprowadzonej w dniach 24 i 26 maja 2004r., REGON 04010283800048

Dom Pomocy Społecznej p.w. Św. Franciszka z Asyżu w Tykocinie jest prowadzony przez CARITAS Diecezji Łomżyńskiej na zlecenie powiatu łomżyńskiego. Adres Domu: 16-080 Tykocin, ul. Klasztorna 1. Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Tykocinie jest ks. Andrzej Stypułkowski.

Kontrolę przeprowadziły - Mieczysława Nartowicz - inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, Ewa Feszler - starszy inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku na podstawie upoważnienia Nr 190 z dnia 21 maja br., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę Golubiewską - z-cę dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Przedmiot kontroli:

1/ przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach,

2/ stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców,

w okresie od 01.01.2003 r. do 30.04.2004 r.

Wykaz podstawowych aktów prawnych:

1.      Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 z późn. zm.).

2.      Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 82 poz. 929).

3.      Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. (Dz. U. z .1994 r. Nr 111, poz.535 z późn. zm.)

Ustalenia kontroli

I.                   Przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach.

Prawa i obowiązki mieszkańców Domu zawarte zostały w § 7 Regulaminu Organizacyjnego Domu Pomocy Społecznej p. w. św. Franciszka z Asyżu w Tykocinie zatwierdzonym przez dyrektora CARITAS Diecezji Łomżyńskiej w dniu 01.03.2001 roku. Po przyjęciu do Domu pracownik socjalny zapoznaje mieszkańca z Domem, prawami i obowiązkami. Ponadto prawa i obowiązki mieszkańców wywieszone są na tablicy ogłoszeń Domu. W 2003 roku do Domu przyjęte zostały dwie mieszkanki, jedna z domu rodzinnego, druga z zakładu opiekuńczo-leczniczego w Krynkach.

Zgodnie z § 7 Regulaminu mieszkanki mają prawo do:

1)      odpowiednich warunków mieszkaniowych,

2)      wyżywienia i ubrania,

3)      opieki pielęgniarskiej i lekarskiej oraz rehabilitacji,

4)      opieki duchowo duszpasterskiej,

5)      dostępu do kultury i oświaty,

6)      terapii zajęciowej,

7)      rekreacji,

8)      współdecydowania w sprawach dotyczących jej osoby,

9)      przyjmowania odwiedzin krewnych i znajomych w sali dziennego pobytu lub czytelni,

10)  odwiedzin swojej rodziny,

11)  szczególnej troski i opieki w chwili umierania,

12)  urządzenia pogrzebu zgodnie z ostatnią wolą, wyznaniem i miejscowymi zwyczajami.

Obowiązkiem mieszkanki jest:

1)      współdziałanie z personelem Domu w zaspakajaniu swoich potrzeb,

2)      troska o tworzenie atmosfery rodzinnej Domu,

3)      dbałość o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny i porządek,

4)      dbałość o  wspólne mienie,

5)      ponoszenie opłat za pobyt w Domu zgodnie zobowiązującymi przepisami,

6)      przestrzeganie zasad trzeźwości,

7)      przestrzeganie ogólnie przyjętych norm moralnych,

8)      palenie tytoniu tylko w miejscu do tego przeznaczonym,

9)      punktualne przebywanie na posiłki,

10)  zachowanie ciszy nocnej od godz. 22.00 do godz. 6.00,

11)  nie opuszczanie Domu po godz. 22.00,

12)  zgłaszanie pracownikowi socjalnemu lub dyżurnej pielęgniarce wyjazdów poza Dom,

13)  każdorazowe zgłaszanie wyjścia poza teren Domu pracownikowi socjalnemu lub dyżurnej pielęgniarce.

Ad. 1)

Dom Pomocy Społecznej w Tykocinie zapewnia mieszkankom odpowiednie warunki mieszkaniowe. Pokoje mieszkalne jedno, dwu, trzy i czteroosobowe usytuowane są na I piętrze budynku. Wyposażone są w tapczaniki lub łóżka, szafki przyłóżkowe, szafy ubraniowe oraz stoły i krzesła.

Usytuowany jest w zabytkowym budynku klasztoru pobernardyńskiego. Teren wokół Domu jest ładnie zagospodarowany (zasiana trawa, zasadzone drzewa i krzewy ozdobne, rabaty kwiatowe, alejki piesze - częściowo wyłożone polbrukiem). Całą posesję ogradza zabytkowy mur.

Ad. 2)

Dom zapewnia mieszkankom 3 posiłki dziennie, wydawane w dwugodzinnym przedziale czasowym tj. śniadanie w godz. 7.30 - 9.30, obiad w godz. 12.30 - 14.30, kolacja w godz. 18.00 - 20.00 (informacja wywieszona jest na tablicy ogłoszeń i na drzwiach przy wejściu na stołówkę) oraz całodobowy dostęp do podstawowych produktów żywnościowych i napoi. W jadalni dostępne jest masło, chleb, kompot. Na poszczególnych kondygnacjach ustawione są termosy z herbatą. Mieszkanki spożywają posiłki na stołówce lub w pokojach mieszkalnych. Na zlecenie lekarza przygotowywane są diety. W dniu kontroli stosowane były diety: cukrzycowa i wątrobowa. Dom nie zapewnia mieszkankom możliwości wyboru zestawu posiłków. Osiągnięcie tego standardu w programie naprawczym zaplanowano na rok 2006.

Każda z mieszkanek posiada własną odzież, bieliznę osobistą, obuwie, kapcie, które kupują z własnych środków finansowych. W przypadku jej braku Dom uzupełnia stosowną odzież dostosowaną do rozmiaru i pory roku. Odzież prana jest w pralni, aby wróciła właścicielki do ubrań przyszywane są numerki.

Ad. 3), 6)

Dom zapewnia całodobową opiekę. Usługi opiekuńcze na rzecz mieszkańców świadczy 5 pielęgniarek, które świadczenie tych usług ma przypisane zakresem czynności i jedna pokojowa. Pielęgniarki pracują w systemie trzyzmianowym, tj. w godzinach od 6⁰⁰ do 14^00, od 14⁰⁰ do 22⁰⁰, od 22⁰⁰ do 6⁰⁰, natomiast pokojowa - jednozmianowym, codziennie w godzinach 7⁰⁰-15⁰⁰. Z grafiku wynika, że na każdej zmianie pracuje jedna pielęgniarka.

Wiek mieszkanek plasuje się w przedziale od 24 do 86 lat. W stosunku do 4 osób orzeczone jest upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym, natomiast pozostałe osoby są ze schizofrenią. Większość mieszkanek jest sprawna fizycznie, całkowitej pomocy w zaspokajaniu swoich potrzeb wymaga 3 osoby, jedna osoba porusza się przy pomocy wózka inwalidzkiego.

Wszyscy mieszkańcy objęci są opieką medyczną lekarza rodzinnego z Ośrodka Zdrowia w Tykocinie, który przychodzi do Domu lub mieszkanki same chodzą do Ośrodka. Na zlecenie tego lekarza, w razie potrzeby, do mieszkanek przyjeżdża ginekolog. W Domu na ½ etatu zatrudniony jest psychiatra, pracujący w poniedziałki i czwartki, a także w inne dni tygodnia, jeśli zachodzi taka potrzeba. Ponadto mieszkańcy są pod stałą opieką poradni okulistycznej, stomatologicznej, endokrynologicznej, dermatologicznej, laryngologicznej, onkologicznej i kardiologicznej w Białymstoku. Do poradni mieszkanki dowożone są samochodem Domu przystosowanym do przewozu osób niepełnosprawnych. Dom ponosi częściową odpłatność za leki, do wysokości limitu ceny, pozostałą kwotę pokrywają same mieszkanki.

W Domu na ½ etatu zatrudniony jest technik fizjoterapii, który codziennie pracuje z mieszkankami. Oprócz zabiegów zleconych przez lekarza, rehabilitant codziennie rano prowadzi zajęcia usprawniające dla wszystkich mieszkanek na holu.

Mieszkanki korzystają z formy rehabilitacji jaką są turnusy rehabilitacyjne. W bieżącym roku 15 osób złożyło wnioski do PCPR o dofinansowanie ze środków PFRON do turnusów rehabilitacyjnych.

W Domu nie ma zatrudnionego instruktora terapii zajęciowej, a proponowane mieszkankom formy oddziaływań terapeutycznych prowadzą poszczególni pracownicy zespołu terapeutyczno-opiekuńczego. Dom umożliwia mieszkankom uczestniczenie w następujących formach terapii zajęciowej: muzycznej, plastycznej, kulinarnej, ergoterapii, biblioterapii. Bardzo często, zależnie od pogody i możliwości psychofizycznych mieszkanek, zajęcia prowadzone są na świeżym powietrzu. Z zajęć prowadzony jest zeszyt, w którym odnotowywany jest rodzaj zajęć proponowanych mieszkankom oraz kto w nich uczestniczył. Ponadto określono w nim cele i tematykę zajęć. Każdy opisany dzień podsumowywany jest opisem aktywności mieszkanek uczestniczących w terapii. W związku z tym, iż mieszkanki niejednokrotnie mają problemy z utrzymaniem higieny osobistej w Domu prowadzona jest dla każdej mieszkanki karta oceny własnego wyglądu, co motywuje mieszkanki do dbania o własny wygląd. Po ocenie, trwającej około 4 tygodnie, mieszkanki podsumowują swoje zachowanie i najbardziej aktywne otrzymują dyplomy.

Ad. 4), 11), 12)

W Domu nie ma zatrudnionego na etacie kapelana. Opiekę duszpasterską sprawuje ks. Dyrektor, który odprawia w kaplicy Domu mszę św. Mieszkanki aktywnie uczestniczą w oprawie tych mszy: czytają czytanie, śpiewają psalmy. Msza św. odprawiana jest każdego dnia o godz. 7.00, w miesiącu maju z racji na odprawiane dodatkowo nabożeństwo majowe o godz. 18.00. W odprawianych w Domu mszach św. i nabożeństwach licznie uczestniczą mieszkańcy Tykocina.

Dom zapewnia pochówek zmarłym mieszkankom zgodnie ich wyznaniem. W 2003 roku zmarły dwie mieszkanki, pochówkiem jednej osoby zajęła się rodzina, drugiej zajmował się Dom. Osoba ta pochowana została na cmentarzu w Tykocinie. Na cmentarzu parafialnym w Tykocinie pochowane są dwie mieszkanki Domu. Mieszkanki opiekują się tymi grobami oraz raz w roku wyjeżdżają na groby byłych mieszkanek na inne cmentarze.

Ad. 5), 7)

Dom zapewnia swoim mieszkankom udział w różnych imprezach okolicznościowych i kulturalnych. Szczególnie uroczyście obchodzone są w Domu Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Na korytarzu wywieszony jest kalendarz imienin. Zawsze z tej okazji dzień wcześniej na zajęciach kulinarnych mieszkanki pieką ciasta, które później wszyscy degustują. Szczególnym świętem wpisanym w kalendarz imprez Domu jest święto jego patrona tj. Św. Franciszka z Asyżu, obchodzone 4 października.

Organizowane są wyjazdy do kina, wycieczki (do Lichenia). Częstymi gośćmi w Domu są uczniowie z Zespołu Szkół w Tykocinie, którzy przygotowują część artystyczną z okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki, i innych uroczystości.

Mieszkanki Domu uczestniczą w różnych imprezach i spotkaniach organizowanych przez inne domy pomocy społecznej z województwa. Ponadto Dom współpracuje z instytucjami i urzędami (KRUS, ZUS,) ośrodkami pomocy społecznej, Sądem Rejonowym, Tykocińskim Domem Kultury, Parafią Rzymskokatolicką p.w. Św. Trójcy w Tykocinie.

Na potrzeby Domu prenumerowane są następujące gazety: Rzeczypospolita, Niedziela, Droga, Rycerz Niepokalanej, Łaski i Cuda. Ponadto mieszkanki czytają książki, które są w punkcie bibliotecznym Domu lub wypożyczają je z Biblioteki Publicznej w Tykocinie.

Ad. 8)

W dniu kontroli w Domu przebywało 33 mieszkanki, wszystkie umieszczone w dps z postanowienia sądu, 5 mieszkanek jest całkowicie ubezwłasnowolnionych, 3 są częściowo ubezwłasnowolnione. W stosunku do 4 kobiet opiekunami prawnymi i kuratorami są członkowie rodziny, natomiast w przypadku pozostałych pracownik socjalny Domu.

Mieszkanki Domu mogą swobodnie poruszać się po całej posesji Domu. Brama wjazdowa i furtka zamykane są wieczorem o 22.00 i otwierane o 6.00 rano przez dyżurną pielęgniarkę. Mieszkanki, których stan zdrowia na to pozwala, same wychodzą poza teren Domu. Dyżurnej pielęgniarce zgłaszają dokąd wychodzą i określają przewidywany czas powrotu. Osoby ubezwłasnowolnione wychodzą na zewnątrz Domu pod opieką pracownika socjalnego.

Wszystkie mieszkanki zameldowane są w DPS na stałe oraz mają dowody osobiste. Osoby z prawem wyborczym biorą udział w wyborach powszechnych, dowożone są do okręgu wyborczego, który znajduje się w Tykocińskim Domu Kultury.

W Domu działa Samorząd Mieszkańców w składzie przewodnicząca i dwóch członków - protokół z powołania z dnia 08.04.1999 r. Spotkania samorządu z mieszkańcami i pracownikami Domu odbywają się średnio kilka razy do roku. Z zebrań spisywane są protokoły.

Mieszkanki mają możliwość zgłaszania swoich skarg i wniosków. Dyrektor w w/w sprawach przyjmuje w poniedziałki i wtorki w godzinach od 8.00 do 10.00. Informacja taka wywieszona jest na tablicy ogłoszeń. Ponadto w 2002 r. w Domu założona została książka skarg i wniosków. Do dnia kontroli nie wpłynęła żadna skarga ani wniosek.

Wszystkie mieszkanki mają własne środki finansowe. Są to renta socjalna, zasiłek stały wyrównawczy, emerytury i renty. Swoje oszczędności mieszkanki przekazują na książeczce oszczędnościowo-rozliczeniowej w Banku Spółdzielczym w Tykocinie. Pracownik socjalny jest upoważniony przez mieszkanki, a w przypadku osób ubezwłasnowolnionych przez opiekuna prawnego lub kuratora, do pobierania pieniędzy z Banku. Osoby, w stosunku do których pracownik socjalny stwierdza, że potrafią samodzielnie gospodarować środkami finansowymi, przekazuje im pobraną kwotę w całości, natomiast  te osoby, które tego nie potrafią - środki otrzymują w miarę potrzeb. Do ewidencji przychodów i rozchodów finansów mieszkanek pracownik socjalny prowadzi zeszyt - kontrola wydatków mieszkańców z następującymi rubrykami: data, przychód, rozchód na co, saldo, podpis osoby, która odbiera środki.

Ad. 9), 10)

W Domu 5 mieszkanek nie utrzymuje żadnych kontaktów z rodziną, w tym 2 mieszkanki są samotne. Pozostałe mieszkanki utrzymują częsty (5 mieszkanek) lub okazjonalny kontakt z rodzinami i osobami bliskimi. Cztery mieszkanki zabierane są do domów rodzinnych. Pracownicy Domu utrzymują stały kontakt - listowny, telefoniczny, z rodzinami mieszkanek, ponadto 3 razy w roku mieszkanki zawożone są do domów rodzinnych. Na święta wysyłane są kartki świąteczne do wszystkich rodzin. Na terenie Domu nie ma skrzynki pocztowej. Listy do wysłania zanosi na pocztę pracownik socjalny lub oddawane są listonoszowi przynoszącemu korespondencję. Przynoszoną korespondencję odbiera pracownik socjalny i przekazuje indywidualnie mieszkankom.

W Domu prowadzony jest zeszyt "Współdziałanie z rodziną" w którym dla każdej z mieszkanek prowadzone są odrębne ustalenia. W zeszycie odnotowywane są próby nawiązania i podtrzymania kontaktu z rodziną, oraz informacje kto odwiedzał mieszkanki, kto dzwonił oraz wizyty mieszkanek u rodziny. Zapisy dokonywane są systematycznie, od roku 2004 -miesięcznie. Brak natomiast informacji, jaki wpływ wywierają na mieszkankę spotkania z osobami bliskimi, czy kontakty te należy podtrzymywać oraz jakie uzgodnienia poczyniono z osobami odwiedzającymi. Wizyty osób bliskich odbywają się w pokojach mieszkalnych oraz pokoju gościnnym. W holu korytarza zamontowany jest aparat telefoniczny na kartę.

II.                Stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców.

Dyrektor Domu Zarządzeniem Wewnętrznym Nr 6/2004 z dnia 18.05.2004 r. w sprawie zmiany składu zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, powołał zespół terapeutyczno-opiekuńczy w składzie: lekarz psychiatra, kapelan, pracownik socjalny, 5 pielęgniarek, technik fizjoterapii, pracownik kulturalno-oświatowy i pokojowa. Osobą koordynującą prace zespołu jest pracownik socjalny.

W 2003 roku odbyło się 6 posiedzeń zespołu terapeutyczno-opiekuńczego. Z posiedzeń spisywane są protokoły. Zapisy w protokołach są zbyt ogólne. Wskazują, że na każdym posiedzeniu omawiano sytuację około 10 mieszkanek, jedne mieszkanki ( wymieniając nazwisko i imię) chętnie uczestniczą w zorganizowanych zajęciach, są bardzo aktywne, korzystają z proponowanych form terapii zajęciowej inne natomiast nie wykazują aktywności.

W 2004 roku odbyło się jedno posiedzenie, na którym omawiano plany wszystkich mieszkanek. Zapisano, wymieniając nazwiska, które mieszkanki wykazują aktywność, które nie wykazują, które odmawiają uczestniczenia w proponowanych formach terapii oraz te osoby, które są aktywne i chętnie uczestniczą w zajęciach zorganizowanych.

Dla wszystkich mieszkanek opracowane są indywidualne plany wspierania mieszkańca (Załącznik nr 1). Każda mieszkanka zna i wie kto jest jej pracownikiem pierwszego kontaktu.

Od stycznia 2004r. opracowano nową formę planów w formie zeszytów dla każdej mieszkanki. Opracowane zeszyty stanowią kontynuacje wcześniejszych indywidualnych planów wspierania mieszkańca i zawierają: informacje ogólne, zapotrzebowanie na usługi i pomoc w poszczególnych sferach życia, m.in.: opieka medyczna, zabiegi rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne. W stosunku do każdej mieszkanki określono cele opieki indywidualnej oraz sposoby ich realizacji. Zapisy w planach są bardzo ogólne i nieopatrzone datami. Oceny efektów ograniczają się do stwierdzeń- pozytywna, dobra. Wszystkie indywidualne plany wspierania mieszkańca zostały uzgodnione z mieszkankami, o czym świadczą podpisy mieszkanek na planach, że zapoznały się z zaplanowanymi w stosunku do ich osób oddziaływaniami i plany zostały opracowane z ich udziałem.

Dokonano wpisu do książki kontroli DPS pod pozycją 2/2004.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Tykocinie. W przypadku, gdy dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Tykocinie nie zgadza się z ustaleniami pokontrolnymi zawartymi w protokole, może złożyć do Wojewody Podlaskiego w terminie 7 dni od dnia jego podpisania pisemne wyjaśnienia, co od zawartych w protokole ustaleń.

Podpisy kontrolujących

1/ Ewa Feszler

2/ Mieczysława Nartowicz

14.06.2004

ks.Andrzej Stypułkowski

(data i podpis dyrektora Domu)