P r o t o k ó ł

kontroli Wielofunkcyjnej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej "OPOKA" w Wasilkowie REGON - 040000026-00050

przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:

1.      Krystynę Pasiuk - starszego inspektora

2.      Małgorzatę Osipowicz - starszego inspektora

Kontrolę przeprowadzono w dniu 21 września 2004r. na podstawie upoważnienia Nr 257 z dnia 20.09.2004r., które w imieniu Wojewody wydał Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Pan Andrzej Kozłowski.

Kontrolą za okres od dnia rozpoczęcia działalności placówki do dnia kontroli, objęto przestrzeganie w placówce praw dziecka oraz realizację zaleceń pokontrolnych wynikających z:

-         ustawy z dnia 12 maca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 01.09.2000r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 80, poz. 900),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.08.2000r. w sprawie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu wychowania i opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz nadzoru nad jakością działań ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 74, poz. 862).

Wyjaśnień w toku kontroli udzielali:

1.   Marta Kamińska - p.o. dyrektora

2.   Wychowankowie

Ustalenia kontroli

Podczas kontroli analizie i ocenie poddano przestrzeganie w placówce praw dziecka, a w szczególności:

-         prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe),

-         prawo do nauki,

-         prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli, informacji na swój temat,

-         prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem,

-         prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji,

-         prawo do opieki zdrowotnej,

-         prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej,

-         prawo do zrzeszania się,

-         prawo do kontaktów z rodzicami,

-         prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej,

-         zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa.

W dniu kontroli wg księgi ewidencji w placówce przebywało 14 dzieci w wieku 3 - 16 lat. Dzieci poniżej siódmego roku życia przyjmowane są ze względu na nierozdzielanie rodzeństw. W grupie  jest 8 dziewcząt i 6 chłopców.

Prawo do nauki

Dzieci przebywające w pogotowiu realizują obowiązek szkolny. Uczęszczają do następujących typów szkół:

-         wiek przedszkolny - 3-5 lat - 5 dzieci,

-         szkoła podstawowa - 3 dzieci,

-         gimnazjum - 3 dzieci,

-         ponadgimnazjalna (szkoła zawodowa) - 2 dzieci.

Na początku każdego roku szkolnego dzieci wyposażane są w podręczniki, niezbędne przybory szkolne oraz stroje sportowe. Wychowankowie dojeżdżają do szkół korzystając z przejazdów lokalnych (dzieci posiadają bilety miesięczne).

Pomocy dzieciom w nauce, a w szczególności przy odrabianiu prac domowych, udzielają wychowawcy, wolontariusze, nauczyciele. W przypadku występujących kłopotów z poszczególnych przedmiotów dzieci korzystają z zajęć wyrównawczych w szkole. Prowadzona jest również praca indywidualna. W celu uzupełnienia swoich wiadomości szkolnych oraz rozszerzenia wiedzy ogólnej wychowankowie mają możliwość korzystania z internetu oraz biblioteczki wyposażonej w pomoce naukowe.

Placówka utrzymuje systematyczny kontakt z nauczycielami, pedagogami ze szkół, do których uczęszczają dzieci. Wychowankowie odrabiają lekcje w pokojach do cichej nauki lub we własnych sypialniach.

Prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe)

      Wychowankowie placówki mają zapewnioną opiekę całodobową. W placówce stworzone są warunki do prawidłowego funkcjonowania  (łazienki z prysznicami, toalety). Toalety i łazienki są zamykane, co zapewnia intymność z ich korzystania. Dzieci zajmują estetyczne pokoje, które są wyposażone w niezbędne meble. W pokojach, dzieci posiadają szafki do przechowywania rzeczy osobistych. Wychowankowie mają dowolność w dekorowaniu swoich pokoi.  Pokoje, korytarze i łazienki są sprzątane przez wychowanków.

Placówka zapewnia wychowankom 3 posiłki dziennie. Po śniadaniu dzieciom przygotowywane są kanapki do szkoły. Wychowankowie mają wpływ na układanie jadłospisu. W każdej chwili, jeśli dziecko jest głodne, może skorzystać z prowiantu znajdującego się w lodówce. Podopieczni mają możliwość spożywania posiłków we własnych pokojach, gdy są chore. Wychowankowie nie zgłaszali zastrzeżeń do wyżywienia.

Dzieci każdego miesiąca otrzymują drobną kwotę do własnego dysponowania tzw. kieszonkowe. Na podstawie dokumentacji oraz wywiadu stwierdzono, że kieszonkowe wypłacane było regularnie i wynosiło 15 zł.

            Każde dziecko wyposażone jest w garderobę stosowną do pory roku i wieku. Wychowankowie mają możliwość wyboru garderoby uczestnicząc przy jej zakupie.

Podopieczni otrzymują dostateczną ilość środków do higieny osobistej typu: pasta do zębów, papier toaletowy, kosmetyki, szampony. Garderoba osobista, ręczniki oraz pościel prane są przez wychowawców. Dzieci piorą jedynie bieliznę osobistą. Ponadto dzieciom refundowane są bilety jeśli wyjeżdżają do domów rodzinnych lub rodzin zaprzyjaźnionych. Jeśli dziecko wybiera się na imieniny lub urodziny otrzymuje drobny upominek. Gdy wychowanek chce napisać list otrzymuje znaczek i kopertę.

Prawo do opieki zdrowotnej

Dzieci przebywające w placówce objęte są opieką medyczną lekarza rodzinnego w przychodni rejonowej. Opiekę stomatologiczną sprawuje stomatolog ze szkoły. W przypadku nagłego bólu zęba dziecko jest obsługiwane przez prywatny gabinet stomatologiczny, natomiast gdy występują poważniejsze schorzenia, dzieci konsultowane są w poradniach specjalistycznych. W przypadku gdy dziecko jest chore i nie może samodzielnie udać się do lekarza, wówczas lekarz przychodzi do placówki. Dzieci są ubezpieczone przez rodziców i szkołę.

Prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej

Organizacja czasu wolnego oraz życie kulturalne i rekreacja fizyczna są dostosowywane do potrzeb i możliwości dzieci.

W czasie tegorocznych wakacji wychowankowie mieli możliwość spędzenia czasu wolnego poza placówką. Wakacyjny wypoczynek przedstawiał się następująco:

-         wyjazd nad morze do Kołobrzegu,

-         wyjazdy na basen,

-         rekreacja na świeżym powietrzu, gry i zabawy,

-         wyjście do lasu, spacery.

Wychowankowie są zachęcani do udziału w różnych zajęciach dodatkowych, takich jak: zajęcia komputerowe, zajęcia taneczne, zajęcia sportowe. Wychodzą do muzeum, kina, na wystawy, na basen, lodowisko. Uczestniczą w zajęciach w Młodzieżowym Domu Kultury.

Do dyspozycji wychowanków jest sprzęt sportowy typu: piłka, rolki, łyżwy, rower, badbington. Dzieci korzystają z boiska sportowego przy szkole.W placówce nie działają jednak żadne koła zainteresowań. W planach jest organizacja koła kulinarnego, plastycznego oraz sportowego. Uczestnictwo w zajęciach odbywających się poza placówką jest całkowicie dobrowolne. Wielokrotnie wychowankowie czas wolny organizują samodzielnie.

Prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej

Wszystkie dzieci przebywające w placówce są wyznania rzymsko-katolickiego oraz narodowości polskiej. Mają możliwość uczestniczenia w nabożeństwach niedzielnych oraz świątecznych. Uczestnictwo w liturgii odbywa się całkowicie na zasadzie dowolności.

Dzieci przygotowywane są do Sakramentu Bierzmowania.

Bardzo uroczyście obchodzone są święta: Boże Narodzenie i Wielkanoc. Ksiądz jest przyjmowany podczas kolędy noworocznej.

Prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji

Sprawy dotyczące sytuacji dziecka oraz jego rodziny rozstrzygane są na osobności oraz wyłącznie w jego obecności. Każdy wychowanek zna swoją sytuację prawną. W placówce przestrzegana jest ochrona indywidualnych akt oraz innej dokumentacji, dotyczącej wychowanków.

Wychowankowie mają prawo do kontaktów z rodziną, przyjaciółmi, kolegami i koleżankami, zgodnie z ich potrzebami. Dzieci spotykają się z kolegami w placówce, jak również i poza nią. Podopieczni wyjeżdżają do domów rodzinnych, odwiedzają przyjaciół i kolegów w innych domach. Utrzymują kontakty telefoniczne i korespondencyjne. Nikt nie ma prawa otwierać korespondencji adresowanej do dziecka, jak również czytać, znalezionego, otwartego listu.

Każde dziecko posiada swoje miejsce gdzie przechowuje osobiste rzeczy. Szafki zamykane są na klucz. Nie stwierdzono, aby osobiste rzeczy wychowanków były kontrolowane. Wychowawcy wchodząc do pokoi  uprzednio pukają.

Podczas rozmowy dzieci stwierdziły, że zawsze mogą z osobą dorosłą porozmawiać o swoich sprawach osobistych, intymnych.

Prawo do kontaktów z rodzicami

Zgodnie z § 37 ust. 1 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych placówka umożliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz innymi osobami bliskimi.

W przypadku gdy rodzice nie są zainteresowani kontaktowaniem się z dziećmi, podejmowane są kroki ze strony wychowawców do utrzymania i zacieśniania tych kontaktów. Pracownik socjalny wraz z pedagogiem często odwiedzają domy rodzinne swoich podopiecznych. Podobne działania czynione są w przypadku osób spokrewnionych.

Prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli, informacji na swój temat

            Wychowankowie mają swobodę w wyrażaniu myśli, sądów i opinii na różne tematy, podczas rozmów prowadzonych indywidualnie oraz spotkań wszystkich dzieci. Każdy problem jest rozwiązywany, wspólnie lub indywidualnie, w zależności od sytuacji.W przypadku, gdy wychowanek nie zgadza się z opinią opiekuna może wyrazić swoje zadanie bez obaw o konsekwencje.

Z rozmowy z wychowankami wynika, że sytuacje problematyczne miały miejsce i można było w tej sytuacji liczyć na pomoc wychowawców.

Prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem

            Z chwilą przybycia dzieci do domu, zostają oni zapoznani z panującymi tam zasadami. Stosowane kary i nagrody są uzgodnione ze wszystkimi wychowankami. W przypadku wymierzania kary, zostaje ona omówiona z dzieckiem. Stosowane kary są zindywidualizowane. W przypadku palenia papierosów obniżane jest kieszonkowe. Ponadto praktykowany jest zakaz opuszczania placówki lub oglądania telewizji.

Stosowane kary nie są zbyt surowe, a kryteria ich stosowania są zrozumiałe.

Dzieci wykonują pewne prace na rzecz placówki: sprzątają swoje pokoje, mają dyżury w kuchni, piorą własną bieliznę.

Z wypowiedzi dzieci wynika, że nie zdarzyła się sytuacja, aby wychowanek był poniżony.

Zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa

Podczas prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że każde dziecko posiada własne, osobiste miejsce do spania oraz do trzymania rzeczy osobistych. Proces wychowawczy ma charakter zindywidualizowany. W sytuacjach trudnych wychowanek może liczyć na pomoc opiekunów. Na spotkaniach społeczności placówki dzieci są uczone otwartości, asertywności, wyrażania własnych uczuć.

Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że w placówce przestrzegane są prawa dziecka.

Podczas kontroli sprawdzono również realizację zaleceń pokontrolnych.

W wystąpieniu pokontrolnym z przeprowadzonej kontroli w dniu 3 i 5 lutego 2004r. zawarto zalecenia dotyczące:

1.      Uwzględniania podczas posiedzeń stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka wszystkich zagadnień zawartych w § 11 ust. 2 ww. rozporządzenia (analizy kart pobytu dziecka, analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną, modyfikowanie indywidualnego planu pracy, oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce) oraz szczegółowe protokołowanie posiedzeń Zespołu.

2.      Dokumentowania podejmowanych działań psychologiczno - pedagogicznych.

Stwierdzono, że zalecenia pokontrolne zostały zrealizowane.

Na podstawie księgi protokołów stwierdzono, że od dnia ostatniej kontroli odbyło się osiem posiedzeń stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanka. Na każdym posiedzeniu w sposób indywidualny rozpatrywano sytuację każdego wychowanka.

Poruszano i analizowano następujące kwestie:

-         analiza zachowania dziecka w chwili przybycia do placówki,

-         analiza karty pobytu dziecka,

-         analiza sytuacji rodzinnej dziecka,

-         kierunki działań opiekuńczo - wychowawczych.

Po okresie ok. jednego miesiąca zespół zbiera się powtórnie aby przeanalizować stosowane metody pracy z dzieckiem oraz przygotować nowe kierunki działań w pracy z rodziną dziecka lub zintensyfikować działania w kierunku poszukiwania zastępczej formy opieki.

Na posiedzeniach stałego zespołu analizowane są ponadto wszystkie bieżące sprawy dotyczące wychowanków i stosowanych metod pracy np. " Zespół zebrał się aby przeanalizować co było powodem masowej ucieczki - samowolnego opuszczenia placówki przez wychowanków".

W wystąpieniu pokontrolnym z przeprowadzonej kontroli w dniu 28 maja 2004r. zawarto następujące zalecenie:

1.      Podjąć działania zmierzające do: uczenia wychowanków gospodarowania kieszonkowym, stwarzania okazji i zachęcania do samodzielnego podejmowania decyzji, swobody wypowiedzi, dokonywania wyborów, zapoznawania z urzędami i instytucjami, z którymi będą się stykać w swoim dorosłym, samodzielnym życiu.

      Stwierdzono, że zalecenie pokontrolne zostało zrealizowane.

            Kontrola Wielofunkcyjnej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej "OPOKA" w Wasilkowie została dokonana w oparciu o analizę dokumentów dotyczących placówki oraz wyjaśnień pracowników i wychowanków.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Dyrektor Placówki.

W przypadku gdy Dyrektor nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole, może złożyć do Wojewody Podlaskiego w terminie 7 dni od dnia jego podpisania pisemne wyjaśnienia.

Dyrektor Wielofunkcyjnej Placówki

Opiekuńczo-Wychowawczej

 w Wasilkowie                                                            Podpisy kontrolujących:

4.10.2004r. Marta Kamińska                                                  1. Krystyna Pasiuk

                                                                                               2. Małgorzata Osipowicz