Protokół

z kontroli doraźnej Domu Dziecka w Krasnem REGON - 000206411

przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:

1.      Małgorzatę Osipowicz - starszego inspektora

2.      Krystynę Pasiuk - starszego inspektora

Kontrolę doraźną przeprowadzono w dniach 3 i 7 lutego 2005r. na podstawie upoważnienia Nr 148 z dnia 2 lutego 2005r., które w imieniu Wojewody wydał Z-ca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pani Krystyna Golubiewska.

            Celem kontroli jest wyjaśnienie zagadnień podnoszonych w piśmie z Ministerstwa Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2005r., a dotyczących kontaktowania się rodzin zagranicznych z dziećmi będącymi wychowankami Domu Dziecka w Krasnem, a które nie zostały zakwalifikowane do adopcji.

Wyjaśnień w toku kontroli udzielali:

1.      Anna Zieniewicz - dyrektor

Analizie i ocenie poddano następujące zagadnienia:

-         kontakty rodzin zaprzyjaźnionych z dziećmi przebywającymi w placówce,

-         dbałość o poszanowanie i podtrzymywanie związków emocjonalnych wychowanków z rodzicami, rodzeństwem i z innymi osobami zarówno spoza placówki, jak i przebywającymi lub zatrudnionymi w placówce,

-         praca zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka,

-         współpraca z Ośrodkiem Adopcyjno-Opiekuńczym w Białymstoku.

Ustalenia kontroli

W dniu kontroli wg księgi ewidencji w placówce przebywało 78 dzieci. W 2004r. placówkę opuściło 29 wychowanków, w tym:

-         powróciło do rodziny naturalnej - 17 dzieci,

-         umieszczono w rodzinie zastępczej - 5 dzieci,

-         adopcje pełne - 6 dzieci,

-         usamodzielnienie - 1 dziecko.

W chwili obecnej zgłoszonych do przysposobienia jest 8 dzieci. Dwoje innych dzieci posiada już uregulowaną sytuację prawną.

Osoby kontrolujące zapoznały się ze wszystkimi dokumentami dotyczącymi dzieci, które od stycznia 2004 roku do dnia kontroli zostały przysposobione.

Sprawdzano w głównej mierze zagadnienia dotyczące procedury przysposabiania dzieci, kontaktowania się rodzin z dziećmi na terenie placówki oraz wyjazdy dzieci do rodzin zaprzyjaźnionych.

Dyrektor placówki wyjaśnił, że z Domem Dziecka współpracuje szereg rodzin zamieszkujących poza granicami Polski. Rodziny te zaprzyjaźnione są z placówką od wielu miesięcy. Współpraca rodzin z Domem Dziecka polega na wspomaganiu dzieci i samego Domu darami rzeczowymi oraz ,co wielokrotnie miało miejsce, rodziny te zapraszają dzieci do siebie na okres świąt, bądź wakacji. Osoby te traktowane są jako osoby zaprzyjaźnione mimo, że nie posiadają podpisanej umowy o wolontariacie. Wszystkie wyjazdy dzieci poza granice Polski odbywały się za zgodą Sądu. Z ustaleń kontrolnych wynika, że istniały sytuacje, w których rodzina tzw. zaprzyjaźniona występowała o przysposobienie danego dziecka.

Wszelkie kwestie  dotyczące procedury adopcyjnej zostały zachowane.

Nieprawidłowości stwierdzono w następujących przypadkach:

.............. Przybył do placówki 18.09.2003r.

16.07.2003r. matka została pozbawiona praw rodzicielskich. W dniu 08.10.2003r. ustanowiono opiekuna prawnego. W dniu 14 stycznia 2004r. dziecko zostało zgłoszone do adopcji. Z zapisów w dokumentacji wynika, że 1 kwietnia 2004r. do Patryka przyjechali przedstawiciele organizacji włoskiej z Warszawy. Inny natomiast zapis brzmi "....w maju 2004r. do placówki przybył przedstawiciel organizacji adopcyjnej oraz Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Białymstoku". 10 maja 2004r. odbyło się posiedzenie stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, na którym wg zapisu padła wypowiedź: "W środę 3 czerwca 2004r. przyjeżdża z Włoch rodzina na pierwszy kontakt do ......". Pierwszy kontakt z rodziną adopcyjną odbył się w czerwcu 2004r. Natomiast ojciec dziecka został pozbawiony praw rodzicielskich 28 lipca 2004r. Z protokołów stałego zespołu wynika, że już wówczas dziecko nawiązało bliski kontakt z rodziną adopcyjną. W indywidualnym planie pracy z dzieckiem odnotowano, że 9 sierpnia 2004r. Sąd ustalił okres osobistej  styczności z rodziną adopcyjną. W październiku 2004r. decyzją Sądu został przysposobiony.

Należy podkreślić, że dziecko zgłoszone zostało do adopcji, gdy jego sytuacja prawna nie była uregulowana.

W indywidualnym planie pracy z dzieckiem znajduje się jeden zapis dotyczący ojca z listopada 2003r.; "...... ojca nie wspomina w ogóle". W działaniach przewidziano napisanie listu do ojca, który przebywa w areszcie. Natomiast w efektach podjętych działań nie odnotowano, czy list do ojca dziecka został napisany? W notatce sporządzonej w czerwcu 2004r. (okres gdy już podjęto kroki w kierunku adopcji chłopca) jest wzmianka, że chłopiec odmówił napisania listu do ojca. Nic jednak nie wskazuje na to, aby zrobił to np. wychowawca bezpośrednio kierujący procesem wychowawczym dziecka. Ponadto w planie pracy z dzieckiem analizowana jest sytuacja matki i jej stosunek do syna. Całkowicie pominięta jest osoba drugiego rodzica. Brak jest zapisów co się dzieje z ojcem np. czy nadal przebywa w areszcie śledczym? Z analizy dokumentacji wynika, ze placówka nie podjęła jakichkolwiek działań w celu nawiązania kontaktu z ojcem. Potwierdzeniem istniejącej sytuacji jest zapis z listopada 2004r.: "...Ojciec nie kontaktuje się z dzieckiem. Nie wyręczać rodziców. Czekać na inicjatywę z ich strony".

Z wyjaśnień Dyrektora placówki wynika, że kwestia ojca w przypadku tego dziecka została przeoczona, bowiem dziecko przybyło do Domu Dziecka z innej placówki.

Zdaniem kontrolujących świadczy to o niedokładnej analizie dokumentacji chłopca przez wychowawców i bezpośrednich opiekunów. Jak wynika z księgi protokołów z posiedzeń stałego zespołu sytuacja rodzinna chłopca w 2004r. nie była omawiana. Nie jest to zgodne z § 11 ust.2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo - wychowawczych. Ponadto w tym przypadku wykazano się brakiem znajomości sytuacji rodzinnej dziecka i nie można mówić o pracy z rodziną.

........., przybyła do placówki 13.02.2001r. Dziewczynka jest dzieckiem panieńskim. Ojciec nie uznał córki. Matce ograniczono prawa rodzicielskie 5 grudnia 2000r.

W trakcie pobytu w placówce dziewczynka utrzymywała kontakt z matką.

W sierpniu 2003r. za zgodą matki dziewczynka otrzymała wizę na pół roku do USA.

6 listopada 2003r. do sądu wpłynął wniosek o pozbawienie praw rodzicielskich matki. 5 listopada umarła matka dziewczynki. 18 listopada 2003r. Sąd zwrócił się z prośbą o wskazanie opiekuna prawnego dla dziewczynki.

Opiekun prawny został ustanowiony 15 grudnia 2003r. W dokumentacji dziecka znajduje się pismo z dnia 10 grudnia 2003r. napisane przez kandydata na opiekuna prawnego o treści:" ...Ja ......, opiekun prawny ........ wyrażam zgodę na wyjazd mojej podopiecznej do USA".

Należy podkreślić fakt, że  wymieniona osoba nie była jeszcze opiekunem prawnym i niezrozumiałym jest podawania się za opiekuna dziewczynki. W chwili pisania oświadczenia osoba ta nie posiadała takich uprawnień.

W dniu 10 grudnia 2003r. do śądu wpłynął wniosek o wyrażenie zgody na wyjazd dziewczynki do USA. Zgodę wyrażono w tym samym dniu składając podpis na powyższym wniosku. Dziewczynka wyjechała do USA 12 grudnia 2003r.

Wychowanka została zgłoszona do ośrodka adopcyjnego w dniu 14 lutego 2004r.

28 stycznia 2005r. decyzją Sądu Rodzinnego dziewczynka została przysposobiona przez tą samą rodziną, do której wyjeżdżała do USA.

            W innych przypadkach wychowanków, których dokumentacja została przeanalizowana, a którzy zostali przysposobieni przez rodziny tzw. zagraniczne nie stwierdzono nieprawidłowości. Procedura dotycząca adopcji i kontaktów rodzin została zachowana.

Podsumowując kwestię kontaktów rodzin odwiedzających placówkę i kontaktujących się z dziećmi należy stwierdzić, że w chwili obecnej trudno określić jaki charakter miały powyższe kontakty. Dzieci wyjeżdżają za granicę, jednak nie zawsze są przyspasabiane przez rodziny, u których przebywają. Dyrektor placówki przedstawił listę rodzin współpracujących z placówką, z której wynika, że rodziny te współpracują się z Domem Dziecka od wielu miesięcy.

Działalność zespołu do okresowej oceny sytuacji dziecka

Na podstawie księgi protokołów z posiedzeń stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka stwierdzono, że zespół o którym mowa powyżej nie wywiązuje się z zadań określonych w § 11 ust. 2 oraz ust 5, a w tym min:

-         nie jest dokonywana okresowa ocena sytuacji dziecka i jego rodziny,

-         nie są analizowane metody pracy z dzieckiem i jego rodziną,

-         nie jest dokonywana ocena zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce.

Wniosek o którym mowa w ust. 5 (po przeprowadzeniu oceny sytuacji dziecka, poprzez analizę jego sytuacji rodzinnej i psychospołecznej, zespół formułuje na piśmie wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce) nie jest umotywowany. Zapisy przy poszczególnych wychowankach brzmią:

-         pozostawić w placówce,

-         usamodzielnić,

-         oddać do domu,

-         umieścić w rodzinie zastępczej,

-         pozostawić w placówce, ewentualnie adopcja,

-         pozostawić, ew. usamodzielnić,

-         pozostawić lub inna forma op. rodz.

Powyższe zapisy są nieprecyzyjne i nie można z nich wywnioskować jakie są powody podjęcia powyższych decyzji.

Sytuacja wychowanków na posiedzeniach zespołu do okresowej oceny sytuacji dziecka, analizowana jest bardziej pod kątem nauki szkolnej oraz sukcesów i porażek w kontekście całej grupy wychowawczej.

Kontrola Domu Dziecka w Krasnem została dokonana w oparciu o analizę dokumentów dotyczących placówki oraz wyjaśnień dyrektora.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Dyrektor Placówki.

W przypadku gdy Dyrektor nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole, może złożyć do Wojewody Podlaskiego w terminie 7 dni od dnia jego podpisania pisemne wyjaśnienia.

Dyrektor Domu Dziecka                                                         Podpis kontrolującego

A.Zieniewicz                                                                           1.Małgorzata Osipowicz

21.02.05                                                                                2.Krystyna Pasiuk