PROTOKÓŁ

z kontroli problemowej Domu Pomocy Społecznej Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Starzynie - przeprowadzonej w dniu 7 lipca 2005 roku.

Dom Pomocy Społecznej w Starzynie prowadzony jest przez Radę Naczelną Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Warszawie, ul. Wiejska 18/20, 00-940 Warszawa. Adres Domu: 17-204 Starzyna. Dom przeznaczony jest dla osób w podeszłym wieku. Dyrektorem Domu jest Pan Kazimierz Półtorak.

Kontrolę przeprowadziły - Ewa Feszler -starszy inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, Mieczysława Nartowicz - kierownik zespołu - inspektor w Wydziale Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na podstawie upoważnienia Nr 386 z dnia 05 lipca br., (PS.VI/MN/0939/386/05) wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę Golubiewską - z-cę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Przedmiot kontroli:

1/ przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach,

2/ stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców,

3/ zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami w okresie od 01.11.2004r. do 30.06.2005 r.

Ustalenia kontroli

I. Przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność mieszkańców do informacji o swoich prawach.

Prawa i obowiązki mieszkańców Domu zawarte są w rozdziale III Regulaminu Organizacyjnego Domu Pomocy Społecznej w Starzynie, zatwierdzonego przez Sekretarza Generalnego Rady Naczelnej PKPS. Nowo przybyłego mieszkańca z Domem i współmieszkańcami zapoznaje Dyrektor, natomiast pokojowa z przysługującymi mu prawami i obowiązkami. Prawa i obowiązki mieszkańców wywieszone są na tablicy ogłoszeń.

Zgodnie z § 6 w/w Regulaminu mieszkaniec ma prawo do:

1) godnego traktowania,

2) uzyskania pełnej informacji o usługach świadczonych przez DPS i możliwości korzystania z nich,

3) posiadania własnych mebli i drobnych przedmiotów oraz miejsca ich przechowywania,

4) złożenia na przechowywanie posiadanych środków pieniężnych i rzeczy wartościowych oraz wskazanie osoby upoważnionej do dysponowania tymi środkami lub przedmiotami, określając jednocześnie zakres upoważnienia,

5) uzyskania wyjaśnień w sprawach przepisów regulujących zasady współżycia mieszkańców,

6) pomocy w zaspakajaniu swoich potrzeb i zapewnieniu ochrony prawnej,

7) spożywania posiłków w warunkach zbliżonych do domowych,

8) uczestniczenia w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących jego osoby,

9) aktywnego trybu życia stosownie do stanu zdrowia w uwzględnieniu rehabilitacji,

10) zgłaszania skarg i wniosków do samorządu i Dyrektora DPS,

11) uczestniczenia w działalności samorządu i wyboru do jego organów,

12) przyjmowania i odwiedzin krewnych i znajomych,

13) przebywania poza DPS-em po uprzednim zawiadomieniu dyrektora o takim zamiarze, a w szczególnych przypadkach po uzyskaniu zgody lekarza lub przez przedstawiciela ustawowego.

Obowiązkiem mieszkańca jest w szczególności (§ 7 cytowanego Regulaminu):

1) współdziałanie z personelem w zaspakajaniu swoich podstawowych potrzeb,

2) dbanie na miarę jego możliwości o higienę osobistą, wygląd zewnętrzny oraz porządek w swoich rzeczach i otoczeniu,

3) przestrzeganie norm i zasad współżycia społecznego oraz postanowień regulaminów,

4) dbałość o mienie DPS,

5) ponoszenie opłat za pobyt według zasad określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej.

Przestrzeganie praw mieszkańców

Ad. 1, 5

Pracownicy Domu nie naruszają życia prywatnego mieszkańców. Przed wejściem do pokoi pukają. W codziennym komunikowaniu się używają zwrotów grzecznościowych Pan/Pani.

Zasady regulujące współżycie mieszkańców, w tym min.: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, przyjmowanie odwiedzin, określają Postanowienia porządkowe w Domu Pomocy Społecznej, opracowane przez Dyrektora DPS. Nie naruszają one wolności mieszkańców.

Ad 2, 6, 7, 9

W dniu kontroli w Domu przebywało 7 mieszkańców w wieku od 59 do 77 lat. Główne schorzenia mieszkańców to : cukrzyca, zanik mięśni, nadciśnienie tętnicze i epilepsja. Jeden z mieszkańców wymaga całkowitej opieki przy wykonywaniu czynności codziennych, pozostałe osoby są samodzielne. Wśród mieszkańców 2 osoby poruszają się na wózkach.

a) opieka medyczna

Opiekę medyczną mieszkańcom Domu zapewnia lekarz rodzinny z Przychodni Rejonowej w Dubiczach Cerkiewnych. Lekarz przyjeżdża do Domu w dniu, kiedy przyjmowany jest nowy mieszkaniec oraz gdy dyrektor zgłasza stan choroby mieszkańca. Kieruje on mieszkańców na badania oraz konsultacje specjalistyczne. Dyrektor swoim samochodem marki Skoda zawozi mieszkańców do poradni specjalistycznych w Hajnówce. W nagłych przypadkach do Domu wzywane jest pogotowie z Hajnówki.

Zgodnie z wyjaśnieniami Dyrektora Domu mieszkańcy sami ponoszą odpłatność za leki. Dom zapewnia tylko podstawowe leki pierwszej pomocy. Zgodnie z art. 58 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej dom pomocy społecznej pokrywa opłaty ryczałtowe i częściową odpłatność do wysokości limitu ceny, przewidziane w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu (ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. Nr 210, poz. 2135).

b) usługi opiekuńcze

Dom zapewnia całodobową opiekę. Usługi opiekuńcze na rzecz mieszkańców świadczą: pokojowa, pielęgniarka, zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto w Domu zatrudniony jest na pełny etat dyrektor i pomoc kuchenna. W godzinach rannych, tj. od 6⁰⁰ do 14⁰⁰ pracuje pomoc kuchenna, natomiast pielęgniarka i pokojowa pracują w godzinach 14⁰⁰ - 22⁰⁰ i 22⁰⁰ - 6⁰⁰. Dyrektor pracuje w godzinach od 8⁰⁰-16⁰⁰.

c) wyżywienie

Dom zapewnia mieszkańcom 3 posiłki dziennie, wydawane w dwugodzinnym przedziale czasowym tj. śniadanie 7³⁰ - 9³⁰, obiad 13⁰⁰ - 15⁰⁰, kolacja 18⁰⁰ - 20⁰⁰. Posiłki przygotowywane są w kuchni Domu. W trakcie kontroli stwierdzono, że Dom nie zapewnia mieszkańcom całodobowego dostępu do podstawowych produktów żywnościowych i napoi oraz wyboru zestawu posiłków. Zgodnie ze sprawozdaniem z wizytacji obiektu przeprowadzonej w dniu 20.09.2004 r. Dyrektor deklarował, że gdy zostanie uruchomiona kuchnia w Domu, wprowadzony zostanie wybór zestawu posiłków oraz Dom zapewni dostęp mieszkańcom do podstawowych produktów żywnościowych i napoi. Według wyjaśnień Dyrektora do jadalni zostanie wstawiona lodówka zaopatrzona w podstawowe produkty żywnościowe oraz udostępnią napoje. Na zlecenie lekarza przygotowywana jest jedna dieta cukrzycowa. Mieszkańcy mają możliwość spożywania posiłków w pokojach mieszkalnych.

d) usługi kulturalne i religijne

Mieszkańcy w czasie wolnym czytają kolorową prasę, oglądają TV, zajmują się placem wokół Domu. Dyrektor nawiązał współpracę ze szkołą podstawową w Dubiczach Cerkiewnych oraz Strażą Graniczną. Uczniowie tej szkoły przychodzą do Domu z występami okolicznościowymi.

Dom nie zapewnia mieszkańcom dostępu do prasy codziennej. Na potrzeby mieszkańców kupowany jest tygodnik Przyjaciółka oraz pracownicy przynoszą tygodniki kobiece.

Dom jest w trakcie organizowania punktu bibliotecznego dla mieszkańców. Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora, Rada Gminy w Dubiczach Cerkiewnych podjęła uchwałę o przekazaniu do Domu książek z biblioteki ze zlikwidowanej szkoły podstawowej.

W Domu uroczyście obchodzone są Święta Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Opiekę duszpasterską mieszkańcom zapewnia ksiądz z katolickiej parafii w Siemiatyczach, który z okazji świąt i innych uroczystości kościelnych odprawia w Domu mszę św. oraz spowiada mieszkańców.

Ad. 3, 4

Mieszkaniec Domu może sam ozdobić swój pokój i urządzić go wedle własnych upodobań.

Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora mieszkańcy sami kupują niezbędną odzież i obuwie. Zawierana przez Radę Naczelną PKPS z mieszkańcem Domu umowa, nie obejmuje m.in. zakupu ubrań i innych rzeczy osobistych. Jest to niezgodne z Załącznikiem Nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000 roku w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 82, poz. 929), zgodnie z którym w zakresie potrzeb bytowych, Dom powinien zapewnić mieszkańcom m. in. odzież i obuwie.

W Domu nie jest prowadzone konto depozytowe. Dom nie zapewnia możliwości przechowywania przedmiotów wartościowych. Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora, nikt z mieszkańców nie zgłosił potrzeby zdeponowania środków finansowych.

Ad. 8,10, 11

W Domu nie został powołany samorząd mieszkańców. Zgodnie z informacją Dyrektora siedmiu mieszkańców (stan na dzień kontroli) jest to za mała liczba, by organizować pracę samorządu. Mieszkańcy mają dobry kontakt między sobą i wszelkie uwagi oraz propozycje są omawiane wspólnie.

Mieszkańcy mają zapewnione prawo zgłaszania swoich skarg i wniosków do Dyrektora. Na tablicy ogłoszeń wywieszona jest książka skarg i wniosków. W kontrolowanym okresie nie zarejestrowano w niej żadnych wpisów. Ponadto zgodnie z informacją wywieszoną na tablicy ogłoszeń w sprawie skarg i wniosków Dyrektor przyjmuje mieszkańców w poniedziałek i czwartek w godzinach 9.00 - 12.00.

Wszyscy mieszkańcy meldowani są w Domu na pobyt stały i mają wyrobione dowody osobiste.

Korespondencję do mieszkańców listonosz bezpośrednio przynosi do adresata. Sprawy urzędowe pomaga załatwiać mieszkańcom Dyrektor. W Domu nie ma zamontowanego aparatu telefonicznego. Mieszkańcy mogą korzystać z bezprzewodowego telefonu w Domu. Sami pokrywają koszty przeprowadzonych rozmów lub dzwonią na koszt abonenta.

Ad 12,13

Mieszkańcy Domu mogą swobodnie poruszać się po całej posesji Domu. Brama wjazdowa i furtka otwierana jest o godzinie 6⁰⁰ rano i zamykana o godzinie 22⁰⁰. Mieszkańcy, wychodząc poza teren Domu, zgłaszają swoje wyjście oraz przybliżony czas powrotu Dyrektorowi lub pracownikowi, który jest w danej chwili na dyżurze.

Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora dwie osoby utrzymują kontakt z rodziną. Spotkania z rodziną odbywają się w pokojach mieszkalnych bądź na podwórku. W Domu nie jest prowadzona dokumentacja zawierająca informacje o relacjach mieszkańca z rodzinami i osobami zaprzyjaźnionymi.

II. Stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wspierania mieszkańców.

Dyrektor Domu Zarządzeniem Nr 7/2005 r. z dnia 4 stycznia 2005r. powołał zespół terapeutyczno - opiekuńczy, w skład którego weszli dyrektor, pielęgniarka i pokojowa. Zarządzeniem Nr 8 z 04.01.br., zgodnie ze wskazaniami mieszkańców określił pracowników pierwszego kontaktu, tj. pokojową i pielęgniarkę.

Jak wynika z wyjaśnień Dyrektora indywidualne plany wspierania mieszkańca zostały opracowane na posiedzeniu zespołu w lutym bieżącego roku. Z posiedzenia zespołu nie została założona żadna dokumentacja. Analizie poddano plany wszystkich mieszkańców. Zawierają one informacje dotyczące następujących sfer: dochody, zainteresowania, wady mieszkańca, dobre strony, sprawność fizyczna, cele opieki. Dane zawarte w planach są ogólne i pobieżne. Pominięto w nich kontakty mieszkańca z rodziną. Nie przewidziano działań w celu rozwoju zainteresowań. Do dnia kontroli indywidualne plany wspierania mieszkańców nie były poddawane ocenie i modyfikacji. Jednak jak wynika z wyjaśnień Dyrektora poszczególne cele zostały już zrealizowane, co nie zostało odnotowane w planach.

III. Zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami

Zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Dyrektorowi Domu bezpośrednio podlega dział terapeutyczno-opiekuńczy i dział administracyjno- gospodarczy.

W trakcie kontroli sprawdzono kserokopie akt pracowników zatrudnionych w Domu (Akta sprawy). Ustalono, że osoba zatrudniona na stanowisku pielęgniarki nie posiada wymaganych kwalifikacji określonych ustawą z dnia 5 lipca 1996 roku o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602 z późn. zm.) Zgodnie z cytowaną ustawą pielęgniarka uzyskuje kwalifikacje zawodowe m. in. po ukończeniu szkoły pielęgniarskiej (art. 7) uzyskując tytuł zawodowy pielęgniarki (art. 8). Ponadto zawód pielęgniarki może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone przez okręgową radę pielęgniarek i położnych (art. 11). Osoba zatrudniona w Domu na stanowisku pielęgniarki ukończyła pomaturalne Studium Medyczne i uzyskała tytuł higienistki szkolnej, brak zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu pielęgniarki.

Dokonano wpisu do książki kontroli DPS pod pozycją 1.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Starzynie.

W przypadku gdy Dyrektor DPS nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, może odmówić jego podpisania, składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, pisemne wyjaśnienia przyczyn tej odmowy.

Ponadto Dyrektorowi Domu Pomocy Społecznej w Starzynie przysługuje prawo zgłoszenia do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Podpisy kontrolujących

1. Ewa Feszler

2. Mieczysława Nartowicz

Dyrektor Domu Pomocy Społecznej

Mgr Kazimierz Półtorak