PROTOKÓŁ
Z kontroli kompleksowej Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie (PODR w Szepietowie), 18-210 Szepietowo, REGON 45695120, NIP 7220002217
Prowadzący kontrolę:
Stefan Sołomianko starszy inspektor wojewódzki w Wydziale Środowiska i Rolnictwa Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, działający na podstawie upoważnienia Wojewody Podlaskiego z dnia 2 września 2005 r. nr 20/05.
Data przeprowadzenia kontroli:
Kontrolę przeprowadzono w dniach od 7 do 19 września 2005 roku.
Kierownik jednostki kontrolowanej:
Pełniącym obowiązki dyrektora PODR w Szepietowie do dnia 30 kwietnia 2005 r. był Pan Eugeniusz Stefaniak, Dyrektorem PODR w Szepietowie jest od dnia 1 maja 2005 r. Pan Marek Skarżyński.
Jednostką nadrzędną jest:
PODR w Szepietowie od dnia 17 stycznia 2005 r. jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną i podlega Wojewodzie Podlaskiemu.
Temat kontroli:
Realizacja Planu Pracy za 2005 r.
Kontrola obejmuje okres:
Kontrola obejmuje realizację założeń zawartych w planie na 2005 r. PODR w Szepietowie od 1 stycznia do 7 września 2005 roku.
Wyniki kontroli:
Dział Ekologii i Ochrony Środowiska
Kierownikiem Działu jest Radosław Dworakowski. Dział Ekologii i Ochrony Środowiska powstał w dniu 17 stycznia 2005 roku na podstawie Zarządzenia Nr 6/05 Wojewody Podlaskiego. Został on wydzielony z Działu Technologii i Marketingu.
Przy udziale specjalistów zakładowych i specjalistów powiatowych Dział realizuje następujące zagadnienia;
- programy rolnośrodowiskowy
- ochrona środowiska
- odnawialne źródła energii
- rolnictwo ekologiczne i zrównoważone
- ochrona gleb, wód i krajobrazu
- zachowanie bioróżnorodności
W zakresie powyższych działań Dział realizuje Plan Działalności Ośrodka Doradztwa w województwie podlaskim w 2005 roku jak niżej:
Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich
Opracowanie planów rolnośrodowiskowych.
Na planowanych w 2005 roku opracowanie 390 planów rolnośrodowiskowych zgodnie z wykazanym monitoringiem na dzień 02.09.2005 roku opracowano 1011 planów rolnośrodowiskowych tj. 259 %, w tym odpłatnie 220 planów. Zgodnie z informacją przesłaną przez specjalistów powiatowych i z ich rozeznaniem, oczekujących na opracowanie planu jest około 460 rolników.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w województwie podlaskim wydzielono (załącznik nr 1):
- jeden Obszar Przyrodniczo Wrażliwy Biebrzańsko-Narwiański,
- i pięć Stref Priorytetowych tj.: strefa pojezierna, strefa zachodnia, strefa wschodnia,
strefa hajnowska, strefa południowa.
W poszczególnych pakietach zrealizowano:
- rolnictwo zrównoważone - 60 gospodarstw realizuje racjonalne nawożenie i
racjonalną ochronę chemiczną. Nawożenie prowadzone jest zgodnie z opracowanym
planem nawozowym, a ochrona chemiczna ogranicza się do niezbędnego minimum,
- rolnictwo ekologiczne — realizuje 306 gospodarstw, bez stosowania nawozów
mineralnych, bez chemicznych środków ochrony roślin i bez chemii w produkcji
zwierzęcej (np. antybiotyków). Gospodarowanie oparte jest na nawożeniu
organicznym, w tym kompost, ochrona roślin, odpowiedni płodozmian i środki
pochodzenia naturalnego np. Nowodor na szkodniki. W produkcji zwierzęcej
choroby leczy się np. wywarami z ziół,
- utrzymanie łąk ekstensywnych — prowadzi 442 gospodarstw, tj. koszenie
mechanicznie bądź ręcznie po 1 lipca w zależności od typu roślinności i warunków
wilgotnościowych,
- utrzymanie pastwisk ekstensywnych — prowadzi 54 gospodarstw tj. odpowiednia
obsada przy wypasie kontrolowanym do 0,5 DJP/ha wg. karty wypasu,
- ochrona gleb i wód — prowadzi 352 gospodarstw, poprzez wsiewki poplonowe,
międzyplony ozime i ścierniskowe,
- strefy buforowe — w 1 gospodarstwie, tj. 2-5 metrowe zadarniania wzdłuż cieków
wodnych,
- ochrona lokalnych ras zwierząt gospodarskich - prowadzi 32 gospodarstw, tj. rasy
bydła czerwonego i bydło białogrzbiete, owce wrzosówki i konie huculskie.
Są przypadki realizacji kilku pakietów w jednym gospodarstwie.
W powyższych działaniach rolnik gospodaruje zgodnie z planem rolnośrodowiskowym w okresie 5 lat. Corocznie składa on wniosek do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) o płatności rolnośrodowiskowe. Agencja po kontroli i pozytywnej ocenie dokonuje płatności.
Dokonano pełnej realizacji planu w zakresie pomocy w wypełnianiu wniosków o przyznanie płatności z tytułu realizacji przedsięwzięć rolnośrodowiskowych, tj. zrealizowano 588 wniosków nieodpłatnie, natomiast działanie to jest dodatkowo dofinansowane z FAPA i w tej realizacji wypełniono 390 wniosków.
Zrealizowano plan w zakresie konsultacji z rolnikami, realizując 588 konsultacji w tym 390 dofinansowanych z FAPA.
W zakresie planowanego utworzenia 14 grup dyskusyjnych, utworzono je w 14 powiatach i zadanie to jest realizowane, tj. raz na kwartał spotkanie. Doradztwo indywidualne realizowane jest dla rolników w grupach dyskusyjnych.
W dziale znajdują się karty z comiesięcznymi danymi wyżej podanej realizacji planu w ramach monitoringu.
Według ekspertyzy i szacunku Kierownika Działu dopłaty z programów rolnośrodowiskowych mogłoby uzyskać 21 tys. gospodarstw rolnych (teoretycznie), dlatego też 17 specjalistów posiadających certyfikaty uprawniające do opracowania planów rolnośrodowiskowych nie jest w stanie zaspokoić potrzeb w tym zakresie i tak:
17 specjalistów x 50 planów rocznie = 850 planów rocznie
Zadania wspierające
Wprowadzanie do praktyki metod gospodarowania uwzględniających wymagania Dyrektywy Azotanowej, a zwłaszcza ochronę wód przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z działalności rolniczej.
Na plan 14 gospodarstw (jedno na powiat) realizuje się w 14 gospodarstwach zadania z zakresu:
- bilansowanie potrzeb nawozowych gospodarstwa w oparciu wyniki analizy gleby;
W takich gospodarstwach wykonuje się próby glebowe (w niektórych gospodarstwach próby były wykonane) i na podstawie analiz wykonano bilans nawozowy. Dokonano wyliczeń wg. programu Agronom 2.1, NAW — 3, lub Plano RS bez przekroczenia 170 kg N/ha.
- właściwe przechowywanie i stosowanie nawozów mineralnych i naturalnych;
Każde gospodarstwo opisywano pod względem wymogów Dyrektywy Azotanowej i następnie sporządzano instrukcję przechowywania i stosowania nawozów mineralnych i naturalnych (załącznik nr 2).
- stosowanie chemicznych zabiegów ochrony roślin zgodnie z ustawą o ochronie
roślin;
Sporządzono instruktaż na temat stosowania chemicznych zabiegów i omówiono z rolnikami zasadę stosowania środków chemicznych.
Powyższe działania przygotowują gospodarstwa do pozyskania funduszy z programów rolnośrodowiskowych, obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) oraz dostosowania do standardów Unii Europejskiej.
Doradztwo z zakresu stosowania w rolnictwie odnawialnych źródeł energii jako jednej z możliwości ochrony środowiska.
Działania te dokumentują informacje zapisywane w zeszycie porad oraz listy obecności ze szkoleń. Dotychczas przeprowadzono w I półroczu 107 szkoleń przy 1543 osobach i zadanie szkoleniowe jest kontynuowane. Zaplanowano 215 szkoleń dla 2580 uczestników, nie przewiduje się zagrożenia realizacji.
Wg. informacji z monitoringu na koniec sierpnia b.r. zrealizowano 1190 porad z zakresu Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej w planie zapisano wg. potrzeb.
Wykonano 3073 porad z zakresu przechowywania i zagospodarowania nawozów mineralnych.
W powyższych działaniach wykorzystywana była ulotka na temat „Wykorzystania w rolnictwie odnawialnych źródeł energii” jak biomasy, kolektorów słonecznych, energia wodna, energia wiatrów, piece na biomasę, pompy cieplne.
W zeszycie odnotowano, że stosuje odnawialne źródła energii:
- 6 rolników stosuje wierzbą energetyczną i 1 rolnik z topinambur,
- 4 osoby stosuje kolektory słoneczne,
- 5 osób stosuje pompy cieplne np. odzysk ciepła ze schładzalników mleka,
- pracuje 8 elektrowni wodnych,
- pracuje 4 elektrownie wiatrowe,
- pracuje 47 kotłowni na biomasę.
Działalność szkoleniowa.
Ogółem Dział przeprowadził 107 szkoleń na 215 planowanych i zrealizował 3 seminaria dla 83 uczestników na planowane 3 seminaria (dodatkowo poza planem zostanie zrealizowanych jeszcze 2 seminaria w czwartym kwartale b.r.).
Wydawnictwa.
Dział na zaplanowane 3 wydawnictwa i wydał 3 broszury;
„Programy rolnośrodowiskowe w województwie podlaskim” — nakład 5 tys.
„Zwykła Dobra Praktyka Rolnicza” — nakład 25 tys.
„Rolnictwo ekologiczne — warunki uzyskania certyfikatu” — nakład 1 tys.
Powyższe ulotki zostały sfinansowane z FAPA.
Działania na stronie internetowej
Dział opracowuje dwa linki tematyczne dotyczące ekologii http://odr.zetobi.com.pl/ekologia/ekologia.htmi ochrony środowiska http://odr.zetobi.com.pl/ochrona/ochrona.htm.
W temacie rolnictwa ekologicznego na stronie internetowej znajdują się przepisy prawne, wykaz jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym, informacje na temat dostępnych w ekologii nawozów i środków ochrony roślin nie chemicznych oraz artykuły tematyczne.
W temacie ochrona środowiska na stronie internatowej znajdują się dwa duże bloki tematyczne, tj. programy rolnośrodowiskowe i ochrona środowiska (w tym odnawialne źródła energii i przechowywanie nawozów naturalnych).
Publikacje.
Dział opublikował 21 artykułów w Wiadomościach Rolniczych (załącznik nr 3). Współpracuje również z Gazetą Współczesną, dodatek Agro - 3 artykuły, Rolnicze ABC — 3 artykuły, Technika Rolnicza, Ogrodnicza, Leśna — 4 artykuły.
Dział uczestniczył również we wszystkich wystawach i imprezach planowanych, na których zrealizowano tematy ekologiczne i rolnośrodowiskowe, były to :
„XI Wiosenne Targi Ogrodnicze”,
„I Ogólnopolska Wystawa Bydła, XII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych, Dni z Doradztwem Rolniczym”,
„IV Podlaskie Dni Kukurydzy”.
W trakcie realizacji jest przygotowanie filmu instruktażowego na temat programów rolnośrodowiskowych.
Dział pośrednio i bezpośrednio brał udział w programie Leonardo da Vinci na temat „Gospodarowanie na obszarach przyrodniczo wrażliwych”.
Dział Metodyki Doradztwa Oświaty i Szkoleń
Kierownikiem Działu jest Katarzyna Piszczatowska (urlop macierzyński), zastępuje ją Łukasz Dietrich. Dział powstał w dniu 17 stycznia 2005 roku na podstawie Zarządzenia Nr. 6/05 Wojewody Podlaskiego i został on częściowo wydzielony z Działu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Szkoleń.
W dziale przewidziano Regulaminem zatrudnienie 5 osób, aktualnie zadania realizuje 2 osoby na 4 zatrudnione; oraz w Powiatowych Zespołach Doradztwa Rolniczego 1 osoba w Powiecie i są to zadania;
- realizuje się sondaże ankietowe w zakresie rozpoznania potrzeb szkoleniowych,
- obsługa techniczno-organizacyjna wszelkich form oświatowych,
- pomoc w zdobywaniu zawodowych kwalifikacji rolniczych,
- koordynowanie działalności Centrum Innowacji Rolniczych w zakresie praktycznego szkolenia studentów , uczniów i rolników,
- organizowanie doskonalenia zawodowego kadry doradczej PODR,
- obsługa biurowa Rady Społecznej Doradztwa Rolniczego.
Działania na rzecz rozpoznania potrzeb szkoleniowych.
W okresie od 22 listopada 2004 roku do 25 stycznia 2005 roku skierowano do rolników z województwa podlaskiego 4044 ankiet tj. 5 % rolników wpisanych do ewidencji producentów w AR i MR.
W ankiecie uzyskano następujące odpowiedzi :
Dotyczące struktury produkcyjnej gospodarstw, wykształcenia, czasookresu samodzielnego prowadzenia gospodarstwa, kierunku produkcji w gospodarstwie, czy również rolnik prowadzi pozarolniczą działalność, zamierzenia inwestycyjne rolników, zamierzeń dotyczących korzystania z unijnych bądź krajowych środków finansowych , rodzaje wsparcia którymi rolnicy są zainteresowani, czy korzystali z doradztwa PODR, w jakich zagadnieniach oczekuje się na doradztwo, jakimi formami doradztwa rolnicy są zainteresowani, na ile rolnicy korzystali z usług prywatnych firm doradczych (Zał. nr.4) .
Dyrektor PODR na podstawie opracowanych wniosków zalecił wykorzystanie wyników ankietyzacji przy konstruowaniu programu działalności doradczej na 2006 rok pismem MD. 0300-04/05 z dnia 1września 2005 roku.
Obsługa organizacyjno-techniczna form oświatowych.
Dział zawiadamia zainteresowanych beneficjentów na szkolenia imiennie, telefonicznie, poprzez ogłoszenia na tablicach informacyjnych w gminach i w powiatowych zespołach, poprzez plakatowanie, ogłoszenia prasowe i multimedialne ,ogłoszenia parafialne.
Następne czynności Działu to organizacja sal wykładowych i miejsc szkoleń, uzgadnianie wykładowców. Prowadzi on również dokumentację szkoleniową jak; listy obecności, opracowuje i uzgadnia programy szkoleń jak też ich opiniowanie zgodnie z procedurą proponowaną przez Centrum w Brwinowie, wypisywanie świadectw po uprzedniej weryfikacji danych.
Dział prowadzi monitoring szkoleń i przebiegu ich realizacji oraz gromadzi dane odnośnie wykonanych zadań.
Pomoc w zdobywaniu zawodowych kwalifikacji rolniczych.
W Ośrodku Doradztwa powołano komisję egzaminacyjną przez Kuratora Oświaty pismem; NP.444-22/04 z dnia 2 września 2004 roku, w której skład wchodzą następujące osoby; Ryszard Żochowski-przewodniczący, Stanisław Dudziuk-zastępca przewodniczącego, Katarzyna Piszczatowska — sekretarz oraz członkowie; Eugeniusz Stanisław Stefaniak, Zuzanna Mystkowska (nie pracuje),Irena Kaus, Alina Maciąg, Robert Lucjan Wyszyński, Waldemar Krzysztof Dzierżkowski, Jan Kopiczko, Michał Gąsowski, Tadeusz Puścian, i Katarzyna Anna Diakowska.
W 2005 roku odbyły się dwa posiedzenia zespołów egzaminacyjnych i tak;
- 10 marca 2005 roku przeprowadzono egzamin dla 4 osób, zdało — 4 osby na wykwalifikowanego robotnika w zawodzie rolnik,
- 6 kwietnia 2005 roku egzamin dla 7 osób, zdało 7 osób na wykwalifikowanego robotnika w zawodzie rolnik,
- 14 września 2005 roku zarządzono egzamin na wykwalifikowanego robotnika w zawodzie rolnik do którego dokumenty złożyło 11 osób .
Powyższe zadania realizowane są w ramach działań odpłatnych. Odpłatność dla uczestników wyliczono na 464 zł. od osoby (tj. 20% przeciętnego wynagrodzenia w kwartale poprzedzającym datę egzaminu tj. zgodnie z przepisami).
Dotychczas potrzeby w tym zakresie są realizowane na bieżąco tj. z chwilą zgłoszenia się kilku chętnych mających udokumentowane kryteria, zwołuje się posiedzenie komisji egzaminacyjnej i powiadamia beneficjentów o terminie egzaminu.
Koordynowanie działalności Centrum Innowacji Rolniczych w zakresie praktycznego szkolenia studentów , uczniów i rolników.
Centrum Innowacji Rolniczych nie jest ujęte w planie działania na 2005 rok. Organizacyjnie Centrum jest podporządkowane do Działu Administracyjno-Gospodarczego i jest umieszczone w strukturze organizacyjnej oraz w Regulaminie PODR.
Centrum realizuje zadania poprzez działania specjalistów wszystkich działów branżowych. Ma ono stanowić bazę praktycznego szkolenia studentów ,uczniów, rolników.
W roku bieżącym zorganizowano 10 grup, w tym;
- 4 grupy studentów — 132 osób,
- 6 grup szkolnych - 200 osób.
Szkolenia były prowadzone na bazie pól doświadczalnych Ośrodka Doradztwa.
Czynione są starania o poszerzenie oferty edukacyjnej poprzez praktyczne szkolenie na prezentowanych najnowszych typach maszyn rolniczych wystawianych w Ośrodku Doradztwa poprzez firmy produkujące sprzęt rolniczy i firmy handlujące maszynami i narzędziami rolniczymi.
Spotkania z powyżej wymienionymi grupami zainteresować prowadzone są przez doświadczonych specjalistów z danej branży. Dodatkowo stałym punktem spotkań szkoleniowych jest prezentowanie organizacji Ośrodka Doradztwa i jego pracy.
Organizowanie doskonalenia zawodowego kadry doradczej PODR
Doskonalenie zawodowe kadry doradczej prowadzi się w celu pozyskania przez specjalistów najnowszych osiągnięć nauki oraz jej zastosowanie w praktyce rolniczej. Również doskonali się zawodowo nowo przyjętych pracowników.
Z planowanych 4 szkoleń obejmujących 90 specjalistów dotychczas nie przeprowadzono szkoleń tego typu zastępując je bardziej nowoczesną formą na bazie platformy cyfrowej, o których to szkoleniach mówi się poniżej.
W zakresie planowanych 93 spotkań samokształceniowych dla 180 uczestników przeprowadzono 67 spotkań z udziałem 781 uczestników.
Ponadto w roku 2005 poza planem podjęto nowatorską formę kształcenia kadry doradczej na odległość na bazie Centrum w Brwinowie . w tym zakresie wykonano następujące cykle szkoleniowe; Leader+ ; -2 edycje, standardy jakościowe produkcji rolnej -1 edycja, rolnictwo ekologiczne; -1 edycja. W tych cyklach szkoleniowych uczestniczyło łącznie 67 osób. Planuje się dalszą realizację na listopad; — 3 edycje szkoleń.
Specjaliści są również dokształcani poprzez Instytuty i inne placówki naukowo badawcze. W 2005 roku w szkoleniach tych uczestniczyło 18 specjalistów oraz 11 osób uzyskało certyfikaty rolnośrodowiskowe, 17 osób uczestniczyło w szkoleniu z zakresu kwotowania mleka, 42 osoby przeszkolono z zakresu dostosowań gospodarstw do standardów Unii Europejskiej.
Rada Społeczna Doradztwa Rolniczego
Dział prowadzi obsługę kancelaryjno- biurową Rady.
Dotychczas odbyło się 3 posiedzenia Rady tj.:
- pierwsze posiedzenie -18 marca br.- inauguracyjne z wyborem władz, zapoznanie z Regulaminem i strukturą organizacyjną Ośrodka Doradztwa. W części roboczej zaopiniowano Cennik Usług,
- drugie posiedzenie -14 czerwca br.- zaprezentowano nową strukturę organizacyjną Ośrodka Doradztwa, zaopiniowano program rocznej działalności doradczej i plan finansowy, również zaopiniowano zmiany w Cenniku Usług,
- trzecie posiedzenie 5 lipca br.-było to posiedzenie wyjazdowe w Siemiatyczach, na którym dokonano oceny realizacji zadań PZDR w Siemiatyczach za I półrocze 2005 r.
Rada podjęła na powyższych posiedzeniach 5 uchwał w sprawie;
- cennika usług świadczonych odpłatnie przez PODR w Szepietowie,
- programu rocznej działalności doradczej oraz planu finansowego PODR w Szepietowie na 2005 r,
- odstąpienia przez PODR w Szepietowie od pobierania opłat od rolników za pomoc przy opracowaniu wniosków o dopłaty bezpośrednie za rok 2005,
- wprowadzenia aneksu do cennika PODR w Szepietowie,
- realizacji programu rocznej działalności doradczej przez Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Siemiatyczach w I półroczu 2005 .
Aktualnie pismem z dnia 6 września br. MD.001-05/05 Dyrektor Ośrodka Doradztwa wystąpił o uzupełnienie składu osobowego Rady z uwagi na śmierć jednego z jej członków, - Mikołaja Dzikiewicza.
Dział prowadzi całość dokumentacji Rady jak: zaproszenia, listy obecności, projekty uchwał, protokoły z posiedzeń, rozliczenia finansowe i tp.
Inne działania szkoleniowe.
Szkolenia nie ujęte w planie wynikające z zaistniałych potrzeb szkoleniowych rolników;
- stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, dotychczas przeprowadzono 180 szkoleń, w których uczestniczyło 5210 rolników.
Aktualnie trwa 8 tego typu szkoleń. Szkolenia te są odpłatne tj. 45zł. od uczestnika.
Dział Gospodarstwa Wiejskiego i Agroturystyki
Kierownikiem Działu jest Irena Kaus.
Jest to dział, który kontynuuje swoją działalności i nie uległ zmianie po reorganizacji w br.
Przy udziale specjalistów zakładowych i specjalistów powiatowych Dział realizuje następujące zadania;
- inicjuje działania stymulujące przemiany w rolnictwie poprzez tworzenie
dodatkowych bądź alternatywnych źródeł dochodu na wsi;
- prowadzi doradztwo organizacyjno prawne w zakresie tworzenia nowych
gospodarstw agroturystycznych, podnoszenia standardów kwater i jakości
świadczonych usług;
- upowszechnianie rozwoju agroturystyki i turystyki wiejskiej oraz prowadzenie
promocji wsi, jako atrakcyjnego miejsca wypoczynku;
- aktywizacja społeczności wiejskiej do podejmowania wspólnych przedsięwzięć na
rzecz poprawy warunków i jakości życia oraz uatrakcyjniania terenów wiejskich;
- udzielanie pomocy rolnikom i innym mieszkańcom obszarów wiejskich w celu
pozyskania środków finansowych z budżetu unijnego i krajowego;
- realizacja szkoleń dla rolników i innych mieszkańców wsi w zakresie: przetwórstwa
rolno-spożywczego, unowocześniania wiejskiego gospodarstwa domowego,
promocji produktów lokalnych i regionalnych;
- działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i funkcjonalnego urządzenia
gospodarstwa rolnego oraz inicjowanie działań w zakresie ich ochrony;
- poprawa estetyki i stanu sanitarno-higienicznego zagród wiejskich oraz
upowszechnianie racjonalnego i zdrowego stylu życia;
- działania w zakresie integrowanych i ekologicznych metod produkcji owoców i
warzyw z uzyskaniem certyfikatów;
- działania odpłatne to: wypełnianie wniosków o pomoc z UE oraz kursy, pokazy i
inne formy kształcenia oraz promocja działalności agroturystycznej.
Sektorowy Program Operacyjny
Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów, działanie 2.4
Działanie prowadzone jest w celu pozyskiwania przez rodziny wiejskie dodatkowego dochodu, uatrakcyjnianie terenów wiejskich, zwalczanie bezrobocia na wsi.
W tym zakresie realizuje się następujące przedsięwzięcia;
- prowadzi się doradztwo grupowe dotyczące uzyskania wsparcia z UE, planowano zrealizować 187 grup, zgodnie z monitoringiem na dzień 13 września b.r. przeprowadzono 117 spotkań grupowych 63% planu. Pozostała część spotkań będzie przeprowadzona w IV kwartale tj. w czasie jesienno — zimowego sezonu szkoleniowego, a więc zgodnie z założeniami realizacji planu.
- analiza możliwości uzyskania wsparcia w ramach działania 2.4; na plan 1075 ankiet, wykonano wg. monitoringu 796 ankiet, tj. 74% planu. W trakcie realizacji z kontynuacją do końca roku będą prawdopodobnie wykonane pozostałe ankiety (2 osoby przebywa na zwolnieniach lekarskich)
- przygotowanie wniosków o dofinansowanie: na plan 101 wniosków, zrobiono 79 wniosków, tj. 78% planu, w tym 20 wniosków odpłatnych. Zdaniem Kierownika Działu jest zagrożenie na powiecie Kolno.
- pomoc w wypełnianiu wniosków o refundację: planowano 3 wnioski, zrealizowano 6 wniosków, tj. 200%, niemniej przed korektą planu zakładano 68 wniosków. Działanie to jest odpłatne, tj. 2 nieodpłatnie, a w tej chwili 4 wnioski wykonano odpłatnie.
- doradztwo organizacyjno — prawne przy tworzeniu nowych gospodarstw agroturystycznych:
o kursów agroturystycznych planowano 1, a wykonano 2 kursy na powiecie suwalskim,
o konsultacji indywidualnych planowano 28, wykonano 22, tj. 79% planu wg. monitoringu. Zakłada się realizację w 6 gospodarstwach, tj. w pełnym wymiarze planu.
o podniesienie standardów świadczonych usług w istniejących gospodarstwach agroturystycznych poprzez żywienie turystów, estetyczne zagospodarowanie terenu, promocję działalności: na plan 55 działań zrealizowano zgodnie z monitoringiem 49, tj. 89%, nie przewiduje się zagrożenia wykonania;
o organizacja konkursu „Zielone Lato 2005” — planowano udział 22 gospodarstw i tyle też uczestniczyło w konkursie. Do eliminacji wojewódzkich zakwalifikowano 17 gospodarstw, z tego:
§ 13 w kategorii typowych gospodarstw rolnych, w których prowadzona jest działalność agroturystyczna i 4 obiekty w kategorii pensjonat, zajazd, ośrodek
Finał wojewódzki 4 września br w Szepietowie, zwycięzcy w kat. I (typowe gospodarstwo) — Państwo Kochańscy z Jasionóweczki, Powiat Mońki; w kat. II „Pensjonat Jaczno” Państwo Miller m. Jaczne, Powiat Suwałki
o opracowanie „Przewodnika po gospodarstwach agroturystycznych województwa podlaskiego”. Opracowano przewodnik w nakładzie 3.000 egz., na planowanych 2.000 egz. (Zał. nr 5). przewodnik został wykupiony w ilości 500 egz. przez Podlaski Urząd Marszałkowski
o opracowanie broszury „Standardy sanitarno — higieniczne w agroturystyce”, planowano wydanie 1000 egz., zrealizowano pełny nakład. W publikacji zawarte są nowe wymogi UE;
o organizacja grup dyskusyjnych, w planie 6 grup i tyle też grup jest w realizacji.
Odnowa wsi i zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego.
Działanie 2.3 ma na celu uatrakcyjnianie terenów wiejskich, zachowanie tożsamości i ochrona dziedzictwa kulturowego wsi, zwalczanie bezrobocia. Ogólnie rzecz biorąc zmierza się do wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich.
Działania te są głównie skierowane do samorządów, które są beneficjentami tego działania a PODR wspomaga realizację, i tak:
- spotkania informacyjne na plan 37 spotkań zrealizowano wg. monitoringu 33, tj. 89% planu. przewiduje się pełną realizację do końca br.;
- pomoc w zidentyfikowaniu zasobów kulturowych i materialnych wsi oraz pomoc w opracowaniu wniosku. Na planowanych 20 wsi, realizuje się aktualnie w 17 wsiach, z czego 9 wsi złożyło wnioski. Zakłada się, że nie będzie zrealizowanych 20 wniosków z uwagi na wycofanie się samorządów gminnych ze sfinansowania działań. Niemniej działania Ośrodka Doradztwa zostaną podjęte w 20 wsiach;
- produkty lokalne i regionalne — doradztwo, promocja. Planowano 36 działań i wszystkie zostały wykonane. Do konkursu zgłoszono 91 produktów, spośród których nominowano 3 produkty do nagrody „Perła 2005” (do Polagry), a nagrodzonych zostało 17 produktów;
- organizacja grup dyskusyjnych. Planowano 3 grupy, wykonano 3, w monitoringu wykazano 2 grupy (Powiat Białystok nie dał informacji).
-
Zadania wspierające
Integrowana produkcja owoców i warzyw.
Produkcja integrowana ma na celu produkcję owoców i warzyw z ograniczonym zastosowaniem preparatów chemicznych przy zachowaniu odpowiedniego płodozmianu, odpowiednich odmian odpornych na choroby, odpowiedniej agrotechniki.
Dostosowanie produkcji owoców i warzyw do standardów UE realizuje się poprzez:
- szkolenia producentów z zakresu integrowanej produkcji,
- formy grupowego działania,
- stosowanie technologii zapewniających wysoką jakość owoców i warzyw.
Zrealizowano następujące działania:
- konsultacje indywidualne w zakresie integrowanej produkcji, na plan 88 konsultacji zrealizowano zgodnie z monitoringiem 88;
- na planowane 24 działań dokumentujących zasady integrowanej produkcji, zapisy w dziennikach zrealizowano w 22 gospodarstwach, pozostałe 2 pkt są zlokalizowane;
- spotkania informacyjne, zaplanowano 10 spotkań, wykonano 11;
- na planowaną 1 grupę dyskusyjną zrealizowano 1 grupę.
Poprawa stanu estetycznego i sanitarno — higienicznego gospodarstw.
Prowadzi się indywidualne konsultacje w zakresie poprawy warunków sanitarno — higienicznych w zależności od stanu w gospodarstwie, i tak:
- w zakresie konsultacji indywidualnych na planowanych 196 konsultacji przeprowadzono 172, pozostała ilość będzie realizowana w okresie jesiennym;
- estetyczne zagospodarowanie posesji na planowanych 55 posesji, w trakcie realizacji 52 pkt, pozostałe 3 pkt jest lokalizacja, lecz realizacja zawieszona z uwagi na zwolnienie lekarskie pracownika;
- konkurs na najładniejszy ogród odbył się w sierpniu br. na jednym powiecie białostockim;
- opracowanie ulotki „Zagospodarowanie zagrody wiejskiej w zgodzie z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej” — wydano 10.000 egz. zgodnie z planem, dofinansowano z FAPA;
- organizacja grup dyskusyjnych, temat podjęty został z planowanymi 12 grupami.
Propagowanie zdrowego stylu życia i prawidłowych postaw dzieci i młodzieży
Organizuje się szereg spotkań z kobietami, na których przekazywane są działania jak też praktyczna realizacja działań.
I tak rozwija się pożądane cechy jak: odpowiedzialność, - wrażliwość na potrzeby innych ludzi, - umiejętność życia w lokalnej społeczności, - radzenie sobie z problemami dnia codziennego.
Prowadzono działania:
- spotkania z kobietami w zakresie upowszechniania zdrowego stylu życia, profilaktyki zdrowotnej, unowocześniania gospodarstwa wiejskiego, upowszechniania tradycji i kultury ludowej — na plan 32 wykonano 30, pozostałe będą zrealizowane;
- pokazy na bazie zdrowych produktów z własnego gospodarstwa i wykorzystanie ich we wszechstronnym żywieniu rodziny, na plan 55 zrealizowano 33, tj. 60%, pozostałe będą zrealizowane w sezonie jesienno — zimowym;
- spotkania z dziećmi i młodzieżą w 16 grupach zgodnie z planem;
- działalność klubów 4H na plan 5, realizowanych jest współpraca w 5 klubach
Szkoleniowe formy działania:
Seminarium wojewódzkie „obowiązki kwaterodawców wiejskich wynikające z przepisów sanitarnych” odbyło się 23 kwietnia br., uczestniczyło 125 osób.
Dodatkowo poza planem zorganizowano 2 szkolenia wspólnie z Akademią Rolniczą Poznań:
- 20 lipca br. w PODR w Szepietowie w zakresie „Różnicowania działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności produkcji lub alternatywnych źródeł dochodu” uczestniczyło 29 osób,
- 27 lipca w Domu Kultury w Kolnie powyższy temat dla 40 osób.
Na stronie internetowej podaje Dział bieżące informacje z przeprowadzonych konkursów, szkoleń, podaje się przepisy kulinarne, itp.
Dział włącza się w organizację wszystkich imprez wystawienniczo — informacyjno — szkoleniowych stosownie do planu, jak też inne rejonowe.
Zadania ponadplanowe w zakresie realizacji PROW:
- Renty strukturalne — 12 wniosków
- Wspieranie gospodarstw niskotowarowych — 451 opracowanych wniosków
- Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt — 5 wniosków
- Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE — 381 wniosków
Zadania ponadplanowe w zakresie realizacji SPO:
- Inwestycje w gospodarstwach rolnych — 40 wniosków + 9 wniosków o refundację
- Ułatwianie startu młodym rolnikom — 56 wniosków
- Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem — 6 wniosków
Zadania ponadplanowe z tytułu płatności obszarowych - 1490 wniosków.
Kontrola pracy Powiatowego Zespołu Doradztwa Rolniczego w Augustowie w zakresie ekologii i ochrony środowiska oraz gospodarstwa wiejskiego i agroturystyki
Kierownikiem Zespołu Doradztwa jest Czesław Karpiński
Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów.
Doradztwo prowadzone jest w 12 grupach na Powiecie Augustowskim. Do porad służą ulotki: „SPO różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa”, opracowanie ARiMR, „Poradnik agroturystyczny” PODR w Szepietowie, foliogramy z zasadami i zakresem ubiegania się, kryteriami dostępu. W sumie w spotkaniach szkoleniowych uczestniczyło 144 osób (zał. nr 7).
Efektem szkoleń grupowych są indywidualne robocze spotkania — 62 osoby. Po spotkaniu sporządzana jest ankieta weryfikująca, która daje odpowiedź, które gospodarstwa kwalifikują się do pomocy. Osoba, która spełnia kryteria i jest zdecydowana o ubieganie się o środki z UE, uzyskuje informację i pouczenie jakie dokumenty i w jakim terminie należy pozyskiwać. Po skompletowaniu wymaganych do opracowania dokumentów, beneficjent zgłasza się do PZDR w Augustowie o pomoc w wypełnianiu wniosku i opracowanie planu oraz harmonogramu rzeczowo — finansowego. Sporządza się opis zadań. Następnie specjalista z PZDR pomaga przygotować wniosek o wydanie opinii odnośnie kategoryzacji obiektu. Z tak przygotowanymi dokumentami beneficjent udaje się do Suwalskiej Izby Rolniczo — Turystycznej (inspektor ds. kategoryzacji). Zainteresowany otrzymuje opinię (zał. nr 6) i udaje się do ARiMR O/Białystok. Po dokonaniu ewentualnych poprawek w dokumentacji, beneficjent podpisuje umowę z Agencją. Jest to moment, od którego rolnik może rozpocząć inwestycje, a termin zakończenia inwestycji określony jest we wniosku. Rolnik realizuje inwestycję z własnych środków, bądź może korzystać z kredytu pomostowego (ok. 9,5 oprocentowanie). Po zakończeniu inwestycji, zgodnie ze sztuką budowlaną, sporządza się kosztorys powykonawczy i zestawienie faktur (VAT — nie jest to koszt kwalifikowany). Po remoncie — adaptacji dokonuje się kategoryzacji (opłata — 300 — 700 zł). W chwili obecnej wnioski z „Różnicowania...” wykonywane są odpłatnie.
Po wykonaniu robót Agencja kontroluje gospodarstwo i pracownik PZDR wypełnia wniosek o płatność, tj. 50% kosztów kwalifikowalnych (w tym zawiera się 6% kosztów ogólnych). PZDR w Augustowie w dalszym ciągu pomaga rolnikowi — agroturyście w sprzedaży produktu agroturystycznego poprzez:
? umieszczenie oferty w katalogu powiatowym, w katalogu wojewódzkim, na stronie internetowej PODR Szepietowo;
? zaproszenia do udziału w targach turystycznych.
Osoby rozpoczynające działalność agroturystyczną, są szczególnie zapraszane i uczestniczą w szkoleniach. Dla nich również prowadzi się doradztwo indywidualne. W dalszym ciągu doradza się indywidualnie rolnikom, w jaki sposób uatrakcyjnić ofertę.
Doradztwo z zakresu stosowania w rolnictwie odnawialnych źródeł energii jako jednej z możliwości ochrony środowiska.
Prowadzi się porady wg potrzeb. W bieżącym roku nie było potrzeb w tym zakresie w powiecie augustowskim.
W zakresie utrzymywania ekstensywnych łąk i pastwisk.
W tym działaniu udzielono 105 porad. Sporządzono plany w ilości 20 sztuk z łąk dwukośnych, jednokośne - mechaniczny sprzęt - 17 szt., ręcznie — 2 szt. Plany pastwiskowe nizinne — 6 rolników. Rolnik będący beneficjentem składa wniosek. Musi posiadać zaświadczenie z jednostki certyfikującej (najbliższa w Warszawie). Dla części rolników pomocy w sporządzaniu wniosków udziela PZDR Augustów, część rolników sporządza je sama. Wniosek wraz z planem rolnośrodowiskowym (zaświadczenie z parku lub Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody) rolnik składa w ARiMR. W Agencji podpisuje umowę na 3 lata. corocznie rolnik składa wniosek, kontrola jest na poziomie 5% gospodarstw. Płatności po 12 miesiącach; łąki dwukośne — 880 zł/ha, łąki jednokośne wykaszane mechanicznie — 400 zł/ha, a ręcznie — 1030 zł/ha.
Gospodarstwo agroturystyczne Marii i Dariusza Kulbackich, zamieszkali Bryzgiel, gm. Nowinka (rolnik wyraził zgodę dla PODR w Szepietowie do przetwarzania danych osobowych)
Działalność agroturystyczna prowadzona jest od 1994, w tym czasie gospodarstwo rozwija się, korzysta z dofinansowania z Programu SAPARD (sprzęt wodny).
Gospodarstwo położone jest w atrakcyjnym miejscu, opodal Puszczy Augustowskiej, nad Jeziorem Wigry.
Oferta turystyczna: stadnina koni wierzchowych, sprzęt wodny, duże możliwości organizacji czasu wypoczynku. Posesja obszerna 250 m x 1000 m, z bezpośrednim dostępem do Jeziora Wigry. Obejście w gospodarstwie atrakcyjnie urządzone, dużo miejsc z kwiatami, zadarniona posesja. Stołówka urządzona profesjonalnie w budynku i na dużej werandzie. Kwatera z 14 miejscami noclegowymi i polem namiotowym.
Gospodarstwo agroturystyczne Marka Motybel, zamieszkały Danowskie, gm. Nowinka (rolnik wyraził zgodę dla PODR w Szepietowie do przetwarzania danych osobowych)
Do dyspozycji gości gospodarze udostępniają 17 pokoi na 38 miejsc noclegowych. W ramach prowadzonej działalności gospodarze oprócz pokoi w budynku mieszkalnym posiadają pokoje w nowo wyremontowanym budynku, na który środki pozyskali z SPO Działanie 2.4 „Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodnych działań lub alternatywnych źródeł dochodu”. Wniosek na pozyskanie funduszy opracowała specjalistka powiatowa ds. gospodarstwa wiejskiego i agroturystyki. Był to pierwszy wniosek opracowany w powiecie.
Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie zaplanowane na 2005 rok działania na rzecz rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie podlaskim prowadzi z należytą starannością a skontrolowane zakresy zadań są realizowane zgodnie z założeniami planu.
Stwierdzono dobre wyposażenie w materiały szkoleniowe i przygotowanie specjalistów Powiatowym Zespole Doradztwa Rolniczego w Augustowie do wykonywania zadań w terenie z zakresu agroturystyki i działań ekologicznych i rolnośrodowiskowych.
Kontrola wykazała również, że w dokonanej w b.r. reorganizacji Ośrodka Doradztwa w obowiązującym Regulaminie należy dokonać korekty z uwagi na przypisanie tych samych zadań dla dwóch działów i tak;
- zadania z zakresu; -podejmowanie działań na rzecz zachowania dziedzictwa
kulturowego powinno być zdjęte z Działu Ekologii i Ochrony Środowiska. Zadania z
tego zakresu realizuje Dział Gospodarstwa Wiejskiego i Agroturystyki,
- zadania; -doradztwo w zakresie ekologicznych metod produkcji owoców i warzyw w
uzyskaniu certyfikatów w tym zakresie powinno być zdjęte z Działu Gospodarstwa
Wiejskiego i Agroturystyki z uwagi na zastosowanie ekologicznych technologii
produkcji, które zasadniczo różnią się od technologii tradycyjnie stosowanej.
Z uwagi na małe zainteresowanie beneficjentów uzyskaniem tytułów kwalifikowanych w zawodach przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej, należy w większym stopniu upowszechnić tą metodę uzyskania kwalifikacji rolniczych. Również było by wskazanym by komisja przeprowadzała egzaminy w Powiatach, przy zgłoszeniu się odpowiednio dużej ilości chętnych z danego rejonu.
Dyrektor Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie został poinformowany o przysługującym mu prawie zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń odnośnie faktów zawartych w niniejszym protokóle oraz prawie zgłoszenia pisemnych wyjaśnień dotyczących stwierdzonych nieprawidłowościach w ciągu 7 dni od dnia podpisania protokołu.
Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach z przekazaniem;
- 1 egzemplarza Dyrektorowi PODR w Szepietowie,
- 1 egzemplarza a/a.
Kontrola została wpisana w dniu 7 września 2005 r. w Księdze Kontroli Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie pod poz. 3 .
Załączników szt. 7.
Podpis kontrolującego;
Stefan Sołomianko star. insp. woj. w WŚiR PUW
Podpis kierownika jednostki Kontrolowanej:
DYREKTOR
Marek Skarżyński
Dnia 20 września 2005 r.