P r
o t o k ó ł
z kontroli problemowej Pogotowia
Opiekuńczego w Białymstoku, REGON-00191684
Pogotowie
Opiekuńcze w Białymstoku prowadzone jest przez Miasto Białystok.
Adres placówki: 15-021 Białystok; ul. Orla 2.
Dyrektorem Pogotowia Opiekuńczego jest Pan Marek Iwanowicz.
Kontrolę przeprowadzili pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:
1.Krystyna Pasiuk - starszy inspektor
2.Małgorzata Osipowicz - starszy inspektor
W dniu
14 września 2005r. na podstawie upoważnienia Nr 4 z dnia 13.09.2005r., które w imieniu Wojewody wydał Z-ca Dyrektora Wydziału
Polityki Społecznej Pani Krystyna Golubiewska.
Kontrolujący wpisali się do książki kontroli pod pozycją
54.
Kontrolą
za okres od 01.01.2004r. do miesiąca poprzedzającego dzień kontroli objęto
przestrzeganie w placówce praw dziecka wynikających z:
- ustawy z dnia 12 marca 2004r. o
pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z póź. zm.),
- rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 01.09.2000r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych
(Dz. U. Nr 80, poz. 900),
- rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005r. w sprawie
placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 37, poz.
331),
- rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005r. w sprawie
nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543).
- Konwencja o
Prawach Dziecka przyjęta przez Organizację Narodów Zjednoczonych dnia 20
listopada 1989r. (Dz.U. z
dnia 23 grudnia 1991r.).
Wyjaśnień w toku
kontroli udzielali:
1.Marek Iwanowicz - dyrektor
2.Wychowankowie placówki
Ustalenia kontroli
Podczas kontroli analizie i ocenie poddano przestrzeganie w
placówce praw dziecka, a w szczególności:
-
prawo do zabezpieczenia
odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie,
kieszonkowe),
-
prawo do nauki,
-
prawo do swobody wypowiedzi,
swobody myśli, informacji na swój temat,
-
prawo do ochrony przed
poniżającym traktowaniem i karaniem,
-
prawo do ochrony życia
prywatnego i korespondencji,
-
prawo do opieki zdrowotnej,
-
prawo do wypoczynku, czasu
wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej,
-
prawo do zrzeszania się,
-
prawo do kontaktów z
rodzicami,
-
prawo do zachowania ciągłości
kulturowej i wyznaniowej,
-
zapewnienie dzieciom poczucia
bezpieczeństwa.
Prawo do zabezpieczenia
odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe,
wyżywienie, ubranie, kieszonkowe)
Wychowankowie
pogotowia mają zapewnioną opiekę całodobową. W placówce stworzone są warunki do
prawidłowego funkcjonowania dzieci (łazienki z prysznicami, toalety). Dzieci
zajmują pokoje, które są wyposażone w niezbędne meble. W pokojach, dzieci
posiadają miejsce do przechowywania rzeczy osobistych. Wychowankowie mają
dowolność w dekorowaniu swoich pokoi.
Pogotowie
zapewnia podopiecznym 5 posiłków dziennie. Jadłospis jest dekadowy i
urozmaicony. Po śniadaniu dzieci zabierają do szkoły bułkę słodką i owoc. Przy
planowaniu posiłków uwzględniane są życzenia podopiecznych oraz diety. Potrawy
urozmaicane są surówkami, owocami oraz kompotami. Wychowankowie w ramach zajęć
kulinarnych samodzielnie przygotowują ciasta, sałatki, desery, pod nadzorem
wychowawców. Podopieczni nie zgłaszali zastrzeżeń do wyżywienia.
Dzieci każdego
miesiąca otrzymują drobną kwotę do własnego dysponowania tzw. kieszonkowe. Na
podstawie list wypłat kieszonkowego stwierdzono, że było ono wypłacane
regularnie. Wypłacane kwoty były zróżnicowane i kształtowały się w granicach 15
- 30zł. Jak wynika z uzyskanych wyjaśnień zróżnicowanie kieszonkowego zależne
było od zachowania dziecka w szkole i w placówce, wagarów, podejścia wychowanka
do obowiązków szkolnych, ucieczek. Kieszonkowe zaś
podwyższane było za prace społeczne na rzecz pogotowia, udział w konkursach,
pomoc młodszym kolegom. Wszystkie dzieci kwitowały odbiór kieszonkowego.
Każdy
wychowanek w miarę potrzeb wyposażony jest w garderobę stosowną do pory roku i
wieku. Mają oni możliwość wyboru garderoby uczestnicząc przy jej zakupie.
Podopieczni otrzymują dostateczną ilość środków do higieny osobistej
typu: pasta do zębów, papier toaletowy, kosmetyki, szampony. Dzieci same piorą
bieliznę i inne rzeczy osobiste. Ręczniki oraz pościel wymieniane są raz w
miesiącu lub w zależności od potrzeb.
Prawo do nauki
Dzieci przebywające w placówce
realizują obowiązek szkolny w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Na początku roku szkolnego wychowankowie wyposażani są w podręczniki
oraz przybory szkolne. Pomocy w nauce, a w szczególności przy odrabianiu prac
domowych, udzielają wychowawcy, terapeuci, wolontariusze (uczniowie z LO oraz
studenci). W przypadku występujących kłopotów z poszczególnych przedmiotów
podopieczni korzystają z zajęć wyrównawczych w swoich szkołach. Prowadzona jest
również praca indywidualna. Jeden z wychowanków w br. szkolnym będzie korzystał
z korepetycji z języka angielskiego. W celu uzupełnienia swoich wiadomości
szkolnych oraz rozszerzenia wiedzy ogólnej wychowankowie mają możliwość
korzystania z internetu.
Placówka utrzymuje
systematyczny kontakt z nauczycielami, pedagogami ze szkół, do których uczęszczają
dzieci.
Prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli,
informacji na swój temat
Wychowankowie
mają swobodę w wyrażaniu myśli, sądów i opinii na różne tematy podczas rozmów
prowadzonych indywidualnie oraz podczas spotkań całej społeczności. Na podstawie
informacji uzyskanych od dzieci stwierdzono, że orientują się one w swojej
sytuacji prawnej i znają swojego opiekuna prawnego.
W
przypadku, gdy wychowanek nie zgadza się z opinią wychowawcy może zwrócić się w
tej sprawie do dyrektora. Dyrektor placówki stara się wyjaśnić każda zaistniałą
sytuację. Z wypowiedzi wychowanków wynika, że zawsze bez obaw można wyrazić
swoje zdanie na każdy temat.
Prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i
karaniem
Z
chwilą przybycia dziecka do placówki, jest ono zapoznawane z regulaminem
Pogotowia.
Regulamin określa prawa,
obowiązki oraz kary i nagrody. Z wypowiedzi wychowanków wynika, że znają system
kar i nagród oraz wiedzą za co mogą być nagrodzeni lub
ukarani.
W regulaminie placówki
przewidziane są następujące kary:
-
naganą udzieloną przez
wychowawcę w obecności grupy,
-
naganą udzieloną przez
dyrektora,
-
zakazem uczestnictwa w
imprezach,
-
pisemnym zawiadomieniem
rodziców,
-
zakazem przyjmowania znajomych
(z wyłączeniem rodziców),
-
dodatkowym dyżurem w grupie.
Wychowanek ukarany ma prawo
odwołania się od nałożonej kary do dyrektora.
Stosowane kary są
zindywidualizowane. Nie są one zbyt surowe, a kryteria ich stosowania
zrozumiałe.
Dzieci wykonują pewne prace na rzecz placówki - pełnią dyżury w
kuchni, sprzątają teren wokół Domu oraz swoje pokoje. Z wypowiedzi wychowanków
wynika, że nigdy nie miała miejsca sytuacja, aby ktoś został źle potraktowany
bądź poniżony.
Prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji
Indywidualne
sprawy dziecka rozstrzygane są wyłącznie w jego obecności. Wychowankowie mają
prawo do kontaktów z rodziną, przyjaciółmi, kolegami i koleżankami, zgodnie z
ich potrzebami. Spotkania z przyjaciółmi mogą odbywać się na terenie placówki.
Dzieci wyjeżdżają do domów rodzinnych, odwiedzają przyjaciół i kolegów w innych
domach. Utrzymują kontakty telefoniczne i korespondencyjne. Na holu placówki
zamontowany jest aparat telefoniczny z numerem zwrotnym.
Nikt nie ma prawa otwierać
korespondencji adresowanej do dziecka, jak również czytać, znalezionego,
otwartego listu. Każdy wychowanek posiada swoje miejsce, gdzie przechowuje
osobiste rzeczy i może być ono zamykane przez dziecko. Nie stwierdzono, aby
osobiste rzeczy podopiecznych były kontrolowane. Wychowawcy wchodzą do sal i
łazienek uprzednio pukając. Podczas rozmowy dzieci stwierdziły, że zawsze mogą
z osobą dorosłą porozmawiać o swoich sprawach osobistych.
Prawo do opieki zdrowotnej
Dzieci przebywające w placówce objęte są opieką medyczną lekarza
rodzinnego. Ponadto w placówce zatrudniona jest na ½ etatu pielęgniarka.
Dba ona o zachowanie terminów obowiązkowych szczepień i bilanse zdrowia.
Wychowankowie
objęci są opieką poradni specjalistycznych takich jak: kardiologiczna,
psychiatryczna, okulistyczna, laryngologiczna, ortopedyczna, chirurgiczna, neurologiczna,
ginekologiczna. Wystarczające jest zaopatrzenie placówki w leki pierwszej
potrzeby np. przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, które są na bieżąco
uzupełniane.
Ponadto w placówce przeprowadzane są zajęcia
edukacyjne na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania
narkotyków. Zajęcia te przeprowadzają wychowawcy grup.
Prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu
kulturalnym i rekreacji fizycznej
Organizacja czasu wolnego oraz
życie kulturalne i rekreacja fizyczna są dostosowane do potrzeb i możliwości
dzieci.
W czasie tegorocznych wakacji wychowankowie mieli
możliwość spędzenia czasu wolnego poza placówką. Na wakacyjny wypoczynek dzieci
wyjeżdżały na biwak do Supraśla, Gdańska, Ogrodniczek, Zakopanego, na zieloną szkołę
do Polańczyka. W czasie wekendów
organizowano wyjścia do lasu na grila. Część
wychowanków była na przepustkach w domu.
Wychowankowie placówki mają swobodę i możliwość
wyboru zajęć rozwijających ich zainteresowania i uzdolnienia w czasie wolnym.
Podopieczni biorą udział w zajęciach w placówce i poza nią. W pogotowiu
działają koła zainteresowań tj.: komputerowe, plastyczne, kulinarne,
modelarskie, kulturystyczne. Ponadto w placówce organizowane są takie imprezy
jak: Święto Komisji Edukacji Narodowej, Wigilia, choinka, Dzień Dziecka, Święto
Konstytucji 3 Maja, Pierwszy Dzień Wiosny, Święto Odzyskania Niepodległości.
Dzieci wychodzą do teatru, na basen oraz do kina. Korzystają z sal
gimnastycznych w Gimnazjum Nr 3 i Akademii Medycznej. Uczestniczą w wycieczkach
(wyjeżdżały do Białowieży, "Szlakiem Papieskim", "Szlakiem Króla Władysława
Jagiełły w Kampanii 1410"). Ponadto w pogotowiu działa drużyna harcerska
"Nieprzetartego Szlaku", której opiekunem jest pani Barbara Zawadzka. Drużyna
liczy dziewięciu członków.
Placówka posiada boisko do piłki nożnej, siłownię, salę gimnastyczną.
Wychowankowie mają do swojej dyspozycji sprzęt sportowy i rekreacyjny typu:
piłki, bilard, mini hokej, rolki, łyżwy.
Prawo do kontaktów z rodzicami
Zgodnie z § 26
ust. 7 oraz § 28 ust. 1 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych
placówka umożliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z
rodzicami oraz innymi osobami bliskimi oraz zapewnia im warunki sprzyjające
utrzymaniu osobistych kontaktów z rodziną.
Formalnie Sąd Rejonowy wydaje zgodę na wyjazdy
wychowanków. W przypadku uzyskania takowej zgody oraz w przypadku braku
zastrzeżeń ze strony placówki, każde dziecko ma możliwość odwiedzania swoich
rodziców. Podopieczni mają stały dostęp do telefonu, z którego mogą korzystać.
Dzieci, które utrzymują kontakt korespondencyjny otrzymują znaczki i koperty.
W przypadku, gdy rodzice nie są zainteresowani utrzymaniem kontaktu z
dziećmi, podejmowane są kroki ze strony placówki do inicjowania, rozwijania i
podtrzymywania tych kontaktów.
Prawo do zachowania
ciągłości kulturowej i wyznaniowej
Dzieci
przebywające w placówce są wyznania katolickiego. Mają możliwość uczestniczenia
w nabożeństwach niedzielnych oraz świątecznych. Wychowankowie uczęszczają na
niedzielną liturgię.
Bardzo uroczyście obchodzona jest kolacja wigilijna oraz śniadanie
wielkanocne. W tych uroczystościach biorą udział księża z lokalnej parafii oraz
liczni przyjaciele Domu. Ksiądz jest przyjmowany również podczas kolędy
noworocznej.
Zapewnienie dzieciom
poczucia bezpieczeństwa
Stwierdzono, że każde
dziecko posiada własne, osobiste miejsce do spania oraz do przechowywania
rzeczy osobistych. Proces wychowawczy ma charakter zindywidualizowany. W
sytuacjach trudnych wychowanek może liczyć na pomoc każdego z pracowników
placówki.
Ponadto podczas czynności kontrolnych przeanalizowano
grafik pracy wychowawców i opiekunów nocnych,
na
przykładzie środy
7.00 - 8.00 - 5 wychowawców
8.00 - 9.00 - 1 wychowawca
12.00 - 14.00 - 2 wychowawców
14.00 - 15.00 - 8 wychowawców
15.00 - 20.00 - 9 wychowawców
20.00 - 22.00 - 7 wychowawców
W godzinach 9.00 - 12.00 wychowankowie przebywają w szkołach. W godzinach 8.00 -
18.00 w placówce dyżurują pedagodzy i psycholog.
Opiekę
nocną w godzinach 2200 - 600 sprawuje 3 wychowawców.
na
przykładzie soboty
6.00 - 7.00 - 1 wychowawca
7.00 - 14.00 - 5 wychowawców
14.00 - 21.00 - 6 wychowawców
21.00 - 22.00 - 5 wychowawców
Opiekę nocną w sobotę w godzinach 2200 - 600 sprawują 2 osoby. Stwierdzono,
że jedna z nich jest pracownikiem ochrony druga zaś jest pracownikiem
socjalnym. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie
placówek opiekuńczo-wychowawczych, w placówce opiekę sprawuje co najmniej dwóch pracowników, w tym jeden
wychowawca. W związku z powyższym do sprawowania opieki nocnej nad dziećmi
należy uwzględnić na stałe wychowawcę.
Z analizy grafików
wynika, że pogotowie zapewnia w porze dziennej i nocnej wystarczającą opiekę
nad wychowankami.
Z wypowiedzi
wychowanków wynika, że w placówce mają miejsce próby zastraszania młodszych
wychowanków przez starszych. Dochodzi również do wymuszeń. W takich
sytuacjach wychowankowie nie będą czuli się bezpiecznie. Dyrektor placówki
wyjaśnił, że istotnie takie sytuacje miały miejsce jednak po wykryciu tego
zjawiska starano się je wyeliminować. Ponadto niektórzy wychowankowie na swoją
prośbę zostali przeniesieni do innych grup.
Niepokojącym
jest fakt, że w placówce przebywają wychowankowie z tzw. spraw karnych wraz z
wychowankami, którzy trafili do placówki z tzw. spraw opiekuńczych. Wychowanków
ze spraw karnych charakteryzuje wysoki stopień zdemoralizowania i agresja. 21 wychowanków przebywa w placówce oczekując na placówki
resocjalizacyjne. Wspólne przebywanie wychowanków o wysokim stopniu
demoralizacji z wychowankami ze spraw opiekuńczych nie wpływa pozytywnie na
przebieg procesu opiekuńczo-wychowawczego. W placówce przebywają wychowankowie
w większości powyżej 15 roku życia (50).
Dyrektor placówki dokłada wszelkich starań, aby zapewnić poczucie bezpieczeństwa
przebywającym tam wychowankom.
Dostępność wychowanków do
informacji o swoich prawach
W toku
kontroli nie stwierdzono naruszania praw wychowanków
wynikających z regulaminu Pogotowia. W placówce do każdego dziecka podchodzi
się indywidualne. Z dziećmi na bieżąco przeprowadza się wiele rozmów.
Wychowankowie są otoczeni właściwą opieką.
Podopieczni znają swoje prawa i obowiązki. Wiedzą również, że mogą
odwołać się do Rzecznika Praw Dziecka.
Kontrola
Pogotowia Opiekuńczego w Białymstoku została dokonana w oparciu o analizę
dokumentów dotyczących placówki, wyjaśnień dyrektora oraz wyjaśnień
wychowanków.
Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których
jeden otrzymuje dyrektor Placówki.
W przypadku, gdy Dyrektor Pogotowia Opiekuńczego w Białymstoku nie
zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, może odmówić jego
podpisania składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemne
wyjaśnienie podając przyczyny tej odmowy. Wyjaśnienia należy składać do
Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w
Białymstoku.
Dyrektor Pogotowia Opiekuńczego w Białymstoku
27.09.2005r.
mgr Marek Iwanowicz
Podpisy
kontrolujących
1. Małgorzata
Osipowicz
2. Krystyna Pasiuk