P r o t o k ó ł

z kontroli problemowej Domu Dziecka Nr 1 w Białymstoku REGON  - 000735470

Dom Dziecka Nr 1 w Białymstoku prowadzony jest przez Miasta Białystok.
Adres placówki: 15-028 Białystok; ul. Słonimska 8.
Dyrektorem Domu Dziecka jest Pani Krystyna Majewska.

Kontrolę przeprowadzili pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:
Krystyna Pasiuk - starszy inspektor
Małgorzata Osipowicz - starszy inspektor
w dniu 29 września 2005r. na podstawie upoważnienia Nr 427 z dnia 27.09.2005r., które w imieniu Wojewody wydał Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Pan Andrzej Kozłowski.

            Kontrolujący wpisali się do książki kontroli pod pozycją 32.

Kontrolą za okres od 01.01.2004r. do miesiąca poprzedzającego dzień kontroli objęto przestrzeganie w placówce praw dziecka wynikających z:ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 01.09.2000r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 80, poz. 900),

-         rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2005r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 37, poz. 331),

-         rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543).

-         Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Organizację Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r. (Dz. U. z dnia 23 grudnia 1991r.).

Wyjaśnień w toku kontroli udzielali:

1. Krystyna Majewska - dyrektor
2. Anatol Goroszkiewicz - z-ca dyrektora
3. Wychowankowie Domu

Ustalenia kontroli

Podczas kontroli analizie i ocenie poddano przestrzeganie w placówce praw dziecka, a w szczególności:

-         prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe),

-         prawo do nauki,

-         prawo do swobody wypowiedzi,

-         swobody myśli, informacji na swój temat,

-         prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem,

-         prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji,

-         prawo do opieki zdrowotnej,

-         prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym

-         i rekreacji fizycznej,

-         prawo do zrzeszania się,

-         prawo do kontaktów z rodzicami,

-         prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej,

-         zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa.

Prawo do zabezpieczenia odpowiedniego poziomu życia (warunki socjalno-bytowe, wyżywienie, ubranie, kieszonkowe)

            Wychowankowie placówki mają zapewnioną opiekę całodobową. Dom Dziecka stwarza warunki do prawidłowego funkcjonowania dzieci (łazienki z prysznicami, toalety). Dzieci zajmują pokoje, które są wyposażone w niezbędne meble. W pokojach, dzieci posiadają szafki do przechowywania rzeczy osobistych. Wychowankowie mają dowolność w dekorowaniu swoich pokoi.

            Placówka zapewnia podopiecznym 5 posiłków dziennie. Jadłospis jest dekadowy, a posiłki są urozmaicone surówkami, owocami oraz kompotami. Dzieci samodzielnie przygotowują kolacje. Dodatkowo między posiłkami mają do dyspozycji prowiant znajdujący się w aneksach kuchennych w lodówkach. Również w czasie wolnym i w ramach zajęć kulinarnych pod nadzorem wychowawców samodzielnie przygotowują różne dania. Wychowankowie nie zgłaszali zastrzeżeń do wyżywienia.

Dzieci każdego miesiąca otrzymują drobną kwotę do własnego dysponowania tzw. kieszonkowe. Na podstawie list wypłat kieszonkowego stwierdzono, że było ono wypłacane regularnie. Kwoty były zróżnicowane i kształtowały się w granicach 10zł - 60zł. Jak wynika z uzyskanych wyjaśnień zróżnicowanie kieszonkowego zależne było m.in. od zachowania dziecka, podejścia wychowanka do obowiązków szkolnych. Kieszonkowe było podwyższane za prace społeczne na rzecz domu dziecka, dobre wyniki w nauce i nie opuszczanie zajęć w szkole. Wszystkie dzieci kwitowały osobiście odbiór kieszonkowego. Wydawanie kieszonkowego nie jest kontrolowane.

Każde dziecko wyposażone jest w garderobę stosowną do pory roku i wieku. Podopieczni mają możliwość wyboru garderoby uczestnicząc przy jej zakupie.

Podopieczni otrzymują dostateczną ilość środków do higieny osobistej typu: pasta do zębów, papier toaletowy, kosmetyki, szampony.

Dzieci same piorą bieliznę i inne rzeczy osobiste. Ręczniki oraz pościel wymieniane są raz w miesiącu lub w zależności od potrzeb.

Prawo do nauki

Dzieci przebywające w placówce realizują obowiązek szkolny. Uczęszczają do następujących typów szkół:

-         szkoły podstawowej - 7 dzieci,

-         gimnazjum - 25 dzieci,

-         zasadnicza szkoła zawodowa - 15 dzieci,

-         liceum ogólnokształcące - 5 dzieci,

-         liceum profilowane - 4 dzieci,

-         nauka zawodu - 2 dzieci.

Dojeżdżając do szkoły dzieci korzystają z transportu miejskiego.

Na początku roku szkolnego dzieci wyposażane są w podręczniki oraz przybory szkolne. Pomocy dzieciom w nauce, a w szczególności przy odrabianiu prac domowych, udzielają wychowawcy, wolontariusze (uczniowie z LO, studenci, nauczyciel jęz. angielskiego). Prowadzona jest również praca indywidualna. Dzieci mają do dyspozycji szereg pomocy naukowych i dydaktycznych min. programy komputerowe, internet. Placówka nawiązała kontakt z księgarniami w celu doposażenia dzieci w podręczniki i przybory szkolne, część pomocy natomiast otrzymuje od sponsorów.

            Placówka utrzymuje systematyczny kontakt z nauczycielami, pedagogami ze szkół, do których uczęszczają dzieci.

Prawo do swobody wypowiedzi, swobody myśli, informacji na swój temat

Wychowankowie mają swobodę w wyrażaniu myśli, sądów i opinii na różne tematy podczas rozmów prowadzonych indywidualnie oraz podczas spotkań całej społeczności Domu. Na podstawie informacji uzyskanych od dzieci stwierdzono, że wychowankowie orientują się w swojej sytuacji prawnej i znają swojego opiekuna prawnego.

W przypadku, gdy wychowanek nie zgadza się z opinią wychowawcy może zwrócić się w tej sprawie do dyrektora. Dyrektor placówki stara się wyjaśnić każda zaistniałą sytuację.

Prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem

            Z chwilą przybycia dziecka do placówki, jest ono zapoznawane z regulaminem Domu.

Regulamin określa prawa, obowiązki oraz kary i nagrody. Z wypowiedzi wychowanków wynika, że znają system kar i nagród oraz wiedzą za co mogą być nagrodzeni lub ukarani.

W regulaminie placówki przewidziane są następujące kary:

-         zakaz wyjścia poza dom w czasie wolnym,

-         zakaz wyjazdu w dni wolne od nauki,

-         nagana wychowawcy na forum domu,

-         nagana dyrektora.

Z wypowiedzi wychowanków wynika, że do kar ogólnie stosowanych należy pełnienie dodatkowego dyżuru np. w jadalni lub sprzątanie posesji wokół domu. Praca wychowanków na rzecz Domu Dziecka ma charakter stałych czynności usługowych i samoobsługowych i polega głównie na utrzymaniu pomieszczeń grupy w należytym stanie higieniczno-sanitarnym, a także na utrzymaniu ładu i porządku na posesji placówki. Udział wychowanków w pracy na rzecz placówki jest obowiązkowy.

Stosowane kary są zindywidualizowane. Nie są one zbyt surowe, a kryteria ich stosowania zrozumiałe.

Prawo do ochrony życia prywatnego i korespondencji

Indywidualne sprawy dziecka rozstrzygane są wyłącznie w jego obecności. Wychowankowie mają prawo do kontaktów z rodziną, przyjaciółmi, kolegami i koleżankami, zgodnie z ich potrzebami. Spotkania z przyjaciółmi mogą odbywać się na terenie placówki. Dzieci wyjeżdżają do domów rodzinnych, odwiedzają przyjaciół i kolegów w innych domach. Utrzymują kontakty telefoniczne i korespondencyjne. Na holu placówki zamontowany jest aparat telefoniczny z numerem zwrotnym. Nikt nie ma prawa otwierać korespondencji adresowanej do dziecka, jak również czytać, znalezionego, otwartego listu. Każdy wychowanek posiada swoje miejsce, gdzie przechowuje osobiste rzeczy i jest ono zamykane przez dziecko. Nie stwierdzono, aby osobiste rzeczy podopiecznych były kontrolowane. Wychowawcy wchodzą do sal i łazienek uprzednio pukając. Podczas rozmowy dzieci stwierdziły, że zawsze mogą z osobą dorosłą porozmawiać o swoich sprawach osobistych.

Prawo do opieki zdrowotnej

Dzieci przebywające w placówce objęte są opieką medyczną lekarza pierwszego kontaktu. W zależności od potrzeb kontynuują leczenie w poradniach specjalistycznych, tj.: okulistycznej (13 dzieci), wątrobowej (3 dzieci), gastrologicznej (2 dzieci), neurologicznej (4 dzieci), metabolizmu (1 dziecko), onkologicznej (1 dziecko), laryngologicznej (4 dzieci), endokrynologicznej (5 dzieci), ginekologicznej (4 dzieci), psychiatrycznej (2 dzieci), rehabilitacyjnej (1 dziecko), dermatologicznej (3 dzieci). Wychowankowie objęci są również opieką stomatologiczną, w zależności od potrzeb. Troje wychowanków nosi aparaty ortodontyczne. Dzięki sponsorom wszystkie dzieci zostały zaszczepione przeciwko żółtaczce. Na bieżąco uzupełniane są bilanse zdrowia. Wystarczające jest zaopatrzenie placówki w leki pierwszej potrzeby np. przeciwgorączkowe i przeciwbólowe.

Ponadto w placówce przeprowadzane są systematycznie zajęcia prozdrowotne w formie: indywidualnych rozmów z wychowankami, spotkań terapeutycznych z psychologiem, zajęć psychoedukacyjnych, treningu czystości (polegający na dbałości o higienę osobistą, umiejętności prawidłowego mycia zębów, trosce o czystą odzież i porządek w najbliższym otoczeniu). Każdy z pracowników zwraca szczególną uwagę na zachowanie przez wychowanków prawidłowej pozycji w trakcie codziennych zajęć i regularne spożywanie posiłków. W placówce realizowany jest "Program interwencyjno-edukacyjno-profilaktyczny dotyczący nieletnich osób nadużywających alkoholu".

Prawo do wypoczynku, czasu wolnego oraz uczestniczenia w życiu kulturalnym i rekreacji fizycznej

Organizacja czasu wolnego oraz życie kulturalne i rekreacja fizyczna są dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci. W czasie tegorocznych wakacji wychowankowie mieli możliwość spędzenia czasu wolnego poza placówką. Na wakacyjny wypoczynek na siedmiodniowy biwak w Serwach wyjechały wszystkie dzieci. Ponadto dzieci wyjeżdżały na wycieczki: Niepokalanów-Szymanów-Warszawa (20 osób), do Warszawy (17 osób), do Anglii do szkoły językowej (2 osoby),spływ kajakowy Czarną Hańczą (6 osób), obóz oazowy wspólnoty chrześcijańskiej (1 osoba). Ferie zimowe dzieci spędziły na zimowisku w Kuklach (11 osób).

            Podopieczni mają swobodę i możliwość wyboru zajęć rozwijających ich zainteresowania i uzdolnienia w czasie wolnym. Dzieci biorą udział w zajęciach w placówce i poza nią. W Domu Dziecka organizowane są różnorodne zajęcia tj.: sekcja wędkarska, spotkania muzyczne, zajęcia komputerowe, plastyczne, taneczne, na siłowni. Ponadto w placówce organizowane są imprezy z okazji: Dnia Komisji Edukacji Narodowej, Andrzejek, Świąt Bożego Narodzenia, Wielkanocy, Karnawału, Dnia Dziecka, Dnia Matki, Dnia Cioci, dyskoteki. Wychowankowie uczestniczą w zajęciach plastycznych, muzycznych, karate w MDK. Dzieci wychodzą do teatru, na basen oraz do kina, biorą udział w wycieczkach rowerowych i wyjazdowych. We wrześniu 40 dzieci pojedzie na wycieczkę do Warszawy.

Wychowankowie mają do swojej dyspozycji sprzęt sportowy i rekreacyjno-turystyczny typu: atlas do ćwiczeń, steper, rowery stacjonarne, stoły bilardowe, stoły do ping ponga, łyżworolki, łyżwy, sanki, piłki, rowery, namioty, śpiwory, materace, plecaki.

            Podopieczni Domu Dziecka uczestniczą w licznych imprezach sportowych i artystycznych, np. Mistrzostwach Województwa Podlaskiego Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Piłce Nożnej, Turnieju Tenisa Stołowego Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Woj. Podlaskiego, Mistrzostwach Województwa Podlaskiego Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Warcabach, Ogólnopolskim Festiwalu Radosnych

 Serc w Bydgoszczy (przegląd twórczości artystycznej dzieci z domów dziecka), Finale III Edycji Miedzyplacówkowego Konkursu Plastycznego "Dzieciństwo powinno być jak ptak - piękne i wolne...".

Prawo do kontaktów z rodzicami

Zgodnie z § 26 ust. 7 oraz § 28 ust. 1 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych Dom Dziecka umożliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz innymi osobami bliskimi oraz zapewnia im warunki sprzyjające utrzymaniu osobistych kontaktów z rodziną. Formalnie Sąd Rejonowy wydaje zgodę na wyjazdy wychowanków. W przypadku uzyskania takowej zgody oraz w przypadku braku zastrzeżeń ze strony placówki, każde dziecko ma możliwość odwiedzania swoich rodziców. Wychowankowie wyjeżdżają do domów na koszt placówki. Ponadto podopieczni mają stały dostęp do telefonu, z którego mogą korzystać. Dzieci, które utrzymują kontakt korespondencyjny otrzymują znaczki i koperty.

W przypadku, gdy rodzice nie są zainteresowani utrzymaniem kontaktu z dziećmi, podejmowane są kroki ze strony placówki do inicjowania, rozwijania i podtrzymywania tych kontaktów. Placówka podejmuje działania w celu poszukiwania rodziny dalszej dzieci oraz osób zaprzyjaźnionych. W przypadku, gdy praca z rodziną nie rokuje nadziei na poprawę sytuacji, poszukuje się dziecku zastępczej formy opieki.

Placówka dokłada wiele starań, aby dzieci miały rodziny zaprzyjaźnione i utrzymywały z nimi stały kontakt.

Prawo do zachowania ciągłości kulturowej i wyznaniowej

Dzieci przebywające w placówce są wyznania katolickiego i prawosławnego. Mają możliwość uczestniczenia w nabożeństwach niedzielnych oraz świątecznych. Wychowankowie uczęszczają na niedzielną liturgię.

Bardzo uroczyście obchodzona jest kolacja wigilijna oraz śniadanie wielkanocne. W tych uroczystościach biorą udział księża z pobliskiej parafii oraz liczni przyjaciele Domu. Ksiądz jest przyjmowany również podczas kolędy noworocznej.

Dom Dziecka ściśle współpracuje z seminarium duchownym w Białymstoku.

Zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa

Podczas prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że każde dziecko posiada własne, osobiste miejsce do spania oraz do przechowywania rzeczy osobistych. Proces wychowawczy ma charakter zindywidualizowany. W sytuacjach trudnych wychowanek może liczyć na pomoc każdego z pracowników Domu. Wychowanek opuszczający placówkę otrzymuje pomoc finansową i rzeczową. Dom czyni starania, aby w każdym przypadku pomóc w znalezieniu pracy oraz mieszkania. Po opuszczeniu placówki, dziecko ma prawo przez okres 3 lat korzystać z pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Ponadto podczas czynności kontrolnych przeanalizowano grafik pracy wychowawców i opiekunów nocnych,

na przykładzie czwartku

  6.00 -   6.30 - 1 wychowawców

  6.30 -   9.00 - 3 wychowawców

  9.00 - 10.00 - 4 wychowawców

10.00 - 10.30 - 1 wychowawców

10.30 - 14.00 - 1 wychowawca

14.00 - 16.00 - 1 wychowawca

16.00 - 17.00 - 4 wychowawców

17.00 - 22.00 - 3 wychowawców

grupy usamodzielnienia

  6.00 - 12.00 - 1 wychowawca

16.00 - 22.00 - 2 wychowawca

dyżury psychologów i pedagoga

  8.00 - 10.00 - 1 psycholog

10.00 - 13.00 - 2 psychologów

13.00 - 15.00 - 1 psycholog

15.00 - 20.00 - 1 pedagog

na przykładzie soboty

  6.00 -  9.00 - 1 wychowawca

  9.00 - 10.00 - 2 wychowawców

10.00 - 12.00 - 3 wychowawców

12.00 - 14.00 - 2 wychowawców

14.00 - 17.00 - 4 wychowawców

17.00 - 22.00 - 3 wychowawców

Opiekę nocną w godzinach 22.00 - 6.00 sprawują 2 osoby: opiekun nocny i wychowawca.

Z analizy grafików wynika, że placówka zapewnia w porze dziennej i nocnej wystarczającą opiekę nad wychowankami.

Dostępność wychowanków do informacji o swoich prawach

W toku kontroli nie stwierdzono naruszania praw wychowanków wynikających z regulaminu Domu. W placówce panuje ciepła i życzliwa atmosfera. Do każdego dziecka podchodzi się indywidualne. Z dziećmi na bieżąco przeprowadza się wiele rozmów. Wychowankowie Domu są otoczeni ciepłem i właściwą opieką. Podopieczni znają swoje prawa i obowiązki.

Dzieci mają prawo do zrzeszania się. W placówce funkcjonuje samorząd. W jego skład wchodzi 4 wychowanków w wieku 16-19 lat. Opiekunem samorządu jest wychowawca wybrany przez dzieci, pan Krzysztof Leszczyński. Przedstawiciele samorządu brali udział w organizacji wypoczynku letniego oraz imprez rocznicowych, tj. Dzień Nauczyciela, Święto Domu, Andrzejki, Wigilia, Bal Karnawałowy, Dzień Dziecka. Samorząd uczestniczy w aktywizowaniu wychowanków do pomocy koleżeńskiej, opieki nad usamodzielniającymi się wychowankami, poszukiwania osób chętnych do pomocy placówce. Ponadto młodzież aktywizowana jest do podejmowania działań na rzecz społeczności lokalnej a także reprezentowania placówki podczas uroczystości miejskich.

Na podstawie przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że w placówce przestrzegane są prawa dziecka.

            Kontrola Domu Dziecka Nr 1 w Białymstoku została dokonana w oparciu o analizę dokumentów dotyczących placówki, wyjaśnień dyrektora oraz wyjaśnień wychowanków.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje dyrektor Placówki. W przypadku, gdy Dyrektor Domu Dziecka Nr 1 w Białymstoku nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, może odmówić jego podpisania składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemne wyjaśnienie podając przyczyny tej odmowy. Wyjaśnienia należy składać do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku.

Dyrektor Domu Dziecka                                                         Podpisy kontrolujących

Nr 1 w Białymstoku                                                                1. Krystyna Pasiuk

mgr Krystyna Majewska                                                         2. Małgorzata Osipowicz