PROTOKÓŁ
z kontroli
problemowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Siemiatyczach,
ul. 11-go
Listopada 49.
NIP - 544-13-202-16 REGON - 050852690
Wójtem Gminy Siemiatycze jest Pan Edward Zaremba.
Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Siemiatyczach
jest Pani Grażyna Jaszczołt od 15.09.1998r.
Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej w Siemiatyczach: jest
jednostką organizacyjną gminy, utworzoną z dniem 1.01.1994r. na podstawie
uchwały Nr XIII/54/93 Rady Gminy w Siemiatyczach z 26.11.1993r., w wyniku której
dokonano podziału Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na dwa odrębne ośrodki
pomocy społecznej.
Kontrolę
przeprowadzili:
1. Ewa Bonarska - starszy inspektor wojewódzki
2. Margarita Jaroszuk - starszy inspektor wojewódzki
3. Jacek Piszczatowski - inspektor
pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na podstawie upoważnienia do kontroli Nr 399
z dnia 17.08.2005r., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę
Golubiewską - Z-cę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.
Kontrolę przeprowadzono w dniu 17.08. 2005r.
Temat kontroli:
Realizacja zadań wynikających z ustawy z dnia 28
listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. Nr 228, po. 2255 ze zm.).
Cel
kontroli:
Ocena realizacji zadań zakresu administracji rządowej
wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych .
Przedmiotowy
zakres kontroli:
Kontrolą objęto okres od 1.05.2004 r. do końca
miesiąca poprzedzającego dzień kontroli i skontrolowano następujące
zagadnienia:
I. Sprawy organizacyjne: upoważnienie do prowadzenia
postępowania i wydawania decyzji administracyjnych, organizacja realizacji
przyznawania i wypłaty świadczeń rodzinnych (stworzenie komórki organizacyjnej
zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, kwalifikacje
pracowników wykonujących zadanie).
II. Przyznawanie świadczeń rodzinnych:
1.
Liczba
zasiłków rodzinnych, dodatków do zasiłków rodzinnych, zasiłków pielęgnacyjnych
i świadczeń pielęgnacyjnych przyznanych w okresie objętym kontrolą.
2.
Prawidłowość
wypełnienia wniosku i dołączenie niezbędnych dokumentów określonych aktem
wykonawczym.
3.
Zasadność
przyznawania świadczeń rodzinnych.
4.
Prawidłowość
prowadzenia postępowania w sprawach świadczeń rodzinnych i wydawania decyzji
administracyjnych przyznających świadczenia rodzinne.
5.
Prawidłowość
postępowania w sprawie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.
III.
Realizacja
zadań wynikających z art. 6 ustawy z dnia 6.09.2001r. o dostępie do informacji
publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).
Ustalenia kontroli:
Ad I
Ośrodek funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr
XIII/77/04 Rady Gminy Siemiatycze z dnia 16.07.2004r. w sprawie uchwalenia
Statutu GOPS w Siemiatyczach. Zgodnie z § 6 Statutu Ośrodek wykonuje zadania zlecone
z zakresu administracji rządowej wynikające z ustawy dnia 28.11.2003r. o
świadczeniach rodzinnych dotyczące ustalenia i przyznawania świadczeń
rodzinnych, weryfikacji świadczeń rodzinnych oraz wstrzymywanie tych świadczeń
w przypadkach przewidzianych w ustawie.
Na podstawie upoważnienia Nr OSO.0113-2/04 z dnia 4.05.2004r.
Wójt Gminy Siemiatycze upoważnił Panią Grażynę Jaszczołt - Kierownika Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej w Siemiatyczach do prowadzenia postępowania w sprawach
świadczeń rodzinnych i wydawania decyzji administracyjnych w tym zakresie.
W trakcie
kontroli stwierdzono, że w ośrodku nie utworzono komórki organizacyjnej do
realizacji świadczeń rodzinnych.
Zadaniem tym zajmuje się Kierownik oraz pracownicy
zatrudnieni w Ośrodku. Trzech z nich na mocy odrębnych upoważnień Wójta Gminy z
dnia 27.07.2004r. posiada upoważnienie do prowadzenia postępowania
administracyjnego w sprawach świadczeń rodzinnych. Są to : Pani Danuta
Piotrowska, Maria Daniszewska, Agnieszka Błaszczuk.
Stwierdzono,
że zakres czynności pracowników zatrudnionych w ośrodku na stanowisku
pracowników socjalnych poza zadaniami wynikającymi z zakresu pomocy społecznej,
obejmuje kompletowanie i prowadzenie dokumentacji wymaganej przy przyznawaniu
świadczeń rodzinnych zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Ponadto do zakresu czynności innych
pracowników zatrudnionych w ośrodku należy realizowanie ustawy z dnia
28.11.2003r. o świadczeniach rodzinnych oraz kompletowanie i prowadzenie
dokumentacji wymaganej przy przyznawaniu świadczeń rodzinnych zgodnie z obowiązującymi
przepisami.
Realizacją zadania
zajmują się:
1. Grażyna Jaszczołt - zatrudniona w ośrodku od
1.01.1994r. na stanowisku kierownika ośrodka od 15.09.1998r., wykształcenie Medyczne
Studium Zawodowe Wydział Pracowników Socjalnych w Warszawie oraz specjalizacja
w zakresie organizacji pomocy społecznej. Staż pracy ogółem 24 lata.
2. Danuta Piotrowska - zatrudniona na stanowisku
pracownika socjalnego od 1.05.2002r. (wcześniej od 15.09.1998r. jako aspirant
pracy socjalnej), wykształcenie wyższe zawodowe: Akademia Pedagogiki Specjalnej
w Warszawie - licencjat w 2002r. w
zakresie pracy socjalnej. Staż pracy ogółem 6 lat.
3. Maria Daniszewska - zatrudniona na stanowisku
pracownika socjalnego od 1.01.1994r., w pomocy społecznej od 1.10.1990r.,
wykształcenie MSZ Wydział Pracowników Socjalnych w Białymstoku w 1995r. Staż
pracy ogółem 19 lat.
4. Agnieszka Błaszczuk, zatrudniona w ośrodku na
czas określony od 1.07.2005r. do 30.06.2006r. na stanowisku aspiranta pracy
socjalnej, wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie
pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej.
5. Urszula Kowalczuk - zatrudniona w ramach prac
interwencyjnych od 4.07.2005r. do 30.11.2005r.na stanowisku gońca,
wykształcenie policealne Studium Zawodowe, tytuł ekonomista o specjalności
ekonomista o specjalności: ekonomika pracy, płace i sprawy socjalne.
Kierownik zajmuje samodzielne pomieszczenie, pozostali
pracownicy zajmują dwa pokoje. Ośrodek jest wyposażony w 4 komputery i dwie
drukarki.
Ad II
1. Świadczenia rodzinne przyznano:
1) zasiłki rodzinne - 153 osobom, w tym dodatki
do zasiłku rodzinnego:
- z tytułu samotnego
wychowywania dziecka - 75 osobom,
- z tytułu
samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych - nie
przyznano,
- z tytułu
urodzenia dziecka - 20 osobom,
- z tytułu opieki nad
dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego - 16 osobom,
- z tytułu
rozpoczęcia roku szkolnego - 95 osobom,
- z tytułu podjęcia
nauki w szkole poza miejscem zamieszkania (na częściowe pokrycie wydatków
związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła) - 12
osobom,
- z tytułu podjęcia
nauki w szkole poza miejscem zamieszkania (na pokrycie wydatków związanych z
zapewnieniem możliwości dojazdu do miejscowości, w której znajduje się szkoła)
- 46 osobom,
2) zasiłki pielęgnacyjne - 34 osobom,
3) świadczenia pielęgnacyjne - 8 osobom.
Wydano
jedną decyzję odmawiającą przyznania prawa do świadczeń rodzinnych, przyczyną
odmowy było przekroczenie kryterium dochodowego. W 3 przypadkach na skutek
wniesionych odwołań - SKO w Białymstoku utrzymało w mocy zaskarżone decyzje.
2. W trakcie kontroli stwierdzono, że wnioski o przyznanie świadczeń
rodzinnych są wypełnione prawidłowo, opatrzone podpisem wnioskodawcy i datą
wpływu do organu właściwego. Do wniosków dołączone są niezbędne dokumenty,
stanowiące podstawę ustalenia prawa do świadczeń, w szczególności: potwierdzone kserokopie stron dowodu
osobistego, skrócone odpisy aktów urodzenia dzieci, orzeczenia o
niepełnosprawności albo o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
zaświadczenia o uczęszczaniu dziecka do szkoły, lub szkoły wyższej,
zaświadczenia o dochodzie osiągniętym przez wnioskodawcę i członków rodziny w
2002r. podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych
wydane przez właściwego miejscowo Naczelnika Urzędu Skarbowego, oświadczenia
członków rodziny o wysokości osiągniętego w 2002r. dochodu niepodlegającego
opodatkowaniu, zaświadczenia urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego
wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku 2002, kopie odpisów
prawomocnych wyroków sądów orzekających rozwód lub separację, kopie aktu zgonu
małżonka, zaświadczenia pracodawcy o zatrudnieniu i udzieleniu urlopu
wychowawczego oraz o jego okresie, zaświadczenia ZUS o otrzymywaniu do dnia
30.04.2004r. świadczeń alimentacyjnych, potwierdzone kopie wyroków
zasądzających alimenty oraz zaświadczenia komorników o bezskuteczności
egzekucji.
Z
wnioskiem o świadczenia rodzinne ubiegała się także jedna "osoba ucząca się" w
rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych.
3. W trakcie kontroli sprawdzono 30% świadczeniobiorców i stwierdzono, że
świadczenia rodzinne przyznano zasadnie, zgodnie z zasadami określonymi w
ustawie o świadczeniach rodzinnych.
a) zasiłek
rodzinny
zasiłek rodzinny przyznawany jest w
prawidłowej wysokości od miesiąca, w którym złożono wniosek do końca okresu
zasiłkowego. Nie stwierdzono nieprawidłowości w przyznawaniu tego świadczenia.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
w
aktach znajdują się odpisy skróconych aktów urodzenia dzieci. Świadczenie przyznawane
jest jednorazowo wraz z decyzją przyznającą zasiłek rodzinny i ewentualne inne
dodatki. Wysokość dodatku zawarta w decyzjach określona jest prawidłowo.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu
wychowawczego
do
zgromadzonej dokumentacji dołączono: zaświadczenia pracodawców o udzieleniu
urlopu wychowawczego oraz o okresie, na jaki urlop został udzielony oraz
zaświadczenia o pozostawaniu w zatrudnieniu (jego formie - umowa na czas
określony, nieokreślony) i zaświadczenie ZUS stwierdzające, że osoba ubiegająca
się była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Decyzję ustalającą prawo do
dodatku podejmowano na okres zasiłkowy, bądź krótszy w przypadku udzielenia
urlopu wychowawczego na czas krótszy niż okres zasiłkowy.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka
w
aktach znajdują się dokumenty potwierdzające samotne wychowywanie dziecka, w
szczególności: dokument potwierdzający tożsamość, z którego wynika wpis odnośnie
stanu cywilnego (w przypadku panny i kawalera), kserokopie prawomocnych
orzeczeń Sądu Okręgowego o rozwiązaniu związku małżeńskiego lub separacji, akty
zgonu jednego ze współmałżonków. Decyzje administracyjną podejmowano ustalając
prawo do dodatku na okres zasiłkowy, ewentualnie na okres jednego roku w razie
przyznania dodatku do zasiłku rodzinnego na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy.
W
żadnym przypadku nie skorzystano z możliwości przewidzianej w art. 23 ust. 4a
ustawy - nie wystąpiły wątpliwości, które mogłyby stanowić podstawę
przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w celu potwierdzenia, czy osoba
ubiegająca się świadczenia rodzinne jest osobą samotnie wychowującą dziecko.
W
dwóch przypadkach dokonano wyrównania świadczeń rodzinnych z tytułu samotnego
wychowywania dziecka w wysokości 70% przysługujących w kwietniu 2004r.
alimentów - na podstawie ustawy z dnia 30.07.2004r. o zmianie ustawy o pomocy
społecznej. Jedna decyzja dotyczyła wyrównania dla osoby "będącej w systemie
świadczeń rodzinnych", druga dla osoby "nie będącej w systemie świadczeń
rodzinnych". Kwoty wyrównania i czasokres ich wypłaty ustalono prawidłowo.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego
do
zgromadzonej dokumentacji dołączano orzeczenia o niepełnosprawności dziecka lub
orzeczenia o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. Czasokres
przyznanego dodatku odpowiada okresowi zasiłkowemu lub w przypadku gdy
orzeczenie wydane jest na krótszy okres do końca miesiąca, na jaki ustalona
jest niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności. Wysokość dodatku
uzależniona jest od wieku dziecka.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
do
zgromadzonej dokumentacji dołączono zaświadczenia ze szkoły w przypadku nauki w
szkole ponadgimnazjalnej. Świadczenie przyznawane jest jednorazowo w miesiącu
wrześniu wraz z decyzją przyznającą zasiłek rodzinny i ewentualne inne dodatki.
Decyzje określają prawidłową wysokość dodatku - wypłata jednorazowa w kwocie 90
zł.
- dodatek do
zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem
zamieszkania
w aktach sprawy znajdują się zaświadczenia lub
oświadczenia, potwierdzające fakt nauki dziecka w szkole ponadgimnazjalnej poza
miejscem zamieszkania, a także w przypadku zamieszkania w miejscowości, w
której znajduje się siedziba szkoły - dokument potwierdzający tymczasowe
zameldowanie. W decyzji przyznającej dodatek czasokres jego przyznania
określony jest od czerwca do września (na okres roku szkolnego).
b) świadczenie
pielęgnacyjne
świadczenia pielęgnacyjne przyznawane są osobom, które
rezygnują z pracy lub nie podejmują zatrudnienia w związku z koniecznością
opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie
ze wskazaniami, których mowa w art.6b ust 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r.
rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych oraz o zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Do akt dołączone są orzeczenia o niepełnosprawności
lub o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności zawierające wymagane do ustalenia
uprawnienia wskazania: konieczność stałego współudziału opiekuna dziecka w
procesie leczenia i rehabilitacji dziecka, konieczność długotrwałej opieki ze
względu na znacznie ograniczoną zdolność samodzielnej egzystencji lub
orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Czasokres przyznania tego świadczenia odpowiada
okresowi zasiłkowemu (do 31.08.2005r.) lub okresowi
na jaki ustalona została niepełnosprawność (stopień niepełnosprawności) jeżeli
ten okres kończy się wcześniej niż okres zasiłkowy.
c) zasiłek
pielęgnacyjny
w aktach prowadzonych spraw znajdują się niezbędne do
przyznania zasiłku dokumenty:
- uwierzytelniona kopia dokumentu stwierdzającego
tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek pielęgnacyjny,
-orzeczenie o niepełnosprawności albo
- orzeczenie o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności, ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności albo
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawano decyzją od miesiąca
złożenia wniosku do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności
orzeczenia, a w przypadkach ustalenia niepełnosprawności lub stopnia
niepełnosprawności na trwale - bezterminowo.
Wysokość zasiłku ustalona jest w prawidłowej kwocie.
Sposób wypłaty określony jest decyzją - do 15 dnia miesiąca przekazem pocztowym.
Przykłady osób,
którym ustalono prawo do świadczeń rodzinnych zawiera załącznik do protokołu.
4. Świadczenia rodzinne przyznawane są każdorazowo w oparciu o złożony przez
osobę ubiegającą się wniosek z niezbędnymi dokumentami. Decyzje administracyjne podejmowane są w terminach określonych
przepisami ustawy i kodeksu postępowania administracyjnego. Wydane są zgodnie z
przepisami art. 107 kpa i zawierają czasokres przyznania świadczeń rodzinnych,
ich wysokość, termin i sposób wypłaty. W przypadku przyznawania niektórych
dodatków, przysługujących na niepełny okres zasiłkowy (np. dodatek z tytułu
opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, dodatku z
tytułu samotnego wychowywania dziecka) - czasokres ich przyznania nie jest
precyzyjnie określony w decyzjach - utworzonych przy pomocy programu
komputerowego wspomagającego realizację świadczeń rodzinnych. O fakcie
dokonywania prawidłowych wypłat świadczy jednak harmonogram wypłat będący
załącznikiem do decyzji.
Decyzje z
upoważnienia Wójta podejmuje Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w
Siemiatyczach. Decyzje zawierają pouczenie o konieczności poinformowania organu
o zmianie sytuacji wnioskodawców mających wpływ na ustalenie prawa do świadczeń
rodzinnych, oraz o tym że nienależnie pobrane świadczenia podlegają zwrotowi na
zasadach określonych w art. 30 ustawy.
Wypłaty
przyznanych świadczeń dokonywano w terminach określonych w art. 26 ustawy o
świadczeniach rodzinnych - zgodnie z decyzjami ich wypłata jest dokonywana 15.
dnia miesiąca za dany miesiąc. Wypłata świadczeń następuje bądź w gotówce, bądź
w tym dniu przelewane są na konta osobiste świadczeniobiorców.
5. W kontrolowanym okresie GOPS w dwóch przypadkach wszczęto postępowanie
w zakresie nienależnie pobranych świadczeń: dodatku z tytułu opieki nad
dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego oraz dodatku z tytułu
samotnego wychowywania dziecka. W toku postępowania wydane zostały decyzje stwierdzające
fakt nienależnie pobranych świadczeń i ich kwotę. Pierwotne decyzje przyznające
świadczenia zostały zmienione za zgodą stron, a kwoty nienależnie pobranych
świadczeń zwrócone (w jednym przypadku do kasy urzędu, w drugim potrącono je z bieżących
świadczeń rodzinnych). Jednakże w żadnym przypadku nie naliczono odsetek od tej
kwoty.
AD III
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w
Siemiatyczach nie posiada własnej strony Biuletynu Informacji Publicznej, nie
posiada jej również w ramach Biuletynu Urzędu Gminy w Siemiatyczach.
Protokół
niniejszy sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden
otrzymuje Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Siemiatyczach, drugi
Wydział Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.
Kierownik
Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Siemiatyczach poinformowany został o
przysługującym mu prawie zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń odnośnie faktów
utrwalonych w niniejszym protokole oraz prawie zgłoszenia pisemnych wyjaśnień
dotyczących stwierdzonych w protokole nieprawidłowości, w ciągu 7 dni od daty
podpisania protokołu.
O
przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu w książce ewidencji kontroli Urzędu
Gminy pod poz. 4/2005.
Kontrolowany Kontrolujący
30.08.2005 Grażyna Jaszczołt 1.
Ewa Bonarska
2.
Margarita Jaroszuk
3.
Jacek Piszczatowski