P R O T O K Ó Ł

z kontroli kompleksowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach, REGON - 050849682

Wójtem Gminy Jaświły jest Pan Jan Joka.

Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach jest Pani Krystyna Burzyńska od dnia 24.07.1990r.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach: jest jednostką organizacyjną, utworzoną na podstawie Zarządzenia Nr 5/90 Naczelnika Gminy Jaświły z dnia 18.05.1990r.

Kontrolę przeprowadziły:

1. Ewa Bonarska - starszy inspektor wojewódzki - kierownik zespołu inspektorów

2. Margarita Jaroszuk - starszy inspektor wojewódzki

3. Anna Liszewska - starszy inspektor wojewódzki

pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na podstawie upoważnień do kontroli Nr 40 z dnia 08.03.2006r., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę Golubiewską - Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

Kontrolę przeprowadzono w dniu 14 marca 2006r.

Temat kontroli:

Realizacja zadań własnych gminy i zadań z zakresu administracji rządowej w zakresie pomocy społecznej.

Cel kontroli:

Ocena realizacji zadań własnych gminy oraz zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy  z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.).

Przedmiotowy zakres kontroli:

Kontrolą objęto okres od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. i skontrolowano następujące zagadnienia:

I.       Zasoby materialne ośrodka pomocy społecznej.

II.    Zasoby kadrowe ośrodka.

III. Zadania realizowane przez ośrodek i upoważnienie kierownika ośrodka do wydawania decyzji administracyjnych.

IV.   Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym wynikających z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1)      opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych,

2)      sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej,

3)      udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,

4)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,

5)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,

6)      wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,

7)       przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

8)      przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

9)      realizacja pomocy w formie opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,

10)   udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej,

11)   organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

12)   prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych,

13)   tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną,

14)   dożywianie dzieci,

15)   sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym,

16)   kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu,

17)   sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego,

18)   utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

V. Realizacja zadań własnych gminy realizowanych przez gminy wynikających z art. 17 ust.2 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych,

2)      przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze,

3)      prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy,

4)      podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych,

5)      współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych,

2)      opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

3)      organizowanie i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

4)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną,

5)      prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

6)      realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Ustalenia kontroli:

I. Zasoby materialne.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach zajmuje trzy pomieszczenia biurowe o powierzchni około 60m² na piętrze budynku Urzędu Gminy. Pokoje są duże, jasne, przestronne i zapewniają prawidłową obsługę interesantów. Dostęp do Ośrodka jest utrudniony dla osób niepełnosprawnych - prowadzi do niego 28 schodków, nie są zlikwidowane bariery architektoniczne. Ośrodek posiada i użytkuje 3 komputery z trzema drukarkami, z tego jeden zestaw został zakupiony ze środków na świadczenia rodzinne, ośrodek posiada stały dostęp do internetu, korzysta z faxu Urzędu.

System POMOST jest zainstalowany, ośrodek pracuje w systemie. Wymagane sprawozdania, wygenerowane przez system informatyczny POMOST oraz zbiory centralne są przekazywane do Wojewódzkiego Administratora Systemu. Do bazy danych wprowadzeni są wszyscy świadczeniobiorcy.

Gmina Jaświły jest gminą typowo rolniczą.  Zamieszkuje ją ok. 5.960 mieszkańców. Główne problemy występujące na terenie gminy, z powodu których udzielane są świadczenia pomocy społecznej to: ubóstwo (słabej klasy grunty, małe gospodarstwa rolne), alkoholizm i bezrobocie.

Do funkcjonujących na terenie gminy zakładów pracy można zaliczyć:

1.      Dom Pomocy Społecznej w Mocieszach

2.      Sortownia Śmieci

3.      Urząd Gminy

4.      Bank Spółdzielczy

5.      2 Ośrodki Zdrowia

6.      Posterunek Policji

7.      Masarnia

8.      Prywatne sklepy.

II. Kadra Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Jaświłach zatrudnionych jest dziewięciu pracowników:

1.      Krystyna Burzyńska - z dniem 24.07.1990r. powołana na stanowisko Kierownika Ośrodka; wykształcenie: Szkoła Policealna Pracowników Służb Społecznych w Warszawie oraz specjalizacja z zakresu organizacji pomocy społecznej, staż pracy w pomocy społecznej - od 1990r.

2.      Ewa Pawełko - zatrudniona na stanowisku st. pracownika socjalnego (w Ośrodku od 1.08.1990r.), wykształcenie: Medyczne Studium Zawodowe Wydział Pracowników Socjalnych w Białymstoku, kontynuuje naukę w Niepaństwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Białymstoku, staż pracy w pomocy społecznej - od 1990r.

3.      Elżbieta Chołko - zatrudniona na stanowisku st. pracownika socjalnego (w Ośrodku od 1.12.2000r.), wykształcenie: Medyczne Studium Zawodowe Wydział Pracowników Socjalnych w Białymstoku, staż pracy w pomocy społecznej - od 2000r.

Zgodnie z zakresem czynności oprócz wykonywania czynności pracownika socjalnego dodatkowo do zadań w/w należy prowadzenie spraw związanych z przyznawaniem i wypłatą świadczeń rodzinnych.

4.      Katarzyna Rogalska - zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego (w Ośrodku od 5.04.2005r.), wykształcenie: Szkoła Policealna Pracowników Służb Społecznych w Białymstoku, kontynuuje naukę na Uniwersytecie w Białymstoku Wydział Pedagogiki i Psychologii.

5.      Dorota Kusza - zatrudniona w Ośrodku od dnia 1.09.2003r. jako opiekunka do świadczenia specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, wykształcenie średnie: Liceum Ekonomiczne w Dębicy, z zaświadczenia Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w Grodzisku Mazowieckim wynika, że siostra Dorota (imię zakonne Bogumiła) w okresie 1.12.2002r. do 31.08.2003r. pracowała w zgromadzeniu jako opiekunka wśród chorych.

6.      Agnieszka Justyna Żylińska - zatrudniona w Ośrodku od dnia 1.11.2002r. jako opiekunka do świadczenia specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, wykształcenie średnie: Liceum Ogólnokształcące w Lidzbarku Warmińskim, z zaświadczenia Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej w Grodzisku Mazowieckim wynika, że siostra Agnieszka (imię zakonne Henryka) w okresie 1.10.1997r. do 17.07.1998r.  pracowała w zgromadzeniu jako opiekunka wśród chorych.

7.      Renata Kościuch - zatrudniona w wymiarze ¼ etatu na stanowisku opiekunki, wykształcenie podstawowe.

8.      Dorota Muszyńska - zatrudniona w wymiarze ½ etatu na stanowisku opiekunki w okresie 17.07.2005r. do 16.07.2006r. (od 17.01.2005r. do 16.07.2005r. w pełnym wymiarze czasu pracy), wykształcenie: Zasadnicza Szkoła Zawodowa Gastronomiczna.

9.      Barbara Rudzińska - zatrudniona w wymiarze ½ etatu na stanowisku opiekunki, wykształcenie: Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Łapach (kaletnik).

III. Zadania realizowane przez Ośrodek i upoważnienie Kierownika do wydawania decyzji.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach realizuje zadania określone w ustawie o pomocy społecznej oraz  ustawie o świadczeniach rodzinnych. Przed rozpoczęciem kontroli skierowano na sesję celem uchwalenia przez Radę Gminy w Jaświłach, projekt uchwały z zmianie uchwały o nadaniu statutu, zgodnie z którym do zadań ośrodka będą należały również zadania w zakresie zaliczki alimentacyjnej.

Ośrodek funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XIV/69/04 Rady Gminy Jaświły z dnia 27.05.2004r. Zgodnie z § 6 Statutu Ośrodek realizuje zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej oraz zadania zlecone gminie z zakresu pomocy społecznej, zadania w zakresie świadczeń alimentacyjnych i zaliczki alimentacyjnej (§ 7 Statutu).

Na mocy § 9 Statutu w skład ośrodka wchodzą następujące stanowiska pracy:

1) kierownik,

2) pracownicy socjalni,

3) opiekunki,

4) pracownik ds. świadczeń rodzinnych.

Stan zatrudnienia w ośrodku jest sprzeczny z określonym w § 9 Statutu, albowiem w ośrodku nie ma osoby zatrudnionej do realizacji świadczeń rodzinnych.

Zarządzeniem Nr 4/04 z dnia 14.04.2004r. Wójt Gminy Jaświły upoważnił Panią Krystynę Burzyńską - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach do:

1)      prowadzenia postępowań w sprawie świadczeń rodzinnych i do wydawania decyzji w tym zakresie,

2)      wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Zarządzeniem Nr 17/05 z dnia 31.08.2005r. Wójt Gminy Jaświły działając na podstawie art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych w związku z art. 18 ust. 2 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej upoważnił Panią Krystynę Burzyńską - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach do:

1)      prowadzenia postępowań wynikających z w/w ustawy oraz wydawania decyzji dot. zaliczki alimentacyjnej.

IV. Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym - art. 17 ust. 1 ustawy.

1)      opracowanie i realizacja gminnej  strategii  rozwiązywania problemów społecznych.

Uchwałą Nr XX/100/05 Rady Gminy Jaświły z dnia 25.02.2005r. (zmieniona Uchwałą Nr XXII/113/05 z dnia 17.05.2005r.) uchwalono gminna strategię rozwiązywania problemów społecznych na lata 2005 - 2010.

Kierunki wytyczone w strategii:

1)      zabezpieczenie miejsc w placówkach opieki społecznej ludziom starszym oraz wspieranie instytucji zajmujących się działalnością socjalną,

2)      doradczą opiekę społeczną,

3)      doskonalenie działań Ośrodka Pomocy Społecznej w zakresie pomocy środowiskowej,

4)      zabezpieczenie opieki socjalnej dla bezrobotnych bez szansy uzyskania pracy.

      Cel strategiczny:

Stworzenie warunków do umożliwienia osobom i rodzinom przezwyciężenie sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne możliwości i uprawnienia.

            Cele operacyjne określone strategią:

1)      identyfikowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej,

2)      pomoc osobom i rodzinom zagrożonym dysfunkcjami, w szczególności bezrobociem,

3)      rozszerzenie oferty usług na rzecz ludzi starszych,

4)      pomoc osobom niepełnosprawnym (ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi),

5)      podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej.

Pomimo nazwy przyjęty dokument nie odpowiada założeniom strategii rozwiązywania problemów społecznych. Powinna ona zawierać pełne rozpoznanie gminy, jej środowiska oraz  potrzeb gminy - dostosowanych do charakteru, wielkości gminy, ilości mieszkańców (zdrowych, młodych, dzieci, środowisk patologicznych, osób w wieku poprodukcyjnym, chorych, niepełnosprawnych itp.), a w szczególności określać realizację założonych działań konkretnie i w ustalonych ramach czasowych.

2)      sporządzanie bilansu  potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej.

Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Ośrodka, zadanie to realizowane jest poprzez określanie bilansu potrzeb dla celów województwa samorządowego, administracji rządowej oraz składanie corocznego sprawozdania z wykonania budżetu (wykorzystania środków na pomoc społeczną).

Uchwałą Nr XX/105/05 Rady Gminy Jaświły z dnia 25.02.2005r. został przyjęty budżet gminy na 2005r. Wydatki w dziale 852 - POMOC SPOŁECZNA zaplanowano na kwotę 1.095.203 zł, w tym na zadania zlecone 607.000 zł, na zadania własne 488.203 zł.

- w rozdziale 85212 - świadczenia rodzinne i składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, zakup materiałów i wyposażenia, zakup usług pozostałych  - 485.000 (zadania zlecone),

- w rozdziale 85213 § 4130 - składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne - 4.000 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85214 § 3110 - zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne - 70.000 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85214 § 3110 - zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne,  w tym 12.000 zł odpłatność DPS - 129.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85215 § 3110 - dodatki mieszkaniowe - 70.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85219 - ośrodki pomocy społecznej - 126.400 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85228 - usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze - 48.000 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85228 - usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze - 40.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85295 § 3110 - pozostała działalność - (w tym posiłek dla potrzebujących) - 122.803 zł (zadania własne).

3)      udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.

Na terenie gminy Jaświły istnieje możliwość wykorzystania pomieszczenia "starego" budynku urzędu gminy z przeznaczeniem na zapewnienie schronienia (wyposażony w wc, co, wodę). Ponadto w ramach OIK istnieje możliwość wykorzystania na ten cel 7 miejsc w DPS w Mocieszach.

Na terenie gminy wprawdzie nie funkcjonuje jadłodajnia, ani ogólnodostępny punkt wydawania posiłków, ale można je zakupić w stołówce szkolnej z przeznaczeniem dla osób pozbawionych posiłku.

W celu zapewnienia niezbędnego ubrania ośrodek prowadzi zbiórki odzieży (przechowywana na parterze budynku Urzędu Gminy), którą następnie wydaje podopiecznym bądź przyznaje zasiłek celowy (na zakup odzieży i obuwia).

4)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych.

Ośrodek w Jaświłach w okresie objętym kontrolą przyznał zasiłki okresowe dla  69  rodzin w wysokości od 20 zł do 379,20 zł.

Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: brak możliwości zatrudnienia, niepełnosprawność.

Kontrolujący sprawdzili ok. 30% akt zasiłkobiorców.

Stwierdzono, że wywiady środowiskowe przeprowadzane są w terminie określonym rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 19.04.2005r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (rodzinnego) oraz rodzajów dokumentów wymaganych do przyznania renty socjalnej (Dz.U.Nr 114, poz.1220), a decyzje podejmowane zgodnie z terminem określonym w KPA.

Wysokość zasiłków okresowych przyznawana jest w oparciu o art. 147 ust.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004r., t.j w 2005r. w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 30% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby a w przypadku rodziny - 20% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.

W aktach znajduje się niezbędna do przyznania świadczenia dokumentacja, np. zaświadczenia z PUP - przy przyznawaniu zasiłku z tytułu bezrobocia.

W kontrolowanym okresie wydano jedną decyzję odmawiającą udzielenia pomocy w formie zasiłku okresowego, z uwagi na niespełnienie kryterium dochodowego.

Stwierdzono, że nieprawidłowo celem potwierdzenia wielkości gospodarstwa rolnego stanowiącego podstawę ustalenia dochodu w wywiadzie stosownego wpisu dokonywał referent gminy. Podobnie wpisów dokonywano na potwierdzenie okresu i wysokości otrzymywanego dodatku mieszkaniowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

5)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Jaświłach przyznał zasiłki celowe dla 21 rodzin w wysokości 100 zł do 1000 zł (remont mieszkania). Zasiłki celowe były przyznawane głównie na: żywność, opał, leki, odzież, artykuły szkolne, remont mieszkania .

Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: brak możliwości zatrudnienia, niepełnosprawność.

W aktach osób otrzymujących te formę pomocy znajdują się niezbędne dokumenty, w oparciu o  które udzielana jest pomoc (zaświadczenia lekarskie, faktury zakupu leków itd.).

W okresie objętym kontrolą GOPS wydał 5 decyzji odmawiających przyznania zasiłku celowego, z uwagi na niespełnienie kryterium dochodowego.

Stwierdzono, że nieprawidłowo celem potwierdzenia wielkości gospodarstwa rolnego stanowiącego podstawę ustalenia dochodu w wywiadzie stosownego wpisu dokonywał referent gminy. Podobnie wpisów dokonywano na potwierdzenie okresu i wysokości otrzymywanego dodatku mieszkaniowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

6)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego.

Z informacji Kierownika Ośrodka wynika, że w kontrolowanym okresie GOPS w Jaświłach nie przyznał pomocy na pokrycie wydatków, powstałych w wyniku zdarzenia losowego, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

7)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Nie przyznano zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym lub innym nie mającym możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia z uwagi na brak zgłoszenia potrzeb w tym zakresie.

Ośrodek jednakże skorzystał z możliwości przewidzianych w ustawie z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210 z 2004r., poz.2135) i przyznał decyzją prawo do świadczenia formie składki zdrowotnej na okres 30 dni dla dwóch osób.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

8)      przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

Nie przyznano tej formy pomocy. Nie zawarto umowy z PKP na refundację kosztów dojazdów, gdyby była taka potrzeba udzielono by pomocy w formie zasiłku celowego.

9) opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodziną oraz osoby bezdomne.

Nie przyznano tej formy pomocy, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

10)  udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej.

Obok świadczeń finansowych Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach udzielił wsparcia w formie pracy socjalnej. Pracownicy na rzecz osób i rodzin objętych pomocą w 2005r. podejmowali następujące działania:

1)      rozpoznawanie zagrożeń życia społecznego w Gminie, wykorzystywanie uzyskanych informacji do zwiększenia efektywności działania i zapobieganiu niepożądanych sytuacji zarówno w skali rodziny, jak i środowiska,

2)      pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (wypełnianie druków, pisanie podań, pozwów, odwołań, itp.),

3)      pozyskanie z Agencji Rynku Rolnego produktów żywnościowych (mleko, ryż, makaron, sery, mąka),

4)      zorganizowanie w maju 3-dniowej wycieczki do Wilna dla 13 podopiecznych Ośrodka i ich opiekunów,

5)      umieszczenie w szkole zawodowej i nadzorowanie nauki podopiecznych z rodzin patologicznych,

6)      zorganizowanie w listopadzie imprezy z okazji Dnia Seniora i Dnia Pracownika Socjalnego,

7)      pozyskanie środków i wykonanie łazienki w rodzinie zastępczej,

8)      zorganizowanie kolonii dla dzieci w Jastarni przy współpracy ze Stowarzyszeniem "Droga",

9)      uczestnictwo wraz z podopiecznymi w balu Mikołajkowym w Hotelu "Gołębiewski",

10)   udział w meetingach dla niepełnosprawnych,

11)   zorganizowanie udziału w Warsztatach Terapii Zajęciowej w Mońkach 5. niepełnosprawnych z terenu gminy,

12)   pomoc w uzyskaniu świadczeń emerytalnych i renty rodzinnej podopiecznym,

13)   rozszerzenie usług opiekuńczych przy jednoczesnym zatrudnieniu do tej pracy osób bezrobotnych,

14)   współpraca z GKRPAiU w dziedzinie motywowania do podjęcia leczenia odwykowego, wszechstronna pomoc rodzinom z problemem alkoholowym,

15)   organizowanie kolonii wypoczynkowo-terapeutycznych dla dzieci z w/w rodzin.

11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

            W 2005r. usługami opiekuńczymi było objętych 9 osób. Odbiorcami tych usług są osoby starsze i chore.

Usługi świadczone są przez opiekunki zatrudnione w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej na podstawie decyzji wydanych przez kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, ustalających zakres usług oraz ilość godzin. W aktach świadczeniobiorców znajdują się pisma określające świadczone usługi w zakresie pielęgnacji, usług porządkowych i gospodarczych, funkcjonowania w środowisku.

Odpłatność ustalana jest na podstawie uchwały Nr XX/84/96 Rady Gminy w Jaświłach z dnia 19 grudnia 1996r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze, zasad zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania, zgodnie z którą usługodawca nie ponosi odpłatności za usługi, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekracza dochodu określonego ustawie o pomocy społecznej.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

12)  prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, wsparcia dziennego lub mieszkań chronionych.

            Na terenie gminy funkcjonują dwie świetlice przy szkole podstawowej i gimnazjum w Jaświłach. Ponadto dwa Gminne Ośrodki Kultury i Biblioteka Gminna skupiają swoją działalność na zorganizowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez zajęcia sportowe, muzyczne, plastyczne, dużą popularnością cieszy się powstała Kawiarenka Internetowa "Ikonka".

Gmina nie utworzyła mieszkań chronionych, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

13)  tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną.

            W dniu kontroli gmina nie miała stworzonego takiego systemu. Jednakże projekt uchwały o uchwaleniu Gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną został skierowany na sesję Rady Gminy celem uchwalenia w marcu 2006r.

14)  dożywianie dzieci.

W 2005r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach to zadanie realizował jako przyznawanie posiłków dzieciom i młodzieży realizującym obowiązek szkolny w ramach rządowego programu "Posiłek dla potrzebujących".

Ogółem z dożywiania korzystało  388 dzieci, w tym:

- dzieci do lat 7 - 16 dzieci

- uczniowie szkół podstawowych i uczniowie gimnazjum - 358 dzieci,

- uczęszczających do szkoły średniej - 14 dzieci,

Na terenie gminy funkcjonują cztery punkty żywieniowe w szkołach:

- Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Jaświłach,

- Szkoła Podstawowa w Dolistowie,

- Szkoła Podstawowa w Mikicinie,

- Szkoła Podstawowa w Jatwiezi Dużej.

Pełny obiad dzieci spożywają w stołówce szkoły podstawowej w Jaświłach. Dzieci otrzymują pełen obiad przez 5 dni w tygodniu (koszt obiadu 2 zł).

Zupy gotowane w stołówce tej szkoły dowożone są od listopada 2005r. do szkoły w Dolistowie (przedtem dzieci otrzymywały bułeczki, jogurty oraz owoce). Taką formę posiłku otrzymują dzieci ze szkoły podstawowej w Mikicinie i w Jatwiezi Dużej.

W okresie objętym kontrolą utworzono nowy punkt wydawania posiłków w Dolistowie, na który przeznaczono w porozumieniu kwotę 10 000zł .

Od 2006r. w szkole w Mikicinie zorganizowano catering - posiłki dowożone z Moniek (koszt 3,60zł).

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

15)  sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym.

Z wyjaśnień kierownika GOPS wynika, że w kontrolowanym okresie nie sprawiono pogrzebu osobie, nie posiadającej własnych środków finansowych ani osób zobowiązanych do alimentacji.

16)  kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu.

            W 2005 r. do domu pomocy społecznej skierowano jedną osobę, drugiej odmówiono prawa do skierowania (z uwagi na stan zdrowia lekarz Oddziału Przewlekle Chorych Szpitala w Mońkach stwierdził, że nie jest możliwe umieszczenie w dps, po czym wnioskodawca zmarł).Osoba skierowana to 70. letni kawaler, osoba przewlekle chora (choroba Parkinsona), ponosi odpłatność w wysokości 70% swego dochodu, pozostałą część do pełnego kosztu utrzymania w Domu Pomocy Społecznej w Mocieszach pokrywa gmina.

17)  sporządzanie sprawozdawczości, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego.

Sprawozdawczość jest sporządzana w systemie informatycznym, informacje sprawozdawcze przesyłane są drogą elektroniczną do Wydziału Polityki Społecznej PUW.

18)  utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jaświłach funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XIV/69/04 Rady Gminy Jaświły z dnia 27.05.2004r.

Uchwałą Nr XX/105/05 Rady Gminy Jaświły z dnia 25.02.2005 r. zatwierdzającą  budżet gminy na 2005r. w dziale 852, rozdziale 85219 przewidziano środki na utrzymanie Ośrodka w kwocie 126.400 zł, w tym:

§ 4010	- wynagrodzenia osobowe pracowników	95.620 zł
§ 4040	- dodatkowe wynagrodzenie roczne	5.780 zł
§ 4110	- składki na ubezpieczenie społeczne	19.320 zł
§ 4120	- składki na fundusz pracy	2.480 zł
§ 4300	- zakup usług pozostałych	500 zł
§ 4210	- zakup materiałów i wyposażenia	684 zł
§ 4440	- odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych	2.016 zł

 

V. Realizacja zadań własnych gminy - art. 17 ust. 2 ustawy.

1)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Jaświłach przyznał 17 zasiłków celowych specjalnych. W okresie objętym kontrolą GOPS nie wydał decyzji odmawiających przyznania zasiłku celowego specjalnego. Minimalna wysokość zasiłku wynosiła 60 zł, zaś maksymalna - 400 zł.

Zamiast zaświadczenia Urzędu Gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego stanowiącego podstawę ustalenia dochodu w wywiadzie widnieje stosowny wpis potwierdzony pieczątką referenta gminy.

2)      przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie.

Nie przyznano pomocy w tej formie. Z wyjaśnień Kierownika Ośrodka wynika, że nie złożono wniosku o taką pomoc i nie było potrzeby udzielenia takiej pomocy,

3)      prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy.

            Na terenie gminy brak jest domu pomocy i ośrodka wsparcia o zasięgu lokalnym. Nawiązano współpracę z Warsztatami Terapii Zajęciowej w Mońkach - w zajęciach uczestniczy 5. mieszkańców gminy Jaświły.

4)      podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów.

Gmina nie ma opracowanych własnych programów osłonowych.

5)      współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

Gmina ściśle współpracuje z Powiatowym Urzędem Pracy w Mońkach. Raz w miesiącu na koszt gminy przywożeni są przedstawiciele Urzędu Pracy. Bezrobotni z terenu gminy mogą potwierdzić swoją gotowość do podjęcia zatrudnienia, uzyskać informacje na temat szkoleń, kursów organizowanych przez PUP oraz ofert pracy. Podobne informacje umieszczane są na ogólnodostępnej tablicy w Urzędzie Gminy.

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej określonych w art. 18 ust. 1 ustawy.

1)      przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych.

W 2005r. z zasiłku stałego korzystało 11 osób. Pomoc w tej formie przyznano 3. osobom zaliczonym do znacznego stopnia niepełnosprawności, 4. osobom zaliczonym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jednej osobie zaliczonej do I gr. inwalidów, jednej osobie zaliczonej do II gr. inwalidów, jednej osobie uznanej za całkowicie niezdolną do pracy oraz kobiecie z tytułu ukończenia 60. roku życia. Dziewięcioro zasiłkobiorców to podopieczni Domu Pomocy Społecznej w Mocieszach. Świadczenia przyznano zasadnie. Wszyscy zasiłkobiorcy otrzymują zasiłki w maksymalnej wysokości tj. 418 zł. W aktach znajdują się aktualizacje wywiadów, które przeprowadzane są co sześć miesięcy.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

2)      opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Świadczeniem tym objętych jest 12 osób, którym przyznano zasiłki stałe. Raporty odbierane są osobiście przez zainteresowanych.

Składki opłacane są w odpowiedniej wysokości i od prawidłowej podstawy zasiłku. Świadczenia odprowadzane są terminowo do ZUS (potwierdzenie o wysyłce).

3) organizowanie i świadczenie usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

            W 2005r. GOPS w Jaświłach objął pomocą w formie specjalistycznych usług psychiatrycznych 4 osoby. Akta tych osób zawierają zaświadczenia lekarskie stwierdzające rodzaj schorzenia i zakres usług (nie określają natomiast ich wymiaru).

Usługi świadczone są przez opiekunki zatrudnione w ośrodku na umowę o pracę. Są to siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Opatrzności Bożej. Z zaświadczenia wydanego przez zgromadzenie nie wynika, że posiadały one kwalifikacje wymagane rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.1996r. w sprawie rodzajów specjalistycznych usług opiekuńczych oraz kwalifikacji osób świadczących takie usługi (?). Z § 3 ust.3 tego rozporządzenia wynika, że specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą być świadczone przez osoby bez przygotowania zawodowego, posiadającego co najmniej roczny staż pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi.

Usługi opiekuńcze świadczone są na podstawie decyzji wydanej przez kierownika ośrodka, ustalających zakres usług oraz ich wymiar.

W aktach świadczeniobiorców znajdują się zakresy usług świadczonych przez opiekunki, podpisane przez nie i kierownika ośrodka pomocy społecznej. Opiekunki prowadzą karty pracy dokumentujące obecność w środowisku. Świadczeniobiorcy potwierdzają to podpisem. Na koniec miesiąca rejestr przedstawiany jest kierownikowi GOPS.

Odpłatność za usługi ustalona była zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.1996r. w sprawie rodzajów specjalistycznych usług (?), a od 2006r. kiedy to wydano nowe decyzje w zakresie usług (z uwzględnieniem zmienionego rozporządzenia) - zgodnie z rozporządzeniem z dnia 22.09.2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.

Wprawdzie rozporządzenie weszło w życie od 1.10.2005r., jednakże zasady ponoszenia odpłatności nie uległy zmianie. Wobec powyższego do końca 2005r. mogły funkcjonować decyzje poprzednie.

Przykłady osób korzystających z tej pomocy opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

4) przyznanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Nie udzielano takiej pomocy, nie ogłoszono takiego stanu.

5)      prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Brak jest środowiskowego domu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, nie zgłaszano potrzeb w tym zakresie.

6)      realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

            Zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu 8.02.2005 r. pomiędzy Wojewodą Podlaskim a Wójtem Gminy Jaświły na realizację w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących", gmina otrzymała dotację celową w wysokości 70.000zł; jednocześnie gmina zobowiązała się przeznaczyć na realizację programu środki własne w wysokości 70.000zł, t.j 50%  realizacji zadania.

W ramach programu objęto pomocą ogółem 441 osób, w tym:

- dzieci w wieku do 7 lat - 16,

- uczęszczające do szkół podstawowych i gimnazjów - 358 dzieci,

- uczęszczające do szkoły średniej - 14 dzieci.

- osoby stare, chore, niepełnosprawne - 53 osoby.

Pomoc w formie dożywiania dla dzieci i młodzieży była realizowana w formie posiłków w stołówkach szkół podstawowych na terenie gminy. Pełne obiady spożywają dzieci uczące się w szkole podstawowej i gimnazjum w Jaświłach, zupy w szkole podstawowej w Dolistowie, bułeczki, jogurty i owoce w szkole podstawowej w Mikicinie i Jatwiezi Dużej.

            W ramach Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących" w 2005 r., oprócz dożywiania dzieci uczęszczających do szkół, przyznano pomoc 53 osobom z innych grup objętych programem m.in. osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym. Pomoc tę realizowano poprzez przyznawanie zasiłków celowych na zakup żywności

Kwoty tej pomocy różnicowano w zależności od składu rodziny, sytuacji socjalno -bytowej.

W wyniku przeprowadzonego środowiskowego wywiadu rodzinnego ustalano, że dochód na osobę w rodzinach tych osób nie przekracza 150% kryterium dochodowego, wynikającego z ustawy, a także potwierdzano przyczynę udzielenia pomocy w tej formie.

            W 2005 r. gmina nie organizowała dowozu posiłków. Na terenie gminy Jaświły brak jest restauracji, w której można dokonać zakupu posiłków.

W 2005r. dwóm osobom odmówiono przyznania pomocy w ramach programu "Posiłek dla potrzebujących". Powodem było przekroczenie 200% dochodu na osobę w rodzinie, określonego w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej.

Rada Gminy Jaświły nie podjęła uchwały w sprawie podwyższenia wysokości kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z bezpłatnych posiłków określonego w § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących". Ze środków otrzymanych w ramach Programu utworzono punkt wydawania posiłków w Dolistowie. Dokonano remontu kuchni, zakupiono zlew, zmywarkę, wyparzarkę, szafę kuchenną.

Osoby ubiegające się o pomoc w postaci dożywiania - wniosek o objęcie dzieci dożywianiem składały przed rozpoczęciem roku szkolnego (w sierpniu, wrześniu 2005r.). Udzielenie pomocy poprzedzało przeprowadzone postępowanie administracyjne. Każdorazowo przeprowadzano wywiad rodzinny (lub aktualizację) potwierdzający przyczynę i konieczność udzielenia pomocy w tej formie. W aktach znajdują się niezbędne dokumenty - zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia, z PUP potwierdzające fakt zarejestrowania jako osoby bezrobotnej, zaświadczenia o stanie zdrowia. Stwierdzono jednakże, że wielkość gospodarstwa rolnego w ha przeliczeniowych zamiast zaświadczenia UG potwierdzana była wpisem pracownika Urzędu Gminy.

Decyzję administracyjną przyznającą pomoc podejmowano na okres od początku roku szkolnego, w 2005r. był to okres od 2.09.2005r. do jego zakończenia 30.06.2005r.

            W trakcie kontroli dokonano wizytacji stołówki w szkole Podstawowej w Jaświłach, gdzie wydawane są posiłki w ramach Programu. Stołówka szkolna wydaje obiady w dwóch turach. Posiłki składają się z dwóch dań gorących.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

Protokół niniejszy sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Kierownik Ośrodka, drugi Wydział Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach został poinformowany o przysługującym mu prawie zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń odnośnie faktów utrwalonych w niniejszym protokole oraz prawie zgłoszenia pisemnych wyjaśnień dotyczących stwierdzonych w protokole nieprawidłowości, w ciągu 7 dni od daty podpisania protokołu.

O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu w książce ewidencji kontroli Urzędu Gminy pod poz. 2/2006.

Kontrolowany:                                                                                 Kontrolujący:

2006.03.27                                                                                        1. Ewa Bonarska

Kierownik                                                                                          2. Margarita Jaroszuk

Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej                                             3. Anna Liszewska

Krystyna Burzyńska