PROTOKÓŁ

z kontroli kompleksowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

w Czyżewie - Osadzie, ul. Mazowiecka 34

REGON - 450010085 NIP - 722-13-51-836

Wójtem Gminy Czyżew- Osada jest Pan Józef Dmochowski.

Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osadzie jest Pani Maria Marciniak od 10.05.1990r.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osadzie: jest jednostką organizacyjną, utworzoną na podstawie Uchwały Nr 53/XI Gminnej Rady Narodowej w Czyżewie - Osadzie z dnia 27.04.1990r.

Kontrolę przeprowadzili

1. Anna Liszewska - starszy inspektor wojewódzki - kierownik zespołu inspektorów

2. Margarita Jaroszuk - starszy inspektor wojewódzki

3. Ewa Bonarska - starszy inspektor wojewódzki

pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na podstawie upoważnienia do kontroli Nr 39 z dnia 8.03.2006r., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę Golubiewską - z-cę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

Kontrolę przeprowadzono w dniu 10 marca 2006r.

Temat kontroli:

Realizacja zadań własnych gminy i zadań z zakresu administracji rządowej w zakresie pomocy społecznej.

Cel kontroli:

Ocena realizacji zadań własnych gminy oraz zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.).

Przedmiotowy zakres kontroli:

Kontrolą objęto okres od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. i skontrolowano następujące zagadnienia:

I. Zasoby materialne ośrodka pomocy społecznej.

II. Zasoby kadrowe ośrodka.

III. Zadania realizowane przez ośrodek i upoważnienie kierownika ośrodka do wydawania decyzji administracyjnych.

IV. Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym wynikających z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych,

2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej,

3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,

5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,

6) wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,

7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

9) realizacja pomocy w formie opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,

10) udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej,

11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych,

13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną,

14) dożywianie dzieci,

15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym,

16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu,

17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego,

18) utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

V. Realizacja zadań własnych gminy realizowanych przez gminy wynikających z art. 17 ust.2 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych,

2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze,

3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia
o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy,

4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych,

5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych,

2) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

3) organizowanie i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną,

5) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Ustalenia kontroli:

I. Zasoby materialne.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osadzie zajmuje jedno pomieszczenie biurowe na pierwszym piętrze w budynku Urzędu Gminy. Dostęp do budynku dla osób niepełnosprawnych jest utrudniony ze względu na usytuowanie ośrodka (do pomieszczenia prowadzi 30 schodków). Ośrodek posiada i użytkuje 3 komputery z dwoma drukarkami, z tego jeden zestaw zakupiony ze środków na świadczenia rodzinne, ośrodek posiada fax oraz stały dostęp do internetu.

Gmina Czyżew - Osada jest gminą typowo rolniczą. Zamieszkuje ją około 6.700 mieszkańców. Główne problemy występujące na terenie gminy, z powodu których udzielane są świadczenia pomocy społecznej to: bezrobocie, niepełnosprawność bądź długotrwała choroba.

Do funkcjonujących na terenie gminy zakładów pracy można zaliczyć:

1.Urząd Gminy

2.Bank Spółdzielczy, Bank PKO

3.Urząd Pocztowy

4.Zakłady Mięsne "Fartfood", "Netter",

5. Zakłady "Clovin"s.c

6.Firma "GODAGRO"

7.Zakład Maszyn Rolniczych ?Primator"

8.Prywatne sklepy.

II. Kadra Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osadzie zatrudnionych jest trzech pracowników:

1. Maria Marciniak -z dniem 10.05.1990r. powołana na stanowisko Kierownika Ośrodka; wykształcenie: Policealne Studium Medyczne Wydział Pracowników Socjalnych w Suwałkach, nie ukończyła specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej, staż pracy w pomocy społecznej 24 lata.

Stwierdzono, że Kierownik Ośrodka nie spełnia wymagań kwalifikacyjnych do zajmowania tego stanowiska, określonych w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej - nie posiada specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej.

2. Bożena Lipińska - zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego (w Ośrodku od 1.01.1993r.), wykształcenie: Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu, Medyczne Studium Zawodowe Szkoła Policealna Pracowników Służb Społecznych Wydział Zaoczny w Łomży.

3. Ewa Korsak - zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego (w Ośrodku od 1.01.1993r.), wykształcenie: Liceum Ogólnokształcące w Wysokiem Mazowieckiem, Medyczne Studium Zawodowe Szkoła Policealna Pracowników Służb Społecznych w Łomży Wydział Zaoczny Pracowników Socjalnych.

Kontrolujący stwierdzili, że obsada kadrowa jest niezgodna z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej. W świetle tego przepisu ośrodek pomocy społecznej powinien zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2.000 mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników. Gminę Czyżew - Osada zamieszkuje ok. 6.700 mieszkańców, a zatrudnionych jest tylko dwóch pracowników socjalnych.

III. Zadania realizowane przez Ośrodek i upoważnienie Kierownika do wydawania decyzji.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżew - Osadzie realizuje zadania określone w ustawie o pomocy społecznej, ustawie o świadczeniach rodzinnych.

Ośrodek funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą XVII/78/2000 Rady Gminy Czyżew - Osada z dnia 04.11.2000r. zmieniony Uchwałą Nr XVII/94/04 Rady Gminy Czyżew - Osada z dnia 28.04.2004r. Zgodnie z § 2 Statutu do obowiązków Ośrodka należy realizacja zadań wynikających z ustawy o pomocy społecznej, realizowanie zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W dniu 04.05.2004r. Wójt Gminy Czyżew - Osada upoważnił Panią Marię Marciniak - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osadzie do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach z zakresu pomocy społecznej oraz świadczeń rodzinnych.

Natomiast w dniu 04.09.2005r. Wójt Gminy Czyżew - Osada upoważnił Panią Marię Marciniak - Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czyżewie do prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w sprawach zaliczki alimentacyjnej.

IV. Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym - art. 17 ust. 1 ustawy.

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych.

Uchwałą Nr XXIII/129/05 Rada Gminy Czyżew - Osada z dnia 08.07 2005r. uchwaliła gminną strategię rozwiązywania problemów społecznych na lata 2005-2008.

I. Cel strategiczny.

1.Umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.

II. Cele operacyjne - szczegółowe.

1.Identyfikowanie przyczyn i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej.

2.Pomoc osobom i rodzinom dotkniętych dysfunkcjami.

3.Zapewnienie opieki osobom starszym i chorym.

4.Pomoc osobom niepełnosprawnym.

5.Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników.

W/w celom operacyjnym przyporządkowano podjęcie określonych działań i uzyskanych efektów.

Przyjęty dokument pomimo nazwy nie odpowiada założeniom strategii rozwiązywania problemów społecznych. Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych powinna zawierać całkowite rozpoznanie środowiska gminy, diagnozę potrzeb gminy zgodnie z jej charakterem, wielkością, ilością mieszkańców w podziale na występujące grupy.: dzieci, osoby młode, osoby w wieku poprodukcyjnym, osoby zdrowe, niepełnosprawne, chore, występujące środowiska patologiczne itp. Strategia powinna również określać działania wraz z określeniem ram czasowych ich przeprowadzenia oraz podaniem środków finansowych niezbędnych do realizacji tych zadań.

2) Sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej.

Zgodnie z wyjaśnieniami Kierownika Ośrodka, zadanie to realizowane jest poprzez składanie przez niego corocznego sprawozdania z wykonania budżetu (wykorzystania środków na pomoc społeczną).

Uchwałą Nr XXIV/135/05 Rady Gminy Czyżew - Osada z dnia 22.03.2005r. został przyjęty budżet gminy na 2005r. Wydatki w dziale 852 - POMOC SPOŁECZNA zaplanowano na kwotę 978.500 zł, w tym na zadania zlecone 704.000 zł, na zadania własne 274.500 zł.

- w rozdziale 85212 - świadczenia rodzinne i składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego - +630.000 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85213 - składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne - 4.000 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85214 - zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne -70.000zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85214 - zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne - 141.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85215 - dodatki mieszkaniowe - 8.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85219 - ośrodki pomocy społecznej - 103.500 zł (zadania własne),

-w rozdziale 85228 - usługi opiekuńcze - 5.885 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85259- pozostała działalność - (posiłek dla potrzebujących) -16.115 zł (zadania własne).

3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.

Na terenie gminy Czyżew - Osada istnieje możliwość wykorzystania budynku po dawnej "Agronomówce", stanowiącego własność gminy z przeznaczeniem na zapewnienie schronienia. Jest to budynek komunalny, znajdujący się w Czyżewie - Osadzie, który posiada 5 pokoi w tym 2 są do wykorzystania.

Na ternie gminy istnieje również możliwość zakupienia posiłku w szkole lub przedszkolu (stołówka szkolna, przedszkolna może sprzedawać posiłki "na zewnątrz").

W celu zapewnienia niezbędnego ubrania ośrodek może przyznać zasiłek celowy (na zakup odzieży i obuwia).

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych.

Gminny Ośrodek Pomocy społecznej w Czyżewie Osadzie w okresie objętym kontrolą przyznał zasiłki okresowe dla 64 rodzin.

Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: brak możliwości zatrudnienia, niepełnosprawność, długotrwała choroba. Najniższa wysokość zasiłku wynosiła 47zł, a najwyższa 336zł.

Kontrolujący sprawdzili ok. 20% akt zasiłkobiorców.

Stwierdzono, że wywiady środowiskowe przeprowadzane są w terminie określonym rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 19.04.2005r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz.U.Nr 77 poz. 672), a decyzje podejmowane zgodnie z terminem określonym w KPA. W aktach znajduje się niezbędna do przyznania świadczenia dokumentacja, np. zaświadczenia lekarskie potwierdzające fakt choroby, zaświadczenia z PUP - przy przyznawaniu zasiłku z tytułu bezrobocia.

W trakcie kontroli stwierdzono, że wysokość zasiłków okresowych nie była przyznawana zgodnie z art. 147 ust.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004r., t.j w 2005r. w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 30% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby a w przypadku rodziny - 20% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny. Praktyką było zaokrąglanie kwot zasiłków w górę lub w dół do pełnych złotych.

Ustawa o pomocy społecznej w art. 106 ust. 3c dopuszcza wprawdzie możliwość zaokrąglania świadczeń pieniężnych w górę do dziesięciu groszy, jednakże dopiero od 3.10.2005r. na podstawie zmiany do ustawy o pomocy społecznej dokonanej ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 179 z 2005r., poz.1487).

W kontrolowanym okresie nie wydano decyzji odmawiających udzielenia pomocy w formie zasiłku okresowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Czyżewie -Osadzie przyznał zasiłki celowe 84. rodzinom w wysokości od 50 zł do 230 zł. Zasiłki celowe były przyznawane głównie na: żywność, opał, leki, odzież .

Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: brak możliwości zatrudnienia, niepełnosprawność.

W aktach osób otrzymujących tę formę pomocy znajdują się dokumenty, w oparciu o które udzielana jest pomoc (zaświadczenia lekarskie, faktury zakupu leków itd.).

W okresie objętym kontrolą GOPS nie wydał decyzji odmawiającej przyznania zasiłku celowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego.

Z informacji Kierownika Ośrodka wynika, że w kontrolowanym okresie GOPS w Czyżewie-Osadzie przyznał dwóm rodzinom pomoc w tej formie na pokrycie wydatków związanych z remontem i odbudową domu, z uwagi na zdarzenie losowe - pożar. Zasiłki celowe przyznano w wysokości 4 075zł i 5 000zł.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

W okresie objętym kontrolą podjęto 2 decyzje o przyznaniu prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na podstawie ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135). Prawo do świadczeń ustalono w jednym przypadku na dwa dni, w drugim przypadku na 30 dni. Obie osoby były obywatelami polskimi - mieszkańcami gminy Czyżew-Osada, dochód na osobę w rodzinie świadczeniobiorców nie przekraczał kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej. Świadczenia przyznano zasadnie. W jednym przypadku odmówiono prawa do korzystania ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej.

Przykłady osób, które objęto pomocą w tej formie opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

Nie przyznano tej formy pomocy. Nie zawarto umowy z PKP na refundację kosztów dojazdów, gdyby była taka potrzeba udzielono by pomocy w formie zasiłku celowego.

9) opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodziną oraz osoby bezdomne.

Nie przyznano tej formy pomocy, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

10) udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej.

Obok świadczeń finansowych ośrodek udzielał wsparcia również w formie pracy socjalnej. Pomoc w zakresie pracy socjalnej dokumentowana jest w różny sposób. Pracownicy socjalni na rzecz osób i rodzin objętych pomocą podejmują następujące działania:

1) pomoc w kompletowaniu dokumentów niezbędnych do uzyskania świadczeń

rentowych oraz innych świadczeń pieniężnych z ZUS i KRUS,

2) pomoc w załatwieniu formalności związanych z umieszczeniem 2 osób w Zakładzie Opiekuńczo - Pielęgnacyjnym w Ciechanowcu,

3) pomoc w załatwieniu sprawy dotyczącej ustalenia ojcostwa i uzyskania alimentów,

4) pomoc w uzyskaniu pracy na umowę zlecenie dla 2 osób,

5) pomoc oraz zmotywowanie do podjęcia działań na rzecz poprawy warunków mieszkaniowych (porządek oraz poprawa warunków dla dzieci przy odrabianiu lekcji),

6) pomoc w zakresie gospodarowania budżetem domowym, monitorowanie wydatków,

7) typowanie dzieci z rodzin ubogich do objęcia pomocą w postaci dożywiania,

8) motywowanie niektórych osób do formalnego uregulowania statusu prawnego rodziny,

9) pomoc w uzyskaniu statusu osoby bezrobotnej i nabycia prawa do ubezpieczenia zdrowotnego,

10) współpraca z Radą Gminy, Gminnym Ośrodkiem Kultury - organizowanie i finansowanie spotkania wigilijnego dla osób samotnych,

11) współpraca z Sądem Rejonowym w Wysokim Mazowieckim oraz kuratorami sądowymi - wymiana informacji na temat rodzin objętych kuratelą sądową oraz ewentualnej pomocy dla tych rodzin,

12) współpraca ze świetlicą terapeutyczną działającą przy Szkole Podstawowej w Czyżewie,

13) współpraca z Posterunkiem Policji - uczestnictwo w interwencjach,

14) współpraca ze szkołami i pedagogiem szkolnym w domach dzieci z problemami rodzinnymi lub wychowawczymi,

15) współpraca z PCPR w Wysokiem Mazowieckiem:

- pomoc w uzyskaniu ulg na zakup sprzętu rehabilitacyjnego,

-pomoc w kompletowaniu dokumentów niezbędnych do uzyskania stopnia niepełnosprawności,

-uczestnictwo w Powiatowej Społecznej Radzie Osób Niepełnosprawnych,

16) współpraca z lekarzami rodzinnymi i pielęgniarkami środowiskowymi,

17) pomoc w spłacie lub umorzeniu zaległości opłat za wodę, kanalizację, podatku od nieruchomości oraz energię elektryczną,

18)pomoc w uzyskaniu dodatku mieszkaniowego oraz stypendiów z różnych źródeł,

19) współpraca z Gminnym Centrum Informacji,

20) uczestnictwo w Gminnym Zespole Reagowania Kryzysowego, mające na celu podjęcie działań zmierzających do zabezpieczenia przed skutkami silnych mrozów (zaopatrzenie podopiecznych w opał i środki finansowe na żywność),

21) współpraca z sołtysami - sygnalizowanie o potrzebach mieszkańców wsi,

22) współpraca z PKPS w Wysokiem Mazowieckiem i PCK w Łomży - pomoc w uzyskaniu produktów żywnościowych dla ubogich osób i rodzin,

11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. usługami opiekuńczymi były objęte 2 osoby. Świadczeniobiorcy to osoby w podeszłym wieku, schorowane.

Usługi świadczone są przez osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia. Są to osoby prywatne, które świadczą pomoc w okresie trwania umowy - zlecenia (zawierana jest na rok). Umowa określa zadania opiekunki, do których należą: utrzymanie w czystości mieszkania i bielizny osobistej osoby wymagającej opieki, zakup artykułów spożywczych i innych potrzebnych w gospodarstwie domowym, załatwianie spraw urzędowych.

Usługi świadczone są na podstawie decyzji Kierownika ośrodka, określających zakres usług, ilość godzin, odpłatność.

Decyzje w sprawach przyznania usług opiekuńczych podjęte zostały w 2004r., a w dniu 8.02.2005r.Uchwałą Nr XXIII/130/05 Rady Gminy Czyżew-Osada zmieniono dotychczasową uchwałę w sprawie ustalenia odpłatności za wykonywanie usług.

Dlatego też funkcjonujące decyzje nie są adekwatne do obecnie obowiązującej uchwały.

Ponadto w aktach osób korzystających z pomocy w formie usług - od 1996r. brak jest wywiadów określających ich sytuację socjalno-bytową. Wobec tego kontrolujący nie mogli stwierdzić, czy świadczenie w postaci usług przyznano zasadnie, a także czy odpłatność za usługi została ustalona w prawidłowej wysokości.

12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, wsparcia dziennego lub mieszkań chronionych.

Gmina nie utworzyła mieszkań chronionych. Gmina prowadzi 1 świetlicę socjoterapeutyczną, która mieści się przy Szkole Podstawowej w Czyżewie. Ze świetlicy socjoterapeutycznej korzysta 23 dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, głównie z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym. Zajęcia terapeutyczne odbywają się dwa razy w tygodniu w godz.15.15 - 16.15. Celem zajęć terapeutycznych jest poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania w rodzinie, szkole i grupie rówieśniczej. Realizowane zadania mają na celu wzmacnianie poczucia wartości, doskonalenie umiejętności komunikowania się, współpracy i współdziałania. Dzieci zapoznają się ze sposobami walki ze stresem, sposobami skutecznego uczenia się.

13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną.

W dniu kontroli gmina nie miała stworzonego takiego systemu.

14) dożywianie dzieci.

W 2005r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżew - Osadzie to zadanie wykonywał jako przyznawanie posiłków dzieciom i młodzieży realizującym obowiązek szkolny w ramach rządowego programu "Posiłek dla potrzebujących".

Ogółem z dożywiania korzystało 68 dzieci, w tym:

- dzieci do lat 7 - 4,

- uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych - 62 dzieci,

- uczniowie szkół ponadgimnazjalnych - 2 dzieci.

Dzieci spożywają posiłki w stołówce Szkoły Podstawowej w Czyżew -Osadzie (obiad dwudaniowy), dla 14. dzieci słodkie bułeczki dowożone są do Zespołu Szkół w Rosochatem Kościelnym (herbatę zapewnia szkoła), 4. dzieci je posiłek w Przedszkolu Gminnym (obiad dwudaniowy), a dwoje w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Długoborzu (posiłek dwudaniowy). Koszty posiłku:

- w stołówce szkolnej - 2 zł,

- w przedszkolu - 2 zł,

- słodkiej bułki - 0,60 zł.

W okresie objętym kontrolą nie utworzono nowego punktu wydawania posiłków.

Ośrodek realizuje to zadanie w całości w ramach Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących" w 2005r.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym.

Nie przyznano tej formy pomocy, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu.

W 2005 r. do Domu Pomocy Społecznej w Choroszczy skierowano 1 osobę (wydano decyzję o skierowaniu i odpłatności).

Gmina dopłaca 1513,68 zł miesięcznie za pobyt mieszkańca w DPS-ie.

17) sporządzanie sprawozdawczości, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego.

Sprawozdawczość jest sporządzana w systemie informatycznym oraz przesyłana drogą elektroniczną do Wydziału Polityki Społecznej PUW (z zastosowaniem systemu informatycznego).

18) utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżew - Osadzie funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XVII/94/04 Rady Gminy Czyżew - Osada z dnia 28.04.2004r.

Uchwałą Nr XXIV/135/05 Rada Gminy Czyżew - Osada z dnia 22.03.2005r. zatwierdziła budżet gminy na 2005r. w dziale 852, rozdziale 85219 przewidziano środki na utrzymanie Ośrodka w kwocie 103.500 zł, w tym:

V. Realizacja zadań własnych gminy - art. 17 ust. 2 ustawy.

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Czyżewie-Osadzie przyznał 14 osobom zasiłek celowy specjalny w kwotach od 70zł do 200zł.

Przykłady osób otrzymujących tę formę pomocy opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie.

Nie przyznano pomocy w tej formie. Z wyjaśnień Kierownika Ośrodka wynika, że nie złożono wniosku o taką pomoc, nie było potrzeby udzielenia takiej pomocy.

3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy.

Brak jest domu pomocy i ośrodka wsparcia o zasięgu lokalnym. W 2005 r. nie było osób, które należałoby umieścić w takiej placówce.

4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów.

Gmina nie ma opracowanych własnych programów osłonowych.

5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechnienia informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach realizacji tego zadania sporządza listy osób bezrobotnych korzystających z pomocy społecznej i przekazuje je do Powiatowego Urzędu Pracy. Współpracuje z Gminnym Centrum Informacji.

Podopieczni ośrodka mogą skorzystać z usług Gminnego Centrum Informacji znajdującego się w budynku Urzędu Gminy w Czyżewie - Osadzie. Głównym celem utworzenia Gminnego Centrum Informacji było umożliwienie społeczności lokalnej dostępu do szerokiej gamy usług teleinformatycznych ze szczególnym uwzględnieniem informacji dotyczących rynku pracy (ofert pracy, możliwości podjęcia działalności gospodarczej, skorzystania z organizowanych szkoleń i warsztatów itp.) .

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej określonych w art. 18 ust. 1 ustawy.

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych.

W 2005r. z zasiłku stałego korzystało 13 osób. Pomoc w tej formie przyznano jednej osobie zaliczonej do I gr. inwalidów, jednej osobie zaliczonej do znacznego stopnia niepełnosprawności, jednej osobie - kobiecie z tytułu ukończenia 60 roku życia oraz 10. osobom zaliczonym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Dziesięcioro spośród zasiłkobiorców otrzymywało zasiłek w wysokości 418 zł, pozostali w wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a zasiłkiem pielęgnacyjnym tj. w wysokości 317 zł miesięcznie.

W przypadku 8. zasiłkobiorców od stycznia 2005r. nie przeprowadzono aktualizacji wywiadu, a wobec tego trudno ocenić zasadność wypłacania tych zasiłków stałych.

2) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Ośrodek opłaca składkę za 13 osób. Składki opłacane są w odpowiedniej wysokości i od prawidłowej podstawy zasiłku. Świadczenia odprowadzane są terminowo do ZUS (potwierdzenie o wysyłce).

3) organizowanie i świadczenie usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Z wyjaśnień kierownika wynika, że na terenie gminy nie ma osób wymagających objęcia tą formą pomocy, nie zgłaszano wniosków o jej udzielenie.

4) przyznanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Nie udzielano takiej pomocy, nie ogłoszono takiego stanu.

5) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Brak jest środowiskowego domu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W kontrolowanym okresie nie było osób, które należałoby umieścić w takiej placówce.

6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu 10.02.2005 r. pomiędzy Wojewodą Podlaskim a Wójtem Gminy Czyżew-Osada na realizację w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących", gmina otrzymała dotację celową w wysokości 10.000 zł; jednocześnie gmina zobowiązała się przeznaczyć na realizację programu środki własne w wysokości 10.000zł, t.j. 50% realizacji zadania.

W ramach programu objęto pomocą ogółem 68, w tym:

- dzieci w wieku do 7 lat - 4,

- uczęszczające do szkół podstawowych i gimnazjów - 62 dzieci,

- uczęszczające do szkoły średniej - 2 dzieci.

Pomoc w formie dożywiania dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjum była realizowana w formie posiłków w stołówce szkoły podstawowej w Czyżew-Osadzie. W stołówce szkoły pełne obiady jedzą dzieci uczące się w tej szkole i dzieci z gimnazjum. Szkoła po upływie każdego miesiąca żywienia uczniów sporządza listę uczniów dożywianych w ramach Programu, a GOPS przelewa środki na konto szkoły. Czternaścioro dzieci je słodkie bułeczki dowożone z Piekarni ATZ w Czyżewie i w Szepietowie do Zespołu Szkół w Rosochatem Kościelnym (herbatę zapewnia szkoła). Czworo dzieci spożywa pełen dwudaniowy posiłek w Przedszkolu Gminnym, zaś dwoje dzieci w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Długoborzu.

W ramach Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących" w 2005 r., oprócz dożywiania dzieci uczęszczających do szkół, nie przyznano pomocy osobom z innych grup objętych programem m. in. osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym.

W 2005 r. gmina nie organizowała dowozu posiłków. Na terenie Czyżew-Osada brak jest restauracji, w której można dokonać zakupu posiłków.

W 2005r. nikomu nie odmówiono przyznania pomocy w ramach programu "Posiłek dla potrzebujących".

Rada Gminy Czyżew-Osada nie podjęła uchwały w sprawie podwyższenia wysokości kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z bezpłatnych posiłków określonego w § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących".

Uchwałą Nr XXIII/131/05 Rady Gminy Czyżew-Osada z dnia 8.02.2005r. ustalono zasady zwrotu kosztów pomocy w formie posiłku: osobom których kryterium dochodowe jest od 150% do 200 % - 50%, osobom których dochód przekracza 200% kryterium dochodowego - pełna odpłatność. Tylko w przypadku dwóch rodzin dochód przekraczał 150% kryterium dochodowego, a w związku z tym otrzymywały one pomoc w wysokości dopłaty do posiłku - 50%, w pozostałych dochód na osobę w rodzinach tych osób nie przekracza 150% kryterium dochodowego.

Osoby ubiegające się o pomoc w postaci dożywiania - wniosek o objęcie dzieci dożywianiem składały na początku roku kalendarzowego lub przed rozpoczęciem roku szkolnego. Udzielenie pomocy poprzedzało przeprowadzone postępowanie administracyjne. Każdorazowo przeprowadzano wywiad rodzinny (lub aktualizację) potwierdzający przyczynę i konieczność udzielenia pomocy w tej formie. W aktach znajdują się niezbędne dokumenty - zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia, z PUP potwierdzające fakt zarejestrowania jako osoby bezrobotnej, z Urzędu Gminy określające wielkość gospodarstwa rolnego w ha przeliczeniowych, zaświadczenia o stanie zdrowia itd. Decyzję administracyjną przyznającą pomoc podejmowano na okres od 3.01.2005r. do 20.06.2005r. bądź od 3.10.2005r. do 23.06.2006r.

W trakcie kontroli dokonano wizytacji stołówki w szkole Podstawowej w Czyżew-Osadzie, gdzie wydawane są posiłki w ramach Programu. Stołówka szkolna wydaje obiady 2 razy w ciągu dnia od godz. 10.35 na długich przerwach. Jednorazowo stołówka może pomieścić 96 uczniów. Posiłki składają się z dwóch dań gorących.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

Protokół niniejszy sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Kierownik Ośrodka, drugi Wydział Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czyżewie - Osada został poinformowany o przysługującym mu prawie zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń odnośnie faktów utrwalonych w niniejszym protokole oraz prawie zgłoszenia pisemnych wyjaśnień dotyczących stwierdzonych w protokole nieprawidłowości, w ciągu 7 dni od daty podpisania protokołu.

O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu w książce ewidencji kontroli Urzędu Gminy pod poz. 1/2006.

Kontrolowany: Kontrolujący:

28.03.2006 r. Marciniak Maria 1. Anna Liszewska

2. Ewa Bonarska

3. Margarita Jaroszuk