Protokół

kontroli kompleksowej Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Łomży, REGON - 450091155

przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku:

l. Krystynę Pasiuk - starszego inspektora

2. Małgorzatę Osipowicz - starszego inspektora

Kontrolę przeprowadzono w dniach l, 2 i 5 czerwca 2006 roku na podstawie upoważnienia Nr 104 z dnia 29 maja 2006r., które w imieniu Wojewody wydał zastępca dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pani Krystyna Golubiewska.

Kontrolujący wpisali się do książki kontroli pod poz. 5.

Kontrolą za okres od 01.01.2005r. do dnia kontroli, objęto realizację zadań Ośrodka

Adopcyjno-Opiekuńczych w Łomży wynikającą z:

-         ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późno zm.),

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu wychowania i opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz nadzoru nad jakością działań ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 214, poz.18l2).

-         rozporządzenia Ministra Pracy Społecznej z dnia 30 września 2005r. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 205, poz.170l).

-         rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia l6.02.200lr. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych (Dz. U. Nr 14, poz. 132).

-         rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 6 października 2004r. w sprawie podmiotów uprawnionych do zakładania i prowadzenia niepublicznych ośrodków adopcyjno­opiekuńczych oraz stażu pracy i kwalifikacji wymaganych od osób zatrudnionych w publicznych i niepublicznych ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych, a także warunków lokalowych, jakimi powinny dysponować te ośrodki (Dz. U. Nr 226, poz. 2293).

Wyjaśnień w toku kontroli udzielali:

1.Bożena Jabłońska - dyrektor

2.   Maria Jolanta Długozima - psycholog

3.   Renata Tyrolska - pedagog

4.   Krystyna Dunaj - pedagog

Ustalenia kontroli

Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Łomży jest samorządową jednostką organizacyjną Miasta Łomża. Dyrektorem Ośrodka jest Pani Bożena Elwira Jabłońska.

Ośrodek istnieje od l stycznia 1994r. Utworzony został aktem założycielskim przez Kuratora Oświaty. Ośrodek używa tablicy urzędowej. Placówka znajduje się na terenie miasta Łomża przy ulicy Dwornej 24a. Ośrodek prowadzi działalność diagnostyczno-konsultacyjną.

Ośrodek zajmuje dwa parterowe pawilony, w których znajdują się następujące pomieszczenia: sekretariat, księgowość, pokój dyrektora, pedagogów, psychologa oraz techniczny i socjalny. Pomieszczenia przeznaczone dla pedagogów i psychologa służą również do spotkań z osobami zgłaszającymi gotowość przysposobienia dziecka oraz przeprowadzania szkoleń.

Działalność Ośrodka na rok 2006 określa plan pracy opracowany przez dyrektora, który przewiduje m. in.:

-           propagowanie rodzinnych form opieki zastępczej,

-         diagnozę i opiniowanie kandydatów na rodziców zastępczych i adopcyjnych,

-         szkolenie kandydatów na rodziców zastępczych i adopcyjnych,

-         opiekę pedagogiczną nad rodzinami zastępczymi, diagnozę dzieci w zastępczej opiece rodzinnej,

-         przeprowadzanie wywiadów środowiskowych,

-         analizę problemów wychowawczych,

-         organizowanie grup wsparcia rodzin zastępczych nie pokrewnionych,

-          współpracę z pedagogami szkolnymi,

-         pracę z rodziną naturalną,

-         realizację zadań zleconych przez inne powiaty,

-         realizację zadań zleconych przez inne powiaty. Prowadzenie całości zagadnień rodzin zastępczych dla powiatu zambrowskiego. Szkolenie rodzin zastępczych na zlecenie innych powiatów.

W planie wyznaczono zadania, formy, termin oraz osoby odpowiedzialne za ich realizację.

Plan pracy nie został zmodyfikowany w części dotyczącej realizacji zadań zleconych przez inne powiaty ponieważ porozumienie zawarte z powiatem zambrowskim nie obowiązuje od l stycznia 2006r.

Pozyskiwanie kandydatów zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej i adopcyjnej

Na podstawie dostępnej dokumentacji oraz wyjaśnień dyrektora stwierdzono, że ośrodek prowadzi działalność w zakresie promowania form rodzinnej opieki zastępczej poprzez:

- opracowanie materiałów reklamowych,

- roznoszenie materiałów propagujących zastępcze formy opieki,

- publikację artykułów w lokalnej prasie,

- uczestnictwo w programach lokalnego radia.

Pozyskiwanie informacji o kandydatach na rodziny adopcyjne i zastępcze

Osoby zgłaszające się do Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w sprawie przysposobienia dziecka muszą złożyć komplet następujących dokumentów: odpis aktu małżeństwa, zaświadczenie o dochodach x 2, opinia zakładu pracy x 2 (lub list referencyjny), zaświadczenie lekarskie z: poradni ogólnej, poradni zdrowia psychicznego, poradni przeciwalkoholowej, poradni K o leczonej bezpłodności, zaświadczenie o niekaralności, podanie do OAO.

W rodzinach zgłaszających się do ośrodka, po złożeniu wymaganych dokumentów, przeprowadzany jest wywiad środowiskowy w domu rodzinnym. W celu stwierdzenia, czy kandydaci na rodzinę zastępczą lub adopcyjną mają predyspozycje do pełnienia funkcji rodziny sporządza się diagnozę psychologiczno-pedagogiczną.

Na podstawie dokonanej analizy dokumentacji stwierdzono, że wywiady środowiskowe o rodzinie adopcyjnej/zastępczej zawierają szczegółowe informacje dotyczące rodziny. Podzielone są na części:

I.     Informacje dotyczące małżonków (imię, nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, zawód i miejsce pracy, dochody, majątek oraz krótki życiorys małżonków).

II. Warunki mieszkaniowe (metraż pomieszczenie, osoby współzamieszkałe, standard i wyposażenie mieszkania, możliwości i plany odnośnie urządzenia miejsca dla dziecka).

III. Historia małżonków. Organizacja życia rodzinnego (data zawarcia związku małżeńskiego, czy mieli kiedykolwiek własne dzieci, nabyte doświadczenia w zakresie opieki nad dzieckiem, rodzina biologiczna małżonków, organizacja życia w rodzinie, stosunek rodziny i znajomych do planowanej adopcji, planowana organizacja życia rodzinnego po przyjęciu dziecka).

IV. Kwalifikacje osobiste małżonków (stan zdrowia, traumatyczne przeżycia własne lub rodziny, pogląd na wychowanie dzieci-preferowane postawy rodzicielskie, motywacja podjętej decyzji o adopcji dziecka).

V. Opinia i wniosek przeprowadzającego wywiad.

Na podstawie przeanalizowanej dokumentacji stwierdzono również, że każda rodzina, która zgłosiła chęć przysposobienia dziecka lub chęć pełnienia funkcji rodziny zastępczej została zdiagnozowana.

Podzielone są one na części:

I.     Informacje wstępne (informacje dotyczące małżonków, ich pracy, dzieci i ich reakcji na

     decyzję rodziców, pobudki skłaniające małżonków do stworzenia rodziny

adopcyjnej/zastępczej).

I. Charakterystyka sytuacji psychospołecznej małżonków.

II. Charakterystyka sytuacji psychospołecznej żony.

III. Charakterystyka sytuacji psychospołecznej męża.

IV. Wnioski (z badań).

V.  Opinia, w której stwierdza się, czy małżonkowie mogą ubiegać się o adopcję, czy o status rodziny zastępczej.

Przeprowadzane badania psychologiczne miały na celu:

-         wykluczenie wszelkich nieprawidłowości w funkcjonowaniu psychospołecznym rodziny,

-         opis struktury osobowości i ustalenie czy kandydat posiada predyspozycje psychiczne i wychowawcze potrzebne w procesie opiekuńczym i wychowawczym,

-         wykluczenie wszelkich innych przyczyn stanowiących podstawę do dyskwalifikacji kandydatów jako rodziny zastępczej bądź adopcyjnej.

Stwierdzono, że diagnozy są pełne i w sposób wyczerpujący charakteryzują kandydatów.

Prowadzenie szkoleń dla kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne

Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Łomży prowadzi szkolenia dla kandydatów na rodziny zastępcze pt. "PRIDE - Rodzinna opieka zastępcza/adopcja". Program został opracowany przez Towarzystwo "Nasz Dom". Ośrodek w dniu 05. 11.2001r. uzyskał decyzję MPiPS zatwierdzającą ten program szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze.

Obejmuje sfery rozwoju dziecka oraz jego funkcjonowanie w rodzinie. Określa sposób pracy z rodziną przysposabiającą dziecko, uczy relacji między członkami rodziny oraz wskazuje na sposób załatwiania konfliktów rodzinnych. Trenerami w Ośrodku jest Bożena Jabłońska ­dyrektor Ośrodka oraz Renata Tyrolska - pedagog ośrodka.

Kandydaci na rodzinę zastępczą uczestniczą w szkoleniu PRIDE. Osoby objęte szkoleniem wykonują liczne zadania i testy kompetencyjności. W trakcie szkolenia dwa razy przeprowadzany jest wywiad w domu rodziny. Małżonkowie prowadzą tzw. "Księgę Życia".

W 2005r. do Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Łomży zgłosiło się 33 rodziny w celu adopcji lub utworzenia rodziny zastępczej. Przeszkolono 11 rodzin.

Wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych

Po zrealizowaniu programu uczestnicy otrzymują zaświadczenie o ukończeniu szkolenia.

W 2005r. wydano 11 zaświadczeń. W toku prowadzonych czynności kontrolnych ustalono, że Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy prowadzi rejestr wydawanych zaświadczeń kandydatom na rodziny zastępcze/adopcyjne.

Druki wydawanych zaświadczeń nie są zgodne z załącznikiem do rozporządzenia MPiPS z dnia 16 lutego 2001r. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych. Niezgodność dotyczy nazwy zaświadczenia. Jest: ,,zaświadczenie o ukończeniu szkolenia "PRIDE" Nr 9/05", powinno być: "Zaświadczenie kwalifikacyjne Nr.. .... ". W 2006 nie były wydawane zaświadczenia kwalifikacyjne, ponieważ rodziny są jeszcze w trakcie szkolenia.

W 2005r. zakwalifikowano 8 rodzin na rodziny adopcyjne. Ogólnie 18 rodzin (w tym 12 krajowych, 6 zagranicznych) adoptowało 25 dzieci (w tym 14 dzieci w kraju, 11 - za granicę).

W rodzinach zastępczych umieszczono 32 dzieci.

Z wyjaśnień dyrektora Ośrodka wynika, że dane dotyczące kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz o osobach zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka nie są przekazywane do innych banków danych, ponieważ sami zainteresowani nie wyrażają na to zgody.

Gromadzenie informacji o dzieciach

Stosownie do § 4 ust. 1 w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych ośrodek zobowiązany jest do gromadzenia informacji o dzieciach, które mogą być przysposobione lub umieszczone w rodzinie zastępczej.

Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Łomży prowadzi "Bank danych o dzieciach zgłoszonych do ośrodka". Zawarto w nim następujące informacje: imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce pobytu dziecka (szpital, rodzina zastępcza, rodzina naturalna, placówka), sytuacja prawna: pozbawienie, ograniczenie władzy, rodziców, sieroctwo naturalne, datę zgłoszenia, zastosowana forma opieki rodzinnej: rodzina zastępcza, adopcja krajowa, zagraniczna, oczekiwanie.

W banku umieszczone są karty zgłoszeń dzieci, które zawierają informacje o dzieciach zgłoszonych do adopcji lub dla których poszukuje się opieki zastępczej. Stanowią one podstawowy dokument oceny rozwoju dziecka. Informacje w nich zawarte są jednak zdawkowe i nie dają obrazu rozwoju dziecka, np.:

            I.          Informację o przebiegu rozwoju - wypełnia psycholog: "Brak obiektywnych danych od

matki zastępczej co do rozwoju dziecka",

1. Aktualny poziom rozwoju umysłowego i emocjonalnego: "Na podstawie wywiadu przeprowadzonego z matką zastępczą oraz obserwacji dziecka stwierdzam, że zarówno rozwój umysłowy jak i emocjonalny jest relatywny do wieku życia".

W niektórych przypadkach rubryki uzupełniane są przez wychowawcę szkolnego. Brak jest często podpisu osoby, która dokonała oceny. Ponadto karty zgłoszeń zawierają braki. W informacjach o zdrowiu dziecka najczęściej zapisane jest - zdrowy lub bez zmian, np.:

Dziecko K.K. - przebywa w rodzinie zastępczej od 22 grudnia 2003r. Kartę zgłoszenia wypełniono 15.03 .2004r. Rubrykę dotyczącą stanu zdrowia dziecka wypełnił lekarz 12.03 .2004r. Natomiast pozbawienie władzy rodzicielskiej nastąpiło 31.03.2005r. (Zał. Nr l). Dotyczy to również dziecka A.W. Karta została wypełniona 15.03.2004r. Badanie przeprowadził lekarz stawiając na karcie pieczątkę w dniu 12.03.2004r. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nastąpiło zaś 31.03.2005r. (Zał. Nr 2).

Karty te zawierają ponadto dane o rodzicach biologicznych dzieci oraz o ich rodzeństwie. Karty dzieci zgłaszanych do adopcji nie powinny być wypełniane przed uregulowaniem ich sytuacji prawnej. Ponadto przez blisko rok zapewne zaszły jakieś zmiany w rozwoju dzieci.

W 2005r. do banku danych OAO w Łomży zgłoszono 36 dzieci (w tym 3 z placówek opiekuńczo-wychowawczych), zaś w 2006r. - 19 (w tym 4 z placówek opiekuńczo­wychowawczych).

Ośrodek po zgłoszeniu danych dziecka do przysposobienia, w zależności od możliwości utworzenia dla niego rodziny zastępczej lub adopcyjnej, w terminie l miesiąca zobowiązany jest do niezwłocznego przekazywania bankowi danych informacji o dzieciach zakwalifikowanych do przysposobienia.

Na podstawie przeanalizowanej dokumentacji stwierdzono, że ośrodek w odpowiednim terminie. informuje Wojewódzki Bank Danych w Białymstoku o dzieciach zgłoszonych do banku danych w Łomży, np.:

Dziecko - zgłoszone do OAO w Łomży 25.04.2006r., zgłoszono do OAO w Białymstoku ­27.04.2006r.

W ośrodku znajdują się pisma potwierdzające przekazanie informacji o dzieciach.

Informacje dotyczące dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych bądź adopcyjnych znajdują się w teczkach danych rodzin. Znajdują się w nich również notatki z odwiedzin rodzin sporządzone przez pedagoga. W notatkach scharakteryzowano głównie funkcjonowanie dziecka w danej rodzinie. Poza kilkoma przypadkami nie wspomina się o więzach emocjonalnych dziecka z rodziną naturalną, bądź rodzeństwem.

Stosownie do § 8 ust. 3 ww. rozporządzenia, ośrodek sporządza dla dziecka zakwalifikowanego do przysposobienia diagnozę psychologiczną i pedagogiczną oraz gromadzi informacje o stanie zdrowia dziecka. Ponadto w świetle § 7 ust. 1 pkt 1 powyższa diagnoza musi być sporządzona również dla dzieci umieszczanych w rodzinach zastępczych. Ponieważ dzieci w rodzinach zastępczych umieszczane są wielokrotnie z interwencji, nie jest możliwe ich szybkie zdiagnozowanie. Z dokumentacji wynika jednak, że większość dzieci nie została zdiagnozowana, sporządzono im opinie a wielokrotnie opinia ta została sporządzona w bardzo odległym czasie.

Przykładowo:

-         dzieci zostały umieszczone w rodzinie zastępczej 13 stycznia 2004r., zaś OpInIa pedagogiczna została sporządzona 25.04.2005r. jednocześnie dla obydwu dziewczynek; od umieszczenia dzieci zaś upłynęło blisko 15 miesięcy,

-         dzieci przebywały w rodzinie od 10.10.2005r; opinia zaś została sporządzona 15.02.2006r. i jest niepełna, dotyczy bardziej obecnego funkcjonowania,

-         chłopiec został umieszczony w rodzinie 04.05.2004r., diagnozę zaś sporządzono 23.01.2006r.

Nie zdiagnozowanie dzieci spowodowało niewiedzę rodziny zastępczej o chorobie chłopca, czy też nadmiernej seksualności dziewczynki nieadekwatnej do wieku i rozwoju; w konsekwencji rodzina zastępcza została rozwiązana na prośbę samych zainteresowanych, a dzieci wróciły do placówki. Niewykluczone, że dzieci poczuły się odrzucone. Ponadto w trakcie pobytu chłopca u rodziny zastępczej nie sporządzono diagnozy.

Nie sporządzanie diagnoz lub sporządzenie opinii w tak odległym terminie jest niedopuszczalne.

Stwierdzono również, że Ośrodek nie sporządza diagnoz dla dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia

W aktach znajdują się informacje dotyczące dzieci tj: postanowienie sądu o umieszczeniu w rodzinie zastępczej do czasu zakończenia postępowania w spawie dziecka, notatki służbowe z wizyty w rodzinie zastępczej, opinia o dziecku sporządzona przez pedagoga, karta uodpornienia dziecka, np.:

1.      Dziecko

-         postanowienie sądu z dnia 1O.03.06r. o umieszczeniu w rodzinie zastępczej do czasu zakończenia postępowania w spawie dziecka,

-         notatka służbowa z wizyty w rodzinie zastępczej z dnia 29.03.06r.,

-         opinia o dziecku sporządzona przez pedagoga z ośrodka z dnia 05.04.06r.,

-         dnia 25.04.06r. dziecko zgłoszono do ośrodka (karta zgłoszenia),

-         dnia 25.04.06r. dziecko zakwalifikowano do przysposobienia.

2.      Dziecko

-         -postanowienie sądu dnia 18.04.06r. o umieszczeniu w rodzinie zastępczej,

-         -wywiad środowiskowy z dnia 28.04.05r. przeprowadzony przez pedagoga OAO i pracownika socjalnego MOPS,

-         -karta uodpornienia dziecka,

-         -opinia o dziecku sporządzona przez pedagoga z ośrodka z dnia 12.09.05r.,

-         notatka służbowa dotycząca rodziny zastępczej z dnia 12.09.05r.,

-         dnia 12.09.2005r. dziecko zgłoszono do ośrodka (karta zgłoszenia),

-         dnia 26.09.05r. dziecko zakwalifikowano do przysposobienia.

W niektórych przypadkach w aktach znajdują się opinie pedagogiczne sporządzone przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Charakteryzują one dzieci pod kątem deficytów szkolnych. Brak jest diagnoz sporządzonych przez ośrodek.

Należy zauważyć, że powyższe zagadnienie było kwestionowane w protokołach z przeprowadzonych kontroli w terminach: kwiecień 2002r., lipiec 2002r., grudzień 2005r.

W wystąpieniach pokontrolnych zobowiązano dyrektora do realizacji powyższego zadania. W odpowiedzi dyrektor zapewnił o ich realizacji. Na podstawie ustaleń stwierdzono, że zalecenie nadal nie jest realizowane.

Kwalifikowanie dziecka do przysposobienia

Ośrodek kwalifikuje dziecko do przysposobienia, jeżeli została uregulowana jego sytuacja prawna. Założono Rejestr dzieci zakwalifikowanych do adopcji przez komisje kwalifikacyjną GAG w Łomży, w którym zawarto m. in. informacje obejmujące datę kwalifikacji oraz wskazania kwalifikacyjne (np.: rozwoju dziecka, jego potrzeb - odżywianie, szczepienia, akceptowania w rodzinie adopcyjnej problemów zdrowotnych i rozwojowych dziecka).

Ustalono, że w 2005r. do przysposobienia zakwalifikowano 17 dzieci, zaś w 2006r. - 4.

Wspieranie rodzin sprawujących zastępczą formę opieki

Podczas kontroli stwierdzono, że ośrodek systematycznie pracuje z rodzinami naturalnymi, zastępczymi oraz przysposabiającymi wspierając je w rozwiązywaniu problemów formalnych i prawnych wynikających z opieki nad dzieckiem, integruje rodziny zastępcze.

Udzielana pomoc rodzinom zastępczym obejmuje:

-         pomoc w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo-wychowawczych poprzez porady pedagogiczną i psychologiczną (np. umawianie wizyt w poradni psychologiczno­pedagogicznej),

-         kontaktów ze szkołami (pedagogami, wychowawcami), do których uczęszczają dzieci,

-         kontaktów indywidualnych z rodziną i dzieckiem,

-         wspieranie rodzin w formie rzeczowej, np. odzież,

-         ukierunkowanie leczenia dzieci,

-         wspieranie pismami dzieci ubiegających się o przyjęcie do szkół i uczelni.

-         pomoc w wypełnianiu wniosków do ZUS-u, zeznań podatkowych, pisaniu podań do wielu instytucji.

Ponadto rodziny zastępcze wspierają się wzajemnie, organizują wspólne spotkania. Co roku OAO oraz powołane przy OAO Stowarzyszenie Edukacyjno-Pomocowe "Empatia" organizuje spotkania wigilijne rodzin zastępczych oraz festyn z okazji Dnia Dziecka.

Działania placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny naturalnej

Ośrodek współpracuje z rodzinami naturalnych dzieci przebywającymi w rodzinach zastępczych, prowadzi pracę socjalną. Wywiady środowiskowe w rodzinach zastępczych pozwalają ocenić, czy rodzice naturalni przejawiaj zainteresowanie swoim dzieckiem, czy je odwiedzają, czy starają się o poprawę swojej sytuacji, aby dziecko powróciło do domu.

Pedagodzy ośrodka prowadzą zeszyty kontaktów oraz udzielanych porad rodzinom naturalnym, zastępczym oraz adopcyjnym. Udzielają wszechstronnej pomocy w rozwiązywaniu problemów bytowych i opiekuńczych.

Współpraca z instytucjami powołanymi do pomocy dziecku i rodzinie

Realizując swoje zadania Ośrodek nawiązał szeroką współpracę z instytucjami

działającymi na rzecz dziecka i rodziny, a w szczególności z:

-         -placówkami opiekuńczo-wychowawczymi znajdującymi się na terenie województwa podlaskiego,

-         -ośrodkami adopcyjnymi w Białymstoku i Suwałkach,

-         -MOPS-em w Łomży w zakresie przeprowadzania wywiadów środowiskowych,

-         -Sądem Rejonowym w zakresie wydawania opinii kwalifikujących kandydatów na przysposobienie dziecka, zlecania przeprowadzania badań w zakresie sprawdzenia więzi emocjonalnych zaistniałych między dzieckiem a przyszłymi rodzicami oraz spraw dotyczących regulacji sytuacji prawnej dzieci znajdujących się w placówkach opiekuńczo­wychowawczych,

-         -zakładami opieki zdrowotnej - szpitalami, zwłaszcza z oddziałami noworodków, dziecięcymi w zakresie przeprowadzania adopcji,

-         -poradnią psychologiczno-pedagogiczną,

-         -szkołami w zakresie zasięgania informacji o postępach w nauce dzieci z rodzin zastępczych.

Przestrzeganie zasady poufności w sprawach rodzinnych prowadzonych przez ośrodek

Ośrodek adopcyjny zobowiązany jest do zachowania poufności we wszystkich prowadzonych sprawach rodzinnych. Zasada ta nie została zachowana w przypadku rodziny zastępczej Pani S., która sprawowała opiekę zastępczą nad dwójką rodzeństwa. Rodziny zastępcze współpracujące z ośrodkiem zostały poinformowane o sprawach dotyczących funkcjonowania ww. rodziny. W następstwie rodziny zastępcze wystosowały pismo potępiające postępowanie ww. skierowane do Prezesa Sądu Rejonowego w Łomży, Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, PCPR w Zambrowie, Prezydenta Miasta Łomży oraz do samej zainteresowanej. W nagłówku pisma wymienione jest imię, nazwisko oraz dokładny adres Pani S. Wyjaśnienia dyrektora dotyczące powyższego zagadnienia zostały złożone na piśmie podczas przeprowadzania kontroli (Zał. Nr 3). W świetle przedstawionych wyjaśnień należy stwierdzić, że dyrektor placówki nie jest osobą prywatną i sprawy osobiste nie powinny być poruszane na forum służbowym oraz nie powinny być udostępniane dane osobowe rodzin współpracujących z ośrodkiem.

Zdaniem Ośrodka rodzina Pani S. nie wywiązywała się właściwie ze swoich zadań, w związku z powyższym Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Łomży w dniu 30.11.2005r. unieważnił wydane zaświadczenie o uzyskaniu kwalifikacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej z dnia 07.11.2003r. Z posiedzenia unieważniającego sporządzono protokół, cyt.: z protokołu: "Po przeanalizowaniu dokumentacji rodziny zastępczej Pani S. oraz oceny współpracy z OAO w Łomży, PCPR Zambrów postanawia cofnąć kwalifikację do pełnienia roli opieki zastępczej jako rodzina zastępcza". Należy zauważyć, że w posiedzeniu nie uczestniczył przedstawiciel PCPR w Zambrowie, a zaświadczenie wydał OAO w Łomży. Ponadto ośrodek adopcyjny nie posiada uprawnień do unieważnienia zaświadczenia o odbytym szkoleniu na rodzinę zastępczą.

Kwalifikacje osób zatrudnionych w Ośrodku

W Ośrodku Adopcyjno-Opiekuńczym w Łomży zatrudnionych jest 5 pracowników merytorycznych: psycholog, 2 pedagogów, pracownik socjalny oraz dyrektor. Pracownicy posiadają następujące kwalifikacje:

1.     dyrektor - posiada ukończone wyższe studia magisterskie na kierunku ogrodnik, studia podyplomowe z zakresu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, studia podyplomowe z zakresu organizacji pomocy społecznej.

2.      Psycholog - posiada ukończone wyższe studia magisterskie w zakresie psychologii o specjalności psychologia pracy.

3.      Pedagog 1 - posiada ukończone studia wyższe magisterskie na kierunku pedagogika.

4.      Pedagog 2- posiada ukończone studia wyższe magisterskie w zakresie filologii rosyjskiej

o specjalności nauczycielskiej.

Stwierdzono, że pedagog nie posiada kwalifikacji do zajmowanego stanowiska. Z wyjaśnień dyrektora ośrodka wynika, że pracownik ten z dniem 1.09.2006r. odchodzi na emeryturę.

5.      Pracownik socjalny - posiada wykształcenie wyższe zawodowe o specjalności służby socjalne.

Nadzór pedagogiczny sprawowany przez dyrektora Ośrodka

Dyrektor Ośrodkach w ramach sprawowania nadzoru dokonuje kontroli dokumentacji prowadzonej przez pracowników merytorycznych. Dotyczy on głownie opinii psychologiczno­pedagogicznych, wywiadów środowiskowych oraz prowadzenia dokumentacji rodziny.

Dyrektor Ośrodka przeprowadza hospitacje zajęć wg uprzednio opracowanego planu nadzoru pedagogicznego. W 2005r. przeprowadzono 3 hospitacje. Tematyka ich dotyczyła:

-         wywiad społeczny w rodzinie kandydatów na rodziców adopcyjnych (II-VI)

-         nadzór pedagogiczny nad rodzina zastępcza zawodowa na podstawie prowadzonej dokumentacji rodziny zastępczej (V-XII)

-         badanie psychologiczno-pedagogicznej kandydatów na rodzinę zastępczą zawodową (VI­XII).

W 2006r. w planie nadzoru pedagogicznego dyrektora ujęto następujące tematy:

-         prowadzenie sesji szkoleniowej programem PRIDE (IV-XI)

-         wywiad u kandydatów na rodzinę adopcyjna (I-V)

-         badanie psychologiczno-pedagogiczne kandydatów na rodzinę adopcyjną (VI-XII)

Z prowadzonego nadzoru sporządzane są arkusze hospitacyjne. Zawierają one ocenę realizacji celu hospitacji, uwagi oraz zalecenia w przypadku wystąpienia niedociągnięć. Wszystkie kontrole są odnotowywane. Notatki zawierają daty przeprowadzanej kontroli, rodzaj kontrolowanego dokumentu. Kontrole przeprowadzano w wyznaczonym okresie.

Pracownikami zatrudnionym w Ośrodku na podstawie Ustawy Karta Nauczyciela jest 2 pedagogów - nauczyciele mianowani, psycholog - nauczyciel dyplomowany i dyrektor ­nauczyciel dyplomowany.

Praca pracowników pedagogicznych podlega ocenie. Pani pedagog, która zatrudniona jest w Ośrodku od 1996r. została oceniona dwukrotnie w 1998r. i 1999r. Praca psychologa i drugiego pedagoga nie była oceniana. Z wyjaśnień dyrektora wynika, że pracownicy ci nie zwracali się z wnioskiem o dokonanie ocen.

Dyrektor Ośrodka i pracownicy dbają o podnoszenie swoich kwalifikacji oraz o doskonalenie swojego warsztatu pracy. Ukończyli oni następujące kursy i szkolenia:

-         agresja wśród dzieci i młodzieży-przyczyny, przejawy, skutki, profilaktyka,

-         kurs przygotowujący do pracy edukatorskiej dla trenerów Programu PRIDE,

-         nadpobudliwość psychoruchowa dzieci,

-         doskonalenie form pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych; pracy z grupa oraz społeczno-medycznych aspektów narkomanii i HIV/AIDS, umiejętności interpersonalnych,

-         diagnoza i postępowanie z dzieckiem nadpobudliwym,

-         polityka społeczna w Unii Europejskiej - opieka nad dzieckiem i rodziną,

-         praca z dzieckiem niedostosowanym społecznie,

-         rozwój społeczno - emocjonalny dziecka,

-           kinezjologia edukacyjna Paula Dennisona,

-           socjoterapia - pomoc psychopedagogiczna dzieciom z rodzin alkoholowych i innych grup ryzyka,

-           rozpoznawanie i radzenie sobie w sytuacjach kryzysowych związanych z używaniem przez młodzież szkolna substancji psychoaktywnych, alkoholu oraz zachowań agresywnych a także nabycie podstawowych umiejętności diagnozowania i pomagania osobie zagrożonej uzależnieniami lub uzależnionej.

Kontrola Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Łomży została dokonana w oparciu o analizę dokumentów dotyczących Ośrodka, przeprowadzonej wizji lokalnej oraz wyjaśnień pracowników.

Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje Dyrektor Ośrodka.

W przypadku, gdy Dyrektor Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Łomży nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole kontroli, może odmówić jego podpisania składając w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemne wyjaśnienie podając przyczyny tej odmowy. Wyjaśnienia należy składać do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku.

Dyrektor Ośrodka Adopcyjno

-Opiekuńczego w Łomży

mgr Bożena Jabłońska

Podpisy kontrolujących:

1.      Małgorzata Osipowicz

2.      Krystyna Pasiuk