Program współpracy Wojewody Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi

„Z pożytkiem dla Podlasia”

Program współpracy Wojewody Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi powstał w celu stworzenia i określenia ram współpracy administracji rządowej w województwie podlaskim z organizacjami pozarządowymi.

Podstawy prawne takich działań dają ustawy:

Jest wiele warunków, które powinny być spełnione, aby dialog społeczny był autentyczny i skuteczny. Część wymogów dotyczy uczestników dialogu, inne - relacji między nimi lub przedmiotu dialogu.

Po pierwsze, organizacje pracowników i pracodawców uczestniczące w dialogu powinny być w pełni niezależne.

Po drugie, relacje między partnerami powinna charakteryzować względna równowaga - nie może dochodzić do sytuacji, kiedy jedna ze stron dominuje drugą.

Po trzecie wreszcie, dialog powinien dotyczyć spraw otwartych do dyskusji - poruszane zagadnienia nie mogą być uregulowane jednostronnie przez państwo.

Zasady, według których dialog jest prowadzony, powinny być jasno określone i zaakceptowane przez strony. Nie mogą stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami.

Rolą organizacji pozarządowych, oprócz realizacji ich celów statutowych, jest również włączanie się w budowanie samorządności lokalnej na wszystkich szczeblach administracji. Organizacje tworzone przez obywateli, pracujące na rzecz realizacji ich potrzeb, muszą mieć zapewnioną nie tylko możliwość budowania społeczności lokalnej, ale także wnoszenia swego wkładu w pracę administracji publicznej.

Organizacje pozarządowe stanowią od dawna liczący się sektor w systemach polityki społecznej wielu krajów. W Polsce w ostatnich latach obserwuje się ogromne ożywienie ich działalności. W latach dziewięćdziesiątych w całym kraju powstało około 25 tysięcy nowych stowarzyszeń i około 5 tys. fundacji, które stały się praktyczną szkołą demokracji i postaw obywatelskich. W województwie podlaskim działa takich organizacji ponad 1000.

Współpraca sektora pozarządowego z innymi sektorami i podmiotami społecznymi ma szerszy kontekst: wzmacnia i rozwija wszystkie ogniwa tego procesu, nadaje im obywatelski charakter, przyczynia się do lepszego, skuteczniejszego funkcjonowania państwa.

Organizacje pozarządowe cechuje niezależność, spontaniczność, innowacyjność oraz, co bardzo istotne, dobre rozpoznanie potrzeb i problemów społecznych (szczególnie kwestii trudnych i drażliwych społecznie). Organizacje pozarządowe stają się coraz poważniejszą siłą społeczną skupiającą najaktywniejszych obywateli w swoim środowisku lokalnym. Rozległość podejmowanych działań i ich społeczny charakter oraz stale wzrastający poziom realizowanych usług i zadań powodują, iż niezbędne jest wpisanie na stałe sektora pozarządowego w system funkcjonowania państwa i środowisk lokalnych.

Zachowanie poczucia bezpieczeństwa socjalnego obywateli jest możliwe wtedy, kiedy spełniony zostaje warunek prowadzenia przez państwo i samorządy spójnej i trwałej polityki społecznej. Przy czym trwałość systemu polityki społecznej oznacza takie określenie priorytetów i zadań, które, niezależnie od układów i potrzeb politycznych, niezmiennie mogą być realizowane.

Współpraca Wojewody z organizacjami pozarządowymi powinna mieć różne formy. W związku z tym program zakłada m.in. np. promocję organizacji pozarządowych na forum regionalnym, a także stwarzanie możliwości do zawiązania współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi działającymi na polu pomocy społecznej, a podmiotami związanymi z lokalnym biznesem.

Funkcjonująca w Polsce ustrojowa zasada pomocniczości daje możliwość -
z jednej strony określania potrzeb przez samych zainteresowanych, a z drugiej strony to właśnie obywatelom zostawia swobodę w ich zaspokajaniu - włączając instytucje dopiero w momencie, gdy rozwiązanie problemów przez samych obywateli nie jest już możliwe. Zarówno sektorowi publicznemu i ochotniczemu powinno zależeć na podejmowaniu działań umożliwiających jak najszerszy udział obywateli w zaspokajaniu odczuwanych potrzeb.

Głównym zatem celem programu jest wspieranie organizacji pozarządowych w realizowaniu ważnych celów społecznych,

a szczególnie zadań wynikających z art.4ust.1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, obejmującego zadania w zakresie:

1) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;

2) działalności charytatywnej;

3) podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;

4) działalności na rzecz mniejszości narodowych;

5) ochrony i promocji zdrowia;

6) działania na rzecz osób niepełnosprawnych;

7) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;

8) upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;

9) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;

10) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;

11) nauki, edukacji, oświaty i wychowania;

12) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;

13) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji;

14) upowszechniania kultury fizycznej i sportu;

15) ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;

16) porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;

17) upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa;

18) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;

19) ratownictwa i ochrony ludności;

20) pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;

21) upowszechniania i ochrony praw konsumentów;

22) działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;

23) promocji i organizacji wolontariatu;

24) działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nakłada na organy administracji publicznej obowiązek współpracy z organizacjami pożytku publicznego przy realizacji zadań publicznych będących w zakresie działań tych organów.

Współpraca ta, zgodnie z ustawą, może odbywać się w szczególności w formach:

Organizacje mogą otrzymywać dotacje na realizację powierzonych zadań publicznych, lub na wsparcie realizacji takich zadań w trybie art. 11 - 18 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Realizatorzy zadań będą wyłaniani w drodze otwartego konkursu ofert, a uczestniczyć w nim mogą organizacje pozarządowe oraz jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego oraz jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej. Realizacja tych zadań będzie nadzorowana przez Wojewodę Podlaskiego, a w szczególności: stan realizacji zadania, efektywność, rzetelność i jakość wykonania zadnia, prawidłowość wykorzystania środków publicznych otrzymanych na realizację zadania, prowadzenie dokumentacji określonej w przepisach prawa i postanowieniach umowy.

Formy współpracy z organizacjami pożytku publicznego Wydziałów Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego

Inne formy współpracy z organizacjami pożytku publicznego Wydziałów Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego

W celu usystematyzowania i podniesienia efektywności współpracy koordynatorem działań współpracy Wydziałów PUW z organizacjami pozarządowymi i monitorowaniem działań podejmowanych w tym zakresie przez wszystkie Wydziały Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego zajmować się będzie Wydział Polityki Społecznej.

Informacja o programie umieszczona zostanie w Biuletynie Informacji Publicznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego i tam też zamieszczane będą wszelkie informacje o organizowanych otwartych konkursach ofert - www.bialystok.uw.gov.pl

Współpraca organizacji pozarządowych z instytucją publiczną jaką jest Wojewoda Podlaski jest potrzebą dla obydwu stron. Niestabilność zasad we wzajemnych kontaktach lub ich uznaniowość są, lub mogą być powodem wielu nieporozumień. Obecnie, stabilizowane ustawą o pożytku publicznym i wolontariacie, wzajemne stosunki administracji publicznej i organizacji społecznych powinny tworzyć pożądaną społecznie rzeczywistość. Program będzie realizowany we współpracy z organizacji pozarządowymi, które zadeklarują chęć jego realizacji.

Zasady współpracy i określenie potrzeb obu stron tych działań, zmieniające się w czasie, będą corocznie przedmiotem wspólnej debaty na spotkaniu sumującym roczne działania - zawsze w pierwszej dekadzie grudnia.

Efektem wszystkich podejmowanych działań winno być:

Program współpracy Wojewody Podlaskiego z organizacjami pozarządowymi „Z pożytkiem dla Podlasia” zostanie przedstawiony wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego województwa podlaskiego i opublikowany będzie na stronach internetowych Wydziału Polityki Społecznej - www.bialystok.uw.gov.pl

Opracował: M.J.Liberadzki

Kwiecień 2004 r.

Dyrektor Wydziału
Polityki Społecznej

Andrzej Kozłowski