WOJEWODA PODLASKI
15-213 Białystok, ul. Mickiewicza
3 Białystok, dnia 30 grudnia 2004 r.
PN.II.0911 - 59/04
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1
ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z
2001 roku Nr 142, poz. 1591, z 2002 r. Nr 23,poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113,
poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr
162, poz. 1568, oraz z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr 80/XVIII/04 Rady Gminy
Wysokie Mazowieckie z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie określenia procentowego
udziału mieszkańców w realizacji inwestycji w dziedzinie gospodarki ściekami.
UZASADNIENIE
Dnia 9 grudnia 2004 roku do
Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku wpłynęła uchwała Nr 80/XVIII/04 Rady Gminy
Wysokie Mazowieckie określająca procentowy udziału mieszkańców w realizacji
inwestycji w dziedzinie gospodarki ściekami.
Przeprowadzona analiza
wykazała, że uchwała została podjęta
z naruszeniem prawa.
Udział
procentowy mieszkańców sołectw w realizacji wspólnej inwestycji w dziedzinie
gospodarki ściekami ma cechy jednostronnie narzuconej mieszkańcom daniny
publicznej. Nie może być zatem traktowany jako należność
o charakterze cywilnoprawnym towarzysząca świadczeniu usług na podstawie umowy
zawieranej między dwiema równorzędnymi stronami.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu
Administracyjnego i Sądu Najwyższego od dawna ugruntował się pogląd, iż
jednostronne nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie
jest dopuszczalne bez wyraźnego upoważnienia ustawowego. Ma on obecnie
normatywną podstawę
w Konstytucji RP. Z przepisu art. 84 Konstytucji, zamieszczonego
w ramach regulacji dotyczących środków ochrony wolności i praw
człowieka
i obywatela, wynika, że obywatel jest obowiązany do ponoszenia ciężarów
i świadczeń publicznych przewidzianych wyłącznie przepisami ustawy.
Takim przepisem nie jest powołany w
podstawie prawnej uchwały art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stanowi
on, że do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie
działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej. To tzw. domniemanie
kompetencji rady służy rozdzieleniu jej kompetencji od kompetencji innych
organów gminy i ma wyraźne granice, wyznaczone zakresem działania gminy. Rada może więc wszystko co, nie zostało zastrzeżone dla innych
organów, pod warunkiem, że te działania w ogóle mieszczą się w zakresie
działania gminy. Natomiast żadna ustawa nie upoważnia gminy generalnie do
nakładania na jej mieszkańców danin publicznych.
Zasady udziału w kosztach budowy urządzeń
infrastruktury technicznej zostały uregulowane w Dziale III, Rozdziale 7 ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).
Zgodnie
z art. 144 ust. 1 cytowanej ustawy właściciele nieruchomości uczestniczą w
kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie na rzecz
gminy opłat adiacenckich. Wysokość stawki procentowej
opłaty adiacenckiej stosownie do postanowień art.
146. ust. 2 ustawy
o gospodarce nieruchomościami, ustalana jest przez radę gminy w drodze uchwały.
Mieszkańcy gminy mogą też uczestniczyć w kosztach budowy urządzeń infrastruktury
technicznej na zasadzie dobrowolności na mocy indywidualnych umów.
W tej sytuacji podjęcie uchwały bez ustawowego
upoważnienia stanowi naruszenie prawa na tyle istotne, iż skutkuje stwierdzeniem
jej nieważności.
Na niniejsze rozstrzygnięcie służy gminie
prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku
za pośrednictwem Wojewody Podlaskiego w terminie 30 dni od daty jego
doręczenia.
Otrzymuje :
Rada Gminy Wysokie Mazowieckie
Wojewoda Podlaski
/-/ Marek Strzaliński