P R O T O K Ó Ł

z kontroli kompleksowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej

w Jasionówce, REGON - 050862004

Wójtem Gminy Jasionówka jest Pani Janina Chojnowska.

Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasionówce od 1 sierpnia 1990r. do 17.01.2006r. była Pani Marianna Kamińska. Od 1.02.2006r. do 30.04.2006r. pełnienie obowiązków kierownika powierzono Pani Izabeli Małgorzacie Wałuszko.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w: jest jednostką organizacyjną, utworzoną na podstawie Uchwały Nr III/8/90 Rady Gminy w Jasionówce z dnia 10 lipca 1990r.

Kontrolę przeprowadzili

1. Margarita Jaroszuk - starszy inspektor wojewódzki - kierownik zespołu inspektorów

2. Ewa Bonarska - starszy inspektor wojewódzki

3. Anna Liszewska - starszy inspektor wojewódzki

pracownicy Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku, na podstawie upoważnienia do kontroli Nr 41 z dnia 8.03.2006r., wydanego w imieniu Wojewody Podlaskiego przez Krystynę Golubiewską - Z-cę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

Kontrolę przeprowadzono w dniu 15 marca 2006r.

Temat kontroli:

Realizacja zadań własnych gminy i zadań z zakresu administracji rządowej w zakresie pomocy społecznej.

Cel kontroli:

Ocena realizacji zadań własnych gminy oraz zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.).

Przedmiotowy zakres kontroli:

Kontrolą objęto okres od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. i skontrolowano następujące zagadnienia:

I. Zasoby materialne ośrodka pomocy społecznej.

II. Zasoby kadrowe ośrodka.

III. Zadania realizowane przez ośrodek i upoważnienie kierownika ośrodka do wydawania decyzji administracyjnych.

IV. Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym wynikających z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych,

2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej,

3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych,

5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych,

6) wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego,

7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

9) realizacja pomocy w formie opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,

10) udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej,

11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych,

13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną,

14) dożywianie dzieci,

15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym,

16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu,

17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego,

18) utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

V. Realizacja zadań własnych gminy realizowanych przez gminy wynikających z art. 17 ust.2 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych,

2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze,

3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy,

4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych,

5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm):

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych,

2) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

3) organizowanie i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną,

5) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Ustalenia kontroli:

I. Zasoby materialne.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce zajmuje jedno pomieszczenie biurowe o powierzchni około 25m² na piętrze budynku Urzędu Gminy. Przy wejściu do budynku jest podjazd dla osób niepełnosprawnych, dostęp do pomieszczeń ośrodka jest utrudniony dla osób niepełnosprawnych - 21 schodków.

Ośrodek posiada i użytkuje 2 komputery z 2 drukarkami, z tego jeden zestaw zakupiony ze środków na świadczenia rodzinne, ośrodek posiada stały dostęp do internetu, korzysta z faxu Urzędu.

System POMOST jest zainstalowany, ośrodek pracuje w systemie. Wymagane sprawozdania, wygenerowane przez system informatyczny POMOST oraz zbiory centralne są przekazywane do Wojewódzkiego Administratora Systemu. Na koniec 2005r. wykazano 98% zgodności.

Gmina Jasionówka jest gminą rolniczą z przewagą gospodarstw rolnych o niewielkiej powierzchni. Zamieszkuje ją 3.218 mieszkańców. Główne problemy występujące na terenie gminy, z powodu których udzielane są świadczenia pomocy społecznej to: alkoholizm i bezrobocie. Wskazać należy, że niska dochodowość z gospodarstw rolnych jest przyczyną ubożenia ludności.

Do funkcjonujących na jej terenie gminy zakładów pracy można zaliczyć:

1. Urząd Gminy

2. Bank Spółdzielczy

3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe "EJ" Janusz Zamojtuk

3. Sp. Z o.o. "Naprzód" ( produkcja napojów chłodzących i zniczy)

4. Urząd Pocztowy w Jasionówce

5. Gminny Ośrodek Zdrowia w Jasionówce

6. Zespół Szkolno- Przedszkolny

7. Indywidualne podmioty gospodarcze (sklepy, tartak, usługi budowlane, usługi remontowe, naprawy).

II. Kadra Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

W 2005r. w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Jasionówce oraz w dniu kontroli zatrudnionych było trzech pracowników:

1. Izabela Małgorzata Wałuszko - zatrudniona w ośrodku od 1.08.1990r. na stanowisku pracownika socjalnego. Od 1.02.2006r. Zarządzeniem Nr 2/06 Wójta Gminy Jasionówka z dnia 31.01.2006r. powierzono jej uprawnienia i obowiązki kierownika Gminnego ośrodka Pomocy Społecznej w Jasionówce na czas określony od 1 lutego 2006r. do 30 kwietnia 2006r., wykształcenie: Medyczne Studium Zawodowe, Wydział Pracowników Socjalnych w Białymstoku oraz I stopień specjalizacji z zakresu pracy socjalnej. Obecnie w trakcie studiów licencjackich - II rok w Niepaństwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Białymstoku - Wydział nauk o wychowaniu, kierunek pedagogika, specjalność: Pedagogika pracy socjalnej z resocjalizacją. Staż pracy w pomocy społecznej 22 lata.

2. Marzena Bieniasz - zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego od 1.02.2006r. do 30.04.2006r. wykształcenie wyższe zawodowe - Niepaństwowa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku - 2004r. Dyplom ukończenia Szkoły Policealnej Pracowników Służb Społecznych w 2002r w Białymstoku, tytuł pracownika socjalnego.

3. Katarzyna Zamojtuk - zatrudniona w ośrodku od 15.09.2005r. na stanowisku starszego referenta (wcześniej na czas określony od 7.03.2005r. do 6.09.2005r. w charakterze referenta do spraw świadczeń rodzinnych). Wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku marketing i zarządzanie w zakresie zarządzania organizacjami w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Białymstoku w 2004r.

4. Marianna Kamińska - zatrudniona na stanowisku kierownika ośrodka od 1.08.1990r., do 17.01.2006r., wykształcenie wyższe magisterskie w Instytucie Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizacja z zakresu pomocy społecznej. Staż pracy 40 lat.

W ośrodku obecnie zatrudniony jest jeden pracownik socjalny, natomiast zgodnie z art. 110 ust.11 ustawy o pomocy społecznej ośrodek zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników.

III. Zadania realizowane przez Ośrodek i upoważnienie Kierownika do wydawania decyzji.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce realizuje zadania określone w ustawie o pomocy społecznej, ustawie o świadczeniach rodzinnych i ustawie o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

Ośrodek funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XXII/104/05 Rady Gminy Jasionówka z dnia 12 października 2005r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasionówce. Zgodnie § 6 Statutu Ośrodek wykonuje zadania z zakresu pomocy społecznej mające na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki i możliwości. Z § 7 Statutu wynika, że - Ośrodek realizuje zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych, a z § 8 - z zakresu ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Na mocy § 15 w Ośrodku wyodrębniono stanowiska pracy takie jak: Kierownik, pracownicy socjalni, pracownik ds. świadczeń rodzinnych i zaliczki alimentacyjnej.

Pani Marianna Kamińska - sprawująca funkcję kierownika ośrodka do 17.01.2006r. była upoważniona przez Wójta Gminy Jasionówka pismem z dnia 27.04.2004r. do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

W dniu 22.04.2004r. Wójt Gminy upoważnił Panią Mariannę Kamińską do prowadzenia postępowania w sprawie świadczeń rodzinnych oraz wydawania w tych sprawach decyzji, a na mocy upoważnienia z dnia 17.10.2005r. - do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu Wójta w zakresie przyznawania zaliczek alimentacyjnych oraz prowadzenia postępowania wobec zobowiązanych do świadczenia alimentacyjnego.

Pani Izabela Małgorzata Wałuszko - pełniąca od 1.02.2006r. do 30.04.2006r. obowiązki kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej została upoważniona przez Wójta Gminy Jasionówka w dniu 1.02.2006r. do:

1. prowadzenia postępowań oraz wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy,

2. prowadzenia postępowań w sprawach z zakresu świadczeń rodzinnych, w tym do wydawania decyzji administracyjnych, na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych

3. prowadzenia postępowań oraz wydawania decyzji administracyjnych w sprawach postępowania wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczki alimentacyjnej.

Ponadto Zarządzeniem Nr 3/06 Wójta Gminy Jasionówka z dnia 1.02.2006r. udzielono Pani Izabeli Małgorzacie Wałuszko na czas pełnienia obowiązków kierownika - pełnomocnictwa do dokonywania w imieniu Wójta Gminy czynności prawnych z zakresu zwykłego zarządu, a w szczególności występowania w sprawach dotyczących funkcjonowania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz reprezentowania:

- przed wszystkimi władzami, urzędami, przedsiębiorstwami, bankami i innymi jednostkami oraz osobami fizycznymi,

- przy zawieraniu umów, dokonywaniu rozliczeń finansowych i podejmowaniu innych czynności nie przekraczających zakresu zwykłego zarządu.

IV. Realizacja zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym - art. 17 ust. 1 ustawy.

1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych.

Uchwałą Nr XX/112/05 z dnia 28 grudnia 2005r. uchwalono Gminna Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Jasionówka na lata 2005 - 2010.

Strategia jest dokumentem składającym się z trzech części.

Pierwsza to raport o stanie Gminy Jasionówka i diagnoza istniejącego stanu z uwzględnieniem występujących problemów.

W drugiej przeanalizowano możliwości rozwoju gminy wskazując na priorytety w tym zakresie, wynikające zarówno z Planu Rozwoju Lokalnego Gminy, jak też zapisów zawartych w Strategii Województwa Podlaskiego, w planie zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego oraz założeń zawartych w Planie Rozwoju Powiatu Monieckiego. Zidentyfikowano najistotniejsze problemy występujące w sferze społecznej, do których należą, m.in.:

o słabo rozwinięty pozarolniczy rynek pracy - bezrobocie (w tym ukryte),

o potrzeba reorientacji zawodowej odpowiadającej wymogom lokalnego i białostockiego rynku pracy,

o zbyt mała oferta kulturalna, niedostatki bazy sportowej,

o za mała aktywność społeczna ludności, niewielu animatorów życia i liderów życia społecznego,

o słabo rozwinięta działalność organizacji pozarządowych, ich niska aktywność, brak wolontariatu,

o skąpa infrastruktura społeczna,

o rosnąca skala ubóstwa wywołująca wzrost potrzeb w zakresie świadczeń opieki społecznej,

o zagrożenia uzależnieniami, głównie ludzi młodych słabo wykształconych, pozbawionych perspektyw pracy,

o narastanie zjawisk patologii społecznych,

o niedostatek rynku usług publicznych, w tym szczególnie w zakresie ochrony zdrowia.

Część trzecią poświęcono rozwiązywaniu problemów społecznych. Wskazano grupy społeczne wymagające wsparcia, a także metody - cele operacyjne prowadzące do wyeliminowania bądź złagodzenia występujących w środowisku problemów. Oprócz objęcia pomocą finansową, rzeczową, psychologiczną i prawną osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej wymienia się wiele metod wsparcia poza finansowego, takich jak: wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów w rodzinie, wspomaganie w tworzeniu warunków umożliwiających z korzystania świetlic środowiskowych w szkołach, tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, budowanie pozytywnego wizerunku ludzi dotkniętych choroba, niepełnosprawnością, bezrobociem, prowadzenie poradnictwa i ośrodków wsparcia.

Jako źródła finansowania działań podejmowanych w ramach strategii wskazano budżet Gminy, budżet państwa, sponsorów. Realizatorem programu jest przede wszystkim Urząd Gminy, ośrodek pomocy społecznej przy współudziale Gminnego Ośrodka Kultury, Zespół Szkół w Jasionówce, zespół Charytatywny "Caritas" przy Parafii Św. Trójcy w Jasionówce oraz Stowarzyszenie Ziemi Jasionowskiej PRO BOGORYJA.

Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest dokumentem nakreślającym ogólnie długofalowe działania na lata 2005 -2010, jednakże brak w niej sprecyzowania etapów poszczególnych działań, możliwych do realizacji w krótszych okresach czasu.

2) sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej.

Przewidywany plan potrzeb w zakresie środków na realizację zadań pomocy społecznej znajduje odzwierciedlenie w dokumencie "bilans potrzeb" przekazywanym do Urzędu Marszałkowskiego. Zadanie to realizowane jest również poprzez składanie wniosków do Wójta Gminy o zabezpieczenie w budżecie gminy środków finansowych na zadania pomocy społecznej (w 2004r. w wskazano także potrzebę zabezpieczenia środków na umieszczenie dwóch samotnych osób w DPS).

Co roku Radzie Gminy składane jest sprawozdanie z wykonania budżetu (wykorzystania środków na pomoc społeczną).

Uchwałą Nr XVIII/80/05 Rady Gminy Jasionówka z dnia 11 lutego 2005r. został przyjęty budżet gminy na 2005r. Wydatki w dziale 852 - POMOC SPOŁECZNA zaplanowano na kwotę 673 315zł, w tym na zadania zlecone 374 463zł na zadania własne 298 852zł.

- w rozdziale 85212 § 3110 - świadczenia rodzinne i składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego - 372 000zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85212 § 4110 - świadczenia rodzinne i składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego - 2.463 zł (zadania zlecone),

- w rozdziale 85213 § 4110 - składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne - 2.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85214 § 3110 - zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne - 137.000 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85215 § 3110 - dodatki mieszkaniowe - 39.000zł (zadania własne),

- w rozdziale 85219 - ośrodki pomocy społecznej - 107.200 zł (zadania własne),

- w rozdziale 85295 § 3110 - pozostała działalność - (posiłek dla potrzebujących) - 16.115 zł (zadania własne).

3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłków oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym.

W celu zapewnienia schronienia - w razie zaistnienia takiej sytuacji istnieje możliwość wykorzystania budynku po "starej szkole" stanowiącego własność gminy. Jest on w dobrym stanie technicznym (ogrzewany).

Na terenie gminy nie funkcjonuje jadłodajnia, ani ogólnodostępny punkt wydawania posiłków. W razie potrzeby można jednak dokonać zakupu "na wynos" posiłku w szkole.

W celu zapewnienia niezbędnego ubrania ośrodek prowadzi zbiórki odzieży wśród ludności, którą następnie wydaje podopiecznym bądź przyznaje zasiłek celowy (na zakup odzieży i obuwia).

4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce w okresie objętym kontrolą przyznał zasiłki okresowe dla 71 rodzin. Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: długotrwała choroba, brak możliwości zatrudnienia oraz niepełnosprawność.

Kontrolujący sprawdzili ok. 30% akt zasiłkobiorców.

Stwierdzono, że wywiady środowiskowe przeprowadzane są w terminie określonym rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 kwietnia 2005r. w sprawie wywiadu środowiskowego (Dz. U. Nr 77, poz.672), a decyzje podejmowane zgodnie z terminem określonym w kpa.

W trakcie kontroli stwierdzono, że nie w każdym przypadku decyzja administracyjna poprzedzona jest wywiadem lub jego aktualizacją. Ośrodek stosuje praktykę sporządzania wywiadu raz, a następnie dokonywania wpisów części X wywiadu.

Np.: 1) Przyznano decyzją Wójta Gminy świadczenie zdrowotne na okres 30 dni

2) oraz zasiłek okresowy na okres II i III 2005r.

- wpis dokonany przez Kierownika Ośrodka w dniu 22.02.2005r.

3) przyznano zasiłek stały w wysokości 418 zł miesięcznie od kwietnia 2005r. do stycznia 2006r.

- wpis dokonany przez Kierownika Ośrodka w dniu 25.04.2005r.

Wysokość zasiłków okresowych przyznawana jest w oparciu o art. 147 ust.1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004r., t.j w 2005r. w przypadku osoby samotnie gospodarującej - 30% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby a w przypadku rodziny - 20% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem rodziny.

W aktach znajduje się niezbędna do przyznania świadczenia dokumentacja, np. zaświadczenia z PUP - przy przyznawaniu zasiłku z tytułu bezrobocia. Brak jednakże w większości wypadku dowodu opłacania składki KRUS, pomimo jej odliczenia od dochodu rodziny.

W kontrolowanym okresie nie wydano decyzji odmawiających udzielenia pomocy w formie zasiłku okresowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Jasionówce przyznał zasiłki celowe dla 38 rodzin w wysokości od 60 zł do 300 zł. Zasiłki celowe były przyznawane głównie na: żywność, odzież, opał, leki, remont mieszkania.

Główne przyczyny udzielania pomocy w tej formie to: długotrwała choroba, brak możliwości zatrudnienia, niepełnosprawność.

W aktach osób otrzymujących te formę pomocy znajdują się niezbędne dokumenty, w oparciu o które udzielana jest pomoc (zaświadczenia lekarskie, orzeczenia o niepełnosprawności itd.).

W okresie objętym kontrolą GOPS nie wydał decyzji odmawiającej przyznania zasiłku celowego.

Przykłady osób, którym przyznano zasiłek opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego.

Z informacji p.o. Kierownika Ośrodka wynika, że w kontrolowanym okresie nie przyznano pomocy w tej formie.

7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom nie posiadającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,

Nie przyznano zasiłku celowego na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym lub innym nie mającym możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia z uwagi na brak zgłoszenia potrzeb w tym zakresie.

Ośrodek jednakże skorzystał z możliwości przewidzianych w ustawie z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210 z 2004r., poz.2135) i przyznał decyzją prawo do świadczenia formie składki zdrowotnej na okres 30 dni osób jednej osobie. Świadczeniobiorca jest mieszkańcem gminy Jasionówka, nie posiadał własnych źródeł utrzymania, dochód na osobę nie przekraczał kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej.

8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego,

Nie przyznano tej formy pomocy. Nie zawarto umowy z PKP na refundację kosztów dojazdów. Osoby podróżujące koleją, np. do szpitala w Warszawie korzystały z pomocy w formie zasiłku celowego.

9) opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe za osobę, która rezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie nie zamieszkującymi matką, ojcem lub rodziną oraz osoby bezdomne.

Nie przyznano tej formy pomocy, nie zgłoszono potrzeb w tym zakresie.

10) udzielanie pomocy w formie pracy socjalnej.

Obok świadczeń finansowych Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce udzielał wsparcia w formie pracy socjalnej. Pracownicy na rzecz osób i rodzin objętych pomocą podejmują następujące działania:

• Ścisła współpraca pracowników GOPS z pedagogami szkolnymi, wychowawcami i dyrektorami szkół w związku z trudnościami wychowawczymi dzieci pochodzących z rodzin korzystających z pomocy społecznej w GOPS.
• Współpraca z GKRPA oraz psychologiem pełniącym dyżury w punkcie konsultacyjnym, motywowanie osób nadużywających alkoholu do podjęcia leczenia. Pomoc psychologiczna i prawna osobom współuzależnionym.
• Współpraca z sądowymi kuratorami zawodowymi i społecznymi. Pomoc w pisaniu pozwów o alimenty, separację czy rozwód.
• Ścisła współpraca z pielęgniarkami środowiskowymi oraz lekarzami rodzinnymi. Wymiana informacji, wspólne rozwiązywanie problemów dotyczących osób starszych - samotnych, rodzin i dzieci.
• Pomoc w pisaniu podań o umorzenie podatków rolnych i od nieruchomości do Wójta Gminy dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej.
• Kompletowanie niezbędnej dokumentacji i przesłanie wniosków do Miejskiego Zespołu ds. Orzekania Niepełnosprawności.
• Ścisła współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach dotycząca pomocy osobom niepełnosprawnym mieszkańcom naszej gminy.
• Współpraca z Parafią Rzymskokatolicką w Jasionówce - pomoc żywnościowa z programu PEAD.
• Pomoc osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach kryzysowych zwłaszcza z przemocy domowej. Zapewnienie miejsc pobytu czasowego dla osób zagrożonych przemocą domową w ośrodkach Interwencji Kryzysowej.
• Pomoc osobom bezdomnym, poprzez umieszczanie ich w noclegowniach CARITASU. zapewnienie niezbędnego posiłku i odzieży.
• Planowanie wspólnie z Akcją Katolicką działań promujących zdrowy styl życia wśród dzieci i młodzieży:
• - trzeźwościowe rajdy rowerowe
• Motywowanie do poprawy sytuacji mieszkaniowej klientów przez (wpływanie na przeprowadzenie remontów i sprzątanie mieszkań, pomoc w pisaniu wniosków o rozłożenie na raty spłat za zaciągnięcie wodociągu, rozłożenie na raty opłat za energię elektryczną, pobór wody z wodociągu, opłaty składek do KRUS.)
• Działania interwencyjne wobec osób zagrożonych samotnością poprzez integrowanie ich ze społecznością lokalną.
• Pomoc w docieraniu do poradnictwa specjalistycznego w Poradni Zdrowia Psychicznego w Mońkach, Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Mońkach (umawianie wizyt do lekarzy specjalistów - monitorowanie procesu leczenia).
• Pomoc w uzyskaniu stypendiów, dodatków mieszkaniowych.
• Udzielanie pomocy i porad w zakresie rozwiązywania spraw życiowych dla osób, które na skutek przejściowych trudności znalazły się pod opieką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
• Koordynacja działań jednostki z instytucjami i organizacjami w celu realizacji wspólnych celów pomocy społecznej.

o Pobudzanie społecznej aktywności i inspiracja działań samopomocowych w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin i środowisk społecznych.

11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Ośrodek nie świadczy usług opiekuńczych, ze względu na brak zgłaszanych w tym zakresie wniosków. Wyjaśnienia p.o. Kierownika w tym zakresie - załącznik do protokołu.

12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, wsparcia dziennego lub mieszkań chronionych.

Na terenie Gminy nie funkcjonują placówki opiekuńcze-wychowawcze ani mieszkania chronione.

Przy szkole podstawowej w Jasionówce działa świetlica " Świetlik", gdzie organizowane są między innymi zajęcia dla dzieci z rodzin zagrożonych patologią, zaniedbanych wychowawczo. Dwa razy w tygodniu dzieci te wspólnie z innymi uczestniczą w zajęciach sportowych odbywających się na sali gimnastycznej, współfinansowanych ze środków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zajęcia prowadzone są przez osoby z przygotowaniem pedagogicznym. Dodatkowe wyjaśnienia p.o Kierownika w tym zakresie - załącznik do protokołu.

13) tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną.

W dniu kontroli gmina nie miała stworzonego takiego systemu. Z wyjaśnień p.o. Kierownika wynika, ze opracowano projekt tego systemu. Dokument zostanie przedstawiony do uchwalenia na jednej z najbliższych sesji Rady Gminy.

14) dożywianie dzieci.

W 2005r. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce to zadanie wykonywał jako przyznawanie posiłków dzieciom i młodzieży realizującym obowiązek szkolny w ramach rządowego programu "Posiłek dla potrzebujących".

Ogółem z dożywiania korzystało 154 dzieci, w tym:

- dzieci do lat 7 - 16 dzieci,

- uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych - 131 dzieci,

- uczniowie szkół ponadgimnazjalnych - 7 dzieci.

Dzieci spożywają posiłki w stołówce Zespołu Szkół w Jasionówce (obiad dwudaniowy), 16. dzieci je posiłek w Przedszkolu Samorządowym (śniadanie oraz obiad dwudaniowy). Koszty posiłku:

- w stołówce szkolnej - 2 zł,

- w przedszkolu - 2,20 zł.

W okresie objętym kontrolą nie utworzono nowego punktu wydawania posiłków.

Ośrodek realizuje to zadanie w całości w ramach Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących" w 2005r.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym.

W kontrolowanym okresie nie sprawiono pogrzebu osobie, nie posiadającej własnych środków finansowych ani osób zobowiązanych do alimentacji.

16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu.

W 2005 r. skierowano do DPS dwie osoby samotne. Jedną umieszczono w DPS w Mocieszach, (gmina dopłaca do kosztu utrzymania kwotę 1184zł), drugą w Ostrej Górze (gmina dopłaca 510zł).

W budżecie gminy na 2005r. były przewidziane środki na pokrycie kosztów pobytu mieszkańca gminy w domu pomocy społecznej.

17) sporządzanie sprawozdawczości, również w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu informatycznego.

Sprawozdawczość jest sporządzana w systemie informatycznym, informacje sprawozdawcze przesyłane są drogą elektroniczną do Wydziału Polityki Społecznej PUW.

18) utworzenie i utrzymanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenie pracowników.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasionówce funkcjonuje w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XXII/104/05 Rady Gminy Jasionówka z dnia 12 października 2005r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasionówce.

Uchwałą Nr XVIII/80/05 Rady Gminy Jasionówka z dnia 11.02.2005r. zatwierdzającą budżet gminy na 2005r. w dziale 852, rozdziale 85219 przewidziano środki na utrzymanie Ośrodka w kwocie 107.200zł, w tym:

V. Realizacja zadań własnych gminy - art. 17 ust. 2 ustawy.

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych.

W okresie od 1.01.2005r. do 31.12.2005r. GOPS w Jasionówce przyznał 12 osobom zasiłek celowy specjalny w kwotach od 50zł do 250zł.

Przykłady osób otrzymujących tę formę pomocy opisano w załączniku Nr 1 do protokołu.

2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie.

Nie przyznano pomocy w tej formie. Z wyjaśnień p.o.Kierownika Ośrodka wynika, że nie złożono wniosku o taką pomoc i nie było potrzeby udzielenia takiej pomocy,

3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających pomocy.

Brak jest domu pomocy i ośrodka wsparcia o zasięgu lokalnym.

4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów.

Gmina nie ma opracowanych własnych programów osłonowych.

Podejmowane były jednak działania w ramach programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, polegające na:

- wyjazdach integracyjnych dzieci z rodzin z problemem alkoholowym

- dopłaty do zajęć sportowych, dofinansowanie do uczestnictwa w zajęciach orkiestry dętej w GOK,

- utworzeniu i funkcjonowaniu kawiarenki internetowej "Ikonka",

Ponadto mając na uwadze specyfikę problemów występujących na terenie gminy - zorganizowano w UG punkt konsultacyjny. Na umawiane przez pracowników ośrodka wizyty przyjeżdża psycholog.

5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.

Z wyjaśnień p.o. kierownika Ośrodka (załącznik do protokołu) wynika, że:

- pracownicy PUP na koszt urzędu są przywożeni do UG w Jasionówce, gdzie bezrobotni potwierdzają gotowość do pracy,

- ośrodek utrzymuje stały kontakt telefoniczny w sprawie ofert pracy, które są przekazywane klientom pomocy społecznej,

- aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych odbywa się poprzez organizowanie kursów przekwalifikowujących. Informacje o możliwości ukończenia kursów podawane są na tablicy ogłoszeń w urzędzie gminy.

Wójt Gminy Jasionówka jest członkiem Powiatowej Rady Zatrudnienia.

VI. Realizacja zadań z zakresu administracji rządowej określonych w art. 18 ust. 1 ustawy.

Art. 18 ust. 1

1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych.

W 2005r. z zasiłku stałego korzystało 11 osób. Pomoc w tej formie przyznano dwóm osobom zaliczonym do znacznego stopnia niepełnosprawności, siedmiu osobom zaliczonym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności oraz dwóm osobom - kobietom z tytułu ukończenia 60 roku życia. Czworo spośród zasiłkobiorców otrzymywało zasiłek w wysokości 418 zł, dwoje w wysokości 317 zł (otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny), pozostali w wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a posiadanym dochodem na osobę w rodzinie.

W jednym przypadku nieprawidłowo prowadzono postępowanie w sprawie. Pomimo zmiany sytuacji dochodowej rodziny nie dokonano zmiany wysokości zasiłku stałego i nie wypłacono wyrównania nieopłaconego zasiłku. Nieprawidłowo w stosunku do zasiłkobiorców stałych dokonywano zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. Nie we wszystkich przypadkach przeprowadzono wywiady u osób zobowiązanych do alimentacji, przed przyznaniem zasiłku stałego.

2) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Świadczeniem tym objętych jest 11osób, którym przyznano zasiłki stałe. Zgłoszenie do ubezpieczenia znajduje się w aktach zasiłkobiorcy. Stwierdzono, że zgłoszenie nie pokrywa się z datą przyznania zasiłku stałego. Raporty nie są odbierane przez zainteresowanych - znajdują się w księgowości Urzędu (nieprawidłowo). Tam też jest dokumentacja o przekazaniu składki do ZUS.

Składki opłacane są w odpowiedniej wysokości i od prawidłowej podstawy zasiłku. Świadczenia odprowadzane są terminowo do ZUS (potwierdzenie o wysyłce).

3) organizowanie i świadczenie usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Z wyjaśnień kierownika wynika na terenie gminy nie ma osób wymagających objęcia tą formą pomoc, dlatego też nie zgłaszano wniosków o jej udzielenie. Wyjaśnienia Kierownika w tym zakresie - załącznik do protokołu.

4) przyznanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Nie udzielano takiej pomocy, nie ogłoszono takiego stanu.

5) prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Brak jest środowiskowego domu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Osoby, które wymagałyby wsparcia mogą być skierowane do ŚDS w Mońkach. Jednakże duży problem stanowiłyby dojazdy. W kontrolowanym okresie nie było osób, które należałoby umieścić w takiej placówce.

6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

Zgodnie z porozumieniem zawartym w dniu 08.02.2005 r. pomiędzy Wojewodą Podlaskim a Wójtem Gminy Jasionówka na realizację w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących", gmina otrzymała dotację celową w wysokości 10.000 zł; jednocześnie gmina zobowiązała się przeznaczyć na realizację programu środki własne w wysokości 10.000zł, tj. 50% realizacji zadania. Aneksem do porozumienia zawartego w dnia 08.02.2005r. w sprawie dofinansowania zadania własnego gminy w ramach Programu "Posiłek dla potrzebujących" wprowadzono zmiany do budżetu tj. gmina zobowiązała się przeznaczyć na realizację programu środki własne w wysokości zwiększonej do 12.500 zł.

W ramach programu objęto pomocą ogółem 154, w tym:

- dzieci w wieku do 7 lat - 16,

- uczęszczające do szkół podstawowych i gimnazjów - 131 dzieci,

- uczęszczające do szkoły średniej - 7 dzieci.

Pomoc w formie dożywiania dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych, gimnazjum była realizowana w formie posiłków w stołówce Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Jasionówce. W stołówce szkoły pełne obiady jedzą dzieci uczące się w tej szkole. Szkoła po upływie każdego miesiąca żywienia uczniów sporządza listę uczniów dożywianych w ramach Programu, a GOPS przelewa środki na konto szkoły. Szesnaścioro dzieci spożywa śniadanie i pełen dwudaniowy posiłek w Przedszkolu Samorządowym. Z dzieci uczących się w szkołach średnich - dwoje to dzieci dojeżdżające z Jasionówki (jedna z nich kupuje bułki słodkie i mleko na rachunek, który następnie przedkłada w ośrodku), pięcioro mieszka w internatach. Sześcioro z nich korzysta z obiadów w tych szkołach.

W ramach Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących" w 2005 r., oprócz dożywiania dzieci uczęszczających do szkół, nie przyznano pomocy osobom z innych grup objętych programem m. in. osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym.

W 2005 r. gmina nie organizowała dowozu posiłków. Na terenie Jasionówki brak jest restauracji, w której można dokonać zakupu posiłków.

W 2005r. nikomu nie odmówiono przyznania pomocy w ramach programu "Posiłek dla potrzebujących".

Rada Gminy Jasionówka nie podjęła uchwały w sprawie podwyższenia wysokości kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z bezpłatnych posiłków określonego w § 1 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 października 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji w 2005 r. Rządowego Programu "Posiłek dla potrzebujących".

Osoby ubiegające się o pomoc w postaci dożywiania składały wniosek o objęcie dzieci dożywianiem na początku roku kalendarzowego lub przed rozpoczęciem roku szkolnego. Udzielenie pomocy poprzedzało przeprowadzone postępowanie administracyjne. Każdorazowo przeprowadzano wywiad rodzinny (lub aktualizację) potwierdzający przyczynę i konieczność udzielenia pomocy w tej formie. W aktach znajdują się niezbędne dokumenty - zaświadczenia określające wielkość gospodarstwa rolnego w ha przeliczeniowych itd. Decyzję administracyjną przyznającą pomoc podejmowano na okres od 3.01.2005r. do 20.06.2005r. bądź od 3.10.2005r. do 23.06.2006r.

W trakcie kontroli dokonano wizytacji stołówki w Zespole Szkolno -Przedszkolnym, gdzie wydawane są posiłki w ramach Programu. Stołówka szkolna wydaje obiady 3 razy w ciągu dnia na długich przerwach. Jednorazowo stołówka może pomieścić 40 uczniów. Posiłki składają się z dwóch dań gorących.

Przykłady osób, którym przyznano pomoc w formie posiłku opisano w załączniku Nr 2 do protokołu.

Protokół niniejszy sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden otrzymuje p.o. Kierownika Ośrodka, drugi Wydział Polityki Społecznej PUW w Białymstoku.

P.o Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasionówce został poinformowany o przysługującym mu prawie zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń odnośnie faktów utrwalonych w niniejszym protokole oraz prawie zgłoszenia pisemnych wyjaśnień dotyczących stwierdzonych w protokole nieprawidłowości, w ciągu 7 dni od daty podpisania protokołu.

O przeprowadzeniu kontroli dokonano wpisu w książce ewidencji kontroli Urzędu Gminy pod poz. 1/2006.

Kontrolowany: Kontrolujący:

Izabela Wałuszko

1. Margarita Jaroszuk

2. Ewa Bonarska

3. Anna Liszewska